ĐỐI THOẠI

Thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân hóa’’ bán đảo Triều Tiên
Trọng Thành
Đăng ngày: 27/05/2024 - 13:20
RFI

Hôm nay, 27/05/2024, tại Seoul, sau cuộc họp ba bên, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản ra tuyên bố chung tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân hóa’’ bán đảo Triều Tiên nhằm duy trì hòa bình tại khu vực Đông Bắc Á. Bắc Kinh, Seoul và Tokyo cũng cam kết thúc đẩy đàm phán để đúc kết một hiệp định tự do mậu dịch ba bên.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeolchủ trì thượng đỉnh ba bên với thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và thủ tướng Nhật Fumio Kishida. Ảnh ngày 27/05/2024. AP - Jeon Heon-kyun

Bản tuyên bố chung Trung – Hàn – Nhật nhấn mạnh ‘‘việc duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên và vùng Đông Bắc Á là lợi ích chung và trách nhiệm chung’’ của ba nước. Ba bên nhất trí ‘‘tiếp tục tích cực nỗ lực để giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên bằng con đường chính trị.’’ Thượng đỉnh ba bên này là một cơ hội để Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc tìm kiếm khả năng thu hẹp bất đồng, mở rộng hợp tác.

Thông tín viên Nicolas Rocca từ Seoul cho biết cụ thể :

‘‘Một khởi đầu mới’’, diễn đạt của thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (Li Qiang) vào lúc thượng đỉnh khai mạc, tóm lược tinh thần chính của cuộc gặp ba bên này. Tìm thấy những điểm đồng thuận với thủ tướng Nhật Fumio Kishida và tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol dường như là điều đặc biệt quan trọng sau hơn bốn năm thượng đỉnh bị gián đoạn. Tuyên bố chung tập trung vào các vấn đề dễ đạt được đồng thuận, như phát triển bền vững, y tế hay các giao lưu giữa người dân và văn hóa.

Nhưng Bắc Triều Tiên đã trở thành một chủ đề thảo luận, khi ít giờ trước thượng đỉnh, Bình Nhưỡng tuyên bố kế hoạch phóng một vệ tinh gián điệp, khiến Nhật Bản và Hàn Quốc bực bội. Lãnh đạo hai nước đã kêu gọi Bắc Triều Tiên hủy kế hoạch, và Seoul đáp trả với việc cho cất cánh nhiều phi cơ chiến đấu, trong lúc thủ tướng Trung Quốc kêu gọi các bên kiềm chế.

Trong tuyên bố chung, ba bên đã nhất trí được về cam kết ‘‘phi hạt nhân hóa’’ và một giải pháp chính trị cho vấn đề bán đảo Triều Tiên. Ngược lại, vấn đề Đài Loan đã không được nêu ra, và không có những bước tiến lớn về các chủ đề nhạy cảm. Ưu tiên vẫn là nối lại đối thoại ba bên và nối lại việc tổ chức thượng đỉnh hàng năm.’’

Gia tăng hợp tác kinh tế cũng là chủ đề được thảo luận tại thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật lần này. Bản tuyên bố chung cho biết ba bên thỏa thuận sẽ ‘‘tăng cường đàm phán’’ về hiệp định tự do mậu dịch, vốn bị đình chỉ kể từ thượng đỉnh lần trước. Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol nhấn mạnh là ba quốc gia Đông Bắc Á ‘‘đã quyết định tạo lập một môi trường minh bạch, với viễn cảnh tương lai có thể dự đoán, đối với thương mại và đầu tư, và xác lập một chuỗi cung ứng đáng tin cậy’’.

Trung Quốc cam kết có biện pháp để cải thiện niềm tin của giới đầu tư

Theo Tân Hoa Xã, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã kêu gọi Hàn Quốc và Nhật Bản, hai đồng minh của Mỹ, từ bỏ mọi xu thế ‘‘bảo hộ mậu dịch’’ và chính sách tách rời khỏi nền kinh tế Trung Quốc, ‘‘không biến chuyện kinh tế và thương mại thành các vấn đề chính trị hay an ninh’’.

Theo AFP, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, trong cuộc gặp lãnh đạo tập đoàn Samsung Hàn Quốc hôm qua, cam kết sẽ có các biện pháp để cải thiện niềm tin của giới đầu tư nước ngoài. Tập đoàn Samsung là một trong số vài doanh nghiệp hàng đầu thế giới về linh kiện bán dẫn tân tiến nhất, đặc biệt cần cho trí tuệ nhân tạo. Theo giới quan sát, Seoul hiện đang chịu nhiều áp lực của Mỹ trong việc ngừng cung cấp các linh kiện bán dẫn tân tiến nhất cho Trung Quốc.