ĐỐI THOẠI

Ukraina: Trump gia hạn cho Nga 50 ngày để chấm dứt chiến tranh nếu không sẽ áp thuế nặng
Minh Anh
Đăng ngày: 15/07/2025 - 12:00Sửa đổi ngày: 15/07/2025 - 14:47
RFI

Ngày 14/07/2025, tiếp tổng thư ký Liên minh Bắc Đại Tây Dương NATO, Mark Rutte, tại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo tiếp tục viện trợ vũ khí cho Ukraina thông qua NATO. Nguyên thủ Mỹ đồng thời tuyên bố Nga có 50 ngày để chấm dứt chiến tranh nếu không muốn đối mặt với các biện pháp thuế quan nặng nề.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, Washington, Hoa Kỳ ngày 14/07/2025. AP - Evan Vucci

Từ Washington, thông tín viên Pierre Olivier tường thuật :

« Tại phòng Bầu Dục, lãnh đạo NATO có vẻ đánh giá cao lập trường của Donald Trump. Trong cuộc họp báo, tổng thống Mỹ cố tỏ ra rất khó chịu khi nói về Vladimir Putin.

Ông nói : "Chúng tôi, và tôi là người đầu tiên, rất không vui về nước Nga. Thật sự là rất, rất không hài lòng ! Nếu không đạt được thỏa thuận trong vòng 50 ngày, chúng tôi sẽ áp các mức thuế quan khoảng 100%, bao gồm cả các mức thuế thứ cấp."

Nói một cách khác, Nga và nhất là những nước giao thương với Nga có nguy cơ phải chịu các mức thuế quan rất cao từ Hoa Kỳ. Ông Donald Trump còn bày tỏ sự hậu thuẫn của ông đối với Kiev và các đồng minh. Nhưng để nhận được sự hỗ trợ đó, các nước thành viên NATO phải trả một cái giá.

Tổng thống Mỹ nói tiếp : "Hôm nay, chúng tôi đã đúc kết một thỏa thuận. Chúng ta sẽ gởi cho họ các loại vũ khí và họ sẽ trả tiền cho Mỹ. Chúng ta, nước Mỹ, sẽ không mua những loại vũ khí này. Mỹ sản xuất, họ trả tiền. Đó là những nước giầu có. Họ có rất nhiều tiền và đây là những gì họ muốn làm. Họ khăng khăng như thế, vậy thì chúng ta cũng thế !"

Đối với Donald Trump, thương vụ mua vũ khí đầu tiên này, nhất là hệ thống tên lửa Patriot, là bằng chứng cụ thể cho mức tăng ngân sách mới của khối NATO dành 5% GDP cho quốc phòng. Với Ukraina, những hệ thống phòng không này là sự bảo đảm sống còn cho hàng triệu thường dân, trong khi chờ đạt được thỏa thuận ngừng bắn. »

Theo AFP, trong cuộc hội đàm với tổng thống Mỹ, tổng thư ký NATO Mark Rutte đã nêu rõ là các nước Đức, Anh Quốc, Phần Lan, Canada, Na Uy, Thụy Điển và Đan Mạch sẽ là những bên mua và việc « nhanh chóng » chuyển giao vũ khí là « thiết yếu » để thúc đẩy Vladimir Putin đàm phán hòa bình.

Phản ứng của Nga

Về phía Nga, phát ngôn viện điện Kremlin Dmitri Peskov, được AFP trích dẫn, cho biết hôm nay « sẵn sàng đàm phán với Ukraina » và vẫn đợi « đề xuất của phía Ukraina » về vòng đàm phán thứ ba, sau hai cuộc gặp « không mấy hiệu quả » ở Istanbul. Ông Peskov cũng nêu rõ « cần thời gian » để đáp ứng các tuyên bố « rất nghiêm túc » của tổng thống Trump và nhấn mạnh thông báo của Washington sẽ được Kiev coi là dấu hiệu để « tiếp tục chiến tranh », chứ không phải vãn hồi hòa bình.

Phản ứng của Liên Âu và Trung Quốc

Ngay sau thông báo của tổng thống Mỹ cấp lại vũ khí cho Ukraina, thủ tướng Friedrich Merz khẳng định Đức sẽ giữ « một vai trò chủ chốt » trong nỗ lực chung vì Ukraina. Còn lãnh đạo ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu Kaja Kallas đánh giá thời hạn 50 ngày là « quá dài » trong khi « thường dân vô tội chết mỗi ngày ».

Về phần mình, Bắc Kinh hôm nay lên án lời đe dọa áp thuế của tổng thống Trump đối với các đối tác thương mại của Nga là « một hành động cưỡng ép hay gây áp lực không thể giải quyết được vấn đề ». Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lâm Kiếm (Lin Jian) nhắc lại lập trường của Bắc Kinh là ủng hộ một « giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng tại Ukraina ».

Ukraina : Zelensky chọn nữ bộ trưởng Kinh Tế làm thủ tướng 

Hôm qua, 14/07/2025, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã chỉ định tân thủ tướng là bà Yulia Svyrydenko, hiện là bộ trưởng Kinh Tế kiêm phó thủ tướng. Nữ kinh tế gia 39 tuổi nhấn mạnh ba nhiệm vụ ưu tiên của nội các mới, đó là tăng cường tiềm lực kinh tế của Ukraina, đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ cho người dân và phát triển ngành công nghiệp sản xuất vũ khí trong nước để đảm bảo năng lực phòng thủ.

Theo Financial Times, bà Svyrydenko là nhân vật thân cận với ông Andriy Yermak, chánh văn phòng tổng thống, nhân vật được coi như cánh tay phải của Zelensky. Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze giải thích: 

"Trong những tháng gần đây, bà Yulia Svyrydenko ngày càng được biết đến nhiều trên trường quốc tế. Dù là trong các buổi ký kết thỏa thuận hợp tác với các đồng minh của Ukraina, tại hội nghị tái thiết Ukraina gần đây ở Roma, hay qua việc ký kết thỏa thuận về đất hiếm với Washington, tất cả dường như đều là bước chuẩn bị cho vị trí mà tổng thống Volodymyr Zelensky vừa trao cho bà, chức vụ thủ tướng. 

Trước khi bà chính thức nhậm chức, thủ tướng đương nhiệm Denys Shmyhal sẽ đệ đơn từ chức. Sau đó, Quốc Hội Ukraina sẽ phải phê chuẩn lựa chọn của tổng thống (cho chức vụ thủ tướng) cũng như nội các mà tân thủ tướng sẽ đề xuất, dự kiến vào ngày 16 tháng 7.

Tổng thống Zelensky đã thông báo rằng ông Denys Shmyhal có thể sẽ được bổ nhiệm làm bộ trưởng Quốc Phòng, trong khi Rustem Umerov, hiện đang giữ vị trí này, sẽ được cử làm đại sứ Ukraina tại Washington." 

Về tình hình chiến sự, quan chức địa phương của Nga cho biết ít nhất 18 người đã bị thương và nhiều tòa nhà bị hư hại trong các cuộc tấn công bằng drone của Ukraina đêm qua. Ngoài ra, theo các nhà phân tích dữ liệu nguồn mở của Ukraina tại DeepState, quân đội Nga đã chiếm được Bahatyr, một thị trấn ở phía tây tỉnh Donetsk và tiếp tục tiến quân vào các vùng khác ở phía đông bắc vùng Pokrovsk. 

Tập Cận Bình : « Nga và Trung Quốc phải tăng cường hỗ trợ nhau »

Hôm nay, 15/07/2025, nhân chuyến thăm của ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đến Bắc Kinh, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố hai nước phải « tăng cường hỗ trợ lẫn nhau » tại các diễn đàn đa phương.

Theo trích dẫn từ hãng tin của Nhà nước Trung Quốc, ông Tập khẳng định Nga và Trung Quốc phải « đoàn kết các nước ở nam bán cầu, thúc đẩy phát triển một trật tự quốc tế theo hướng đúng đắn ».

Những phát biểu này được đưa ra tại cuộc họp các ngoại trưởng của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (OCS). Trong cuộc họp này, ông Lavrov cũng thảo luận với ông Tập Cận Bình về việc chuẩn bị chuyến thăm cấp Nhà nước của tổng thống Vladimir Putin đến Trung Quốc nhân thượng đỉnh của OCS tại Thiên Tân vào mùa thu này.

Hôm nay, ông Tập Cận Bình cũng đã kêu gọi các nước thành viên OCS ( gồm 10 nước trong đó có Nga, Iran, và Ấn Độ ), cải thiện cơ chế ứng phó với các mối đe dọa an ninh. Tân Hoa Xã trích dẫn lời lãnh đạo Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh và Matxcơva nên cùng nhau củng cố Tổ chức Hợp Tác Thượng Hải như một « nền tảng chiến lược ».