ĐỐI THOẠI

VNTB – Review phim Mưa Đỏ

Dương Quốc Chính
01.09.2025 7:33
VNThoibao

(VNTB) – Khi xem những cảnh đầu tiên về người lính VNCH, thấy cao to đẹp trai khí thế ngùn ngụt, mình đã tưởng đạo diễn tiến bộ, không còn khắc họa hình ảnh lính “Ngụy” ác ôn dữ tợn kiểu thằng Săm trong Hòn Đất, tức là có thông điệp hòa giải đâu đây. Ai ngờ…

 Nhắc trước anh em là mình không phải dân chuyên review phim, mà nói thật là mình cũng không phải dân mê điện ảnh. Mình chỉ thích xem phim chiến tranh, lịch sử, tức là thể loại rất gần với lịch sử. Vì hay nghiên cứu lịch sử nên góc nhìn của mình có lẽ rất khác với đa số khán giả. Stt (bài viết) này có thể tiết lộ 1 phần nội dung phim, nên ai thực sự muốn trải nghiệm đầy đủ khi xem phim thì nên quay ra.

Mình chưa bao giờ là người cực đoan theo 1 phe nào, tất nhiên càng không có góc nhìn chống cộng, nên mình xem phim này với tâm thế hoàn toàn khách quan, không kỳ thị bên nào, nên mình tin rằng những gì mình viết dưới đây là hoàn toàn khách quan.

Theo nguyên tắc lịch sự kiểu Tây, thì mình khen trước, chê sau nhé, yên tâm là có khen có chê, mới là khách quan.

Điểm sáng của phim này, làm mình khá ngạc nhiên và cố nán lại để xem tên của đoàn làm phim, đó là về bối cảnh và hiệu ứng của phim là rất tốt, có lẽ tốt nhất so với các phim chiến tranh của Việt Nam mà mình từng xem. Tất nhiên hơn cả Địa Đạo và Đào phở, phim cổ thì không so làm gì.

Mình xem đoạn cuối xem có yếu tố nước ngoài nhiều như Địa đạo không thì có vẻ như khá ít, thấy có 1 vài cá nhân tên Thái Lan, có lẽ họ thuê chuyên gia Thái chứ không phải thuê nguyên công ty nước ngoài về (hình như Địa đạo là vậy). Hầu hết đoàn làm phim là các sĩ quan cấp tá của điện ảnh QĐ. Đó là 1 điểm sáng đáng ghi nhận và biểu dương.

Phim này có bao cảnh rộng hơn Địa đạo 1 chút nên dựng phim trường cũng khó và tốn kém hơn, với cảnh giao thông hào nhầy nhụa nước và mảnh xác, thuốc súng cháy đen. Về tông màu và bối cảnh, có vẻ họ tham khảo phim Cờ thái cực giương cao (Tae Guk Gi 2004) của Hàn quốc, 1 siêu phẩm điện ảnh chiến tranh mà mình xem đi xem lại 3-4 lần về chiến tranh Triều Tiên. Tất nhiên phim này chưa có tuổi để so!

Về diễn xuất, các diễn viên lạ hoắc, nhưng diễn khá tốt, thấy có mỗi diễn viên Trần Lực số má nhất lại đóng vai phụ (Nguyễn Duy Trinh) có mấy phút.

Về kịch bản, vì dựa trên tiểu thuyết của Chu Lai, nên cơ bản cũng không có sạn lớn. Nhưng nói chung thì phim này cũng không có nhiều kịch tính, tức là về mặt nội dung thì không có gì hay, có nghĩa là bộ phim 2 tiếng, nhưng kể lại nội dung chắc 5 phút là hết. Bởi vì nội dung phim chủ yếu xoay quanh cảnh 1 tiểu đội quân Bắc Việt cố thủ tại thành cổ Quảng trị, 80% thời gian phim xoay quanh cảnh đó, mà cảnh đánh nhau cũng khá là lặp lại về hình ảnh. Chuyển cảnh khá là ít. Như cảnh về phía quân, tướng bên VNCH, về mẹ con trung úy (hay đại úy?) Quang của VNCH, cảnh trạm y tế và cảnh hậu phương ngoài Bắc và đàm phán HĐ Paris. Tóm lại có khoảng 5-6 cảnh qua lại đó thôi nên khá là nhàm chán.

Nhưng để bù lại sự nhàm chán đó, đạo diễn lại đẩy vào khá nhiều cảnh đánh đấm, đấu võ, khá là đẹp mắt, nhưng mình cho là phi thực tế và có thể không có trong nguyên tác. Kiểu đánh nhau này giống phim võ thuật, khá đẹp mắt, nhưng có lẽ chỉ để câu view giới trẻ.

Bởi vì mình cho rằng bộ đội ta lúc đó gầy còm, ăn còn đói, toàn sinh viên đi nghĩa vụ, có 1 ông học võ Vịnh Xuân và Judo và 1 ông đặc công lọt vào, chắc để lý giải tại sao có đấu võ?! Nhưng điều đó khá vô lý, khi có 1 ông đặc công lại đi lẻ với lính sinh viên này mà SV giỏi võ lúc đó khá hiếm. Thế nhưng hầu hết bộ đội ta đều giỏi võ mới tài, đánh nhau như phim võ thuật Hong Kong, có chút quyền Thái nữa (nhảy phi đầu gối tấn công). Mình cho đây là sạn về kịch bản, nhưng cũng chấp nhận được để câu view các cháu, đỡ chán.

Về tạo hình nhân vật, bộ đội ta đều béo tốt lực lưỡng đa phần đẹp zai như diễn viên điện ảnh! Cái này hư cấu quá. Còn bên “Ngụy” thì quá đẹp luôn, đảm bảo các em gái xem cũng rụng trứng! “Ngụy” gì mà toàn gymer 6 múi, đánh võ đẹp như tài tử Hong Kong, đẹp hơn bộ đội ta luôn. Nhưng em gái trong phim lại không thèm quan tâm sỹ quan VNCH đẹp trai vừa cứu mình, trong khi dính ngay anh bộ đội Bắc Việt. Đúng là ý thức hệ nó đè luôn cả vẻ đẹp hình thể, gái không thèm yêu bọn “Ngụy”.

Về trang phục, quân phục VNCH có lẽ sai, vì rộng thùng thình, thực tế họ mặc đồ khá là bó chẽn, nhất là quần. Có 1 lính dù mà toàn quấn khăn không đội mũ lính, trông như dân giang hồ!

Đoạn đầu phim thấy bộ đội ra chiến trường bằng tàu hỏa, thấy sai sai? Đi kiểu đó bom Mỹ nó đánh ngay chứ? Sao mà đi tàu được? Cô y tá lái đò trong phim dùng khăn rằn kiểu miền Tây cũng sai sai?

Nội dung phim thực chất chỉ là mô tả sự ác liệt của cuộc chiến cố thủ thành cổ, chi tiết đàm phán HĐ Paris đưa vào hơi khiên cưỡng, còn khiến người xem hiểu sai. Người ta sẽ tưởng rằng việc cố thủ thành cổ sẽ tạo nên thắng lợi trên bàn đàm phán HĐ Paris, còn hiểu sai hơn nữa vai trò của bà Nguyễn Thị Bình.

Thực tế lịch sử là bà Bình không có nhiều vai trò trong đàm phán, đặc biệt là vai trò của CP Lâm thời CHMNVN mà bà đại diện có vai trò rất thấp. Vai trò chính là những cuộc đàm phán bí mật của ông Lê Đức Thọ cùng Kissinger cơ, dù ông Thọ không thực sự đàm phán chính thức. Thực tế là khi trận chiến diễn ra thì các cuộc đàm phán bí mật giữa Lê Đức Thọ – Kissinger diễn ra song song (vừa đánh vừa đàm) chứ không phải là đàm phán chính thức như trong phim. Thế nên dân thiện lành xem phim để hiểu lịch sử là rất nguy hiểm.

Khi xem những cảnh đầu tiên về người lính VNCH, thấy cao to đẹp trai khí thế ngùn ngụt, mình đã tưởng đạo diễn tiến bộ, không còn khắc họa hình ảnh lính “Ngụy” ác ôn dữ tợn kiểu thằng Săm trong Hòn Đất, tức là có thông điệp hòa giải đâu đây.

Ai ngờ, thực ra đạo diễn vẫn hoàn toàn dùng thủ pháp quen thuộc cho dòng phim cúng cụ, tuyên truyền, ta thắng địch thua ở chỗ:

Ta nhân từ, tha chết cho địch. Địch nham hiểm, tàn ác đến tột độ khi tra tấn 1 tù binh quân Bắc Việt để gọi hàng những người còn lại và kết thúc bằng việc đổ xăng, thiêu sống tù binh. Ghê rợn hơn nữa là phim cố tình quay cảnh anh bộ đội cháy rừng rực, không che đậy làm mờ, quay cận cảnh, như đuốc sống. Như Tây nó làm phim bạo lực cũng phải né không lên hình trực diện vậy.

Việc tra tấn (cũng không quá nặng) thì mình cho là không lạ, nhưng việc thiêu sống tù binh ngay trước mặt đồng đội là cách mà đạo diễn cố gồng để tạo kịch tính, nhưng lại rất vô lý. Bởi vì phe VNCH cũng có kỷ luật quân đội, không đến nỗi thú tính như vậy, họ cũng phải biết tuân thủ quy chế tù binh, hơn nữa, cũng cần tù binh sống để khai thác chứ không ai đi thiêu như vậy. Mình cho rằng cảnh này gây xúc động với anh em thiện lành và bò đỏ nhưng ngược lại, gây phản cảm vô cùng 1 cách phi logic và khiến bộ phim mất điểm, không còn yếu tố hòa giải tý nào mà ngược lại, đẩy thêm lòng thù hận. Mình cho là cắt bỏ cảnh này cũng không làm giảm giá trị bộ phim mà sẽ khiến nó hợp lý hơn.

Đoạn cuối phim, đạo diễn cố tạo ra cuộc đấu võ thuật kiểu chưởng Hong Kong khá khiên cưỡng và vô lý, tuy để câu view giới trẻ nhưng vẫn ngầm đưa ra thông điệp rằng phe địch không đoàn kết, bắn giết lẫn nhau, bắn cả quân ta.

Nhân vật Quang, sỹ quan VNCH trong phim, tuy tạo hình nhân vật cao to đẹp trai cơ bắp máu chiến, nhưng lại không có lý tưởng, mà hiếu chiếu kiểu trẻ trâu, cao bồi, thích đánh nhau để thỏa mãn óc phiêu lưu! Lính “Ngụy” chỉ ham ăn nhậu, uống bia trong căn cứ! Tóm lại là bạc nhược, lính chửi tướng, chửi Mỹ, chửi nhau, đánh nhau.

Có 1 chi tiết đầu phim là cảnh bom đạn mà dân miền Nam chết nhiều mình dự là 90% khán giả sẽ không hiểu, cứ tưởng bom đạn Mỹ! Thực tế cảnh đó là tái hiện đại lộ kinh hoàng khi quân VNCH rút chạy khỏi Quảng Trị chạy chung đường với dân và bị VC pháo kích chết rất nhiều. Thế nên sự kiện này được đặt tên là Đại lộ kinh hoàng, do dân chết quá nhiều, có rất nhiều ảnh trên mạng.

Trận chiến Quảng Trị này mình sẽ làm phim tài liệu sau để mọi người hiểu sự thật. Tóm tắt là phía CS cần chiếm 1 vùng đất để làm thủ đô cho CP Lâm thời CHMNVN. Vì chả nhẽ 1 bên tham gia đàm phán hiệp định, có CP hẳn hoi mà chả mảnh đất cắm dùi ổn định? Vì thế bên CS cố kiết giữ thành cổ (như 1 biểu tượng, giống Huế Mậu Thân). Bên VNCH cũng muốn tái chiếm bằng được, để giành lợi thế tinh thần và muốn chứng tỏ rằng VNCH hoàn toàn có thể chủ động đánh CS mà không cần phụ thuộc Mỹ. Cũng là để củng cố vai trò khi đàm phán, vì lúc đó Lê Đức Thọ đòi gạt VNCH ra khỏi đàm phán. Kết cục coi như hòa. VNCH tái chiếm được thành cổ, nhưng chấp nhận mất vùng đất Bắc sông Thạch Hãn. Coi như giới tuyến dời từ Bến Hải về Thạch hãn (chuyện này SGK lịch sử hay lờ đi). Đó là lý do trao trả tù binh ở sông này chứ không phải Bến Hải.

Tóm lại, đây là 1 bộ phim hay, dưới góc nhìn chính thống và đa số dân Việt Nam, nhất là dân Bắc. Tuy là phim cúng cụ nhưng mà hiệu ứng làm khá tốt, ngoại trừ phần tiếng nói nghe hơi giả, to quá. Không phải ghi trực tiếp mà là lồng tiếng. Nhưng nếu có kiến thức lịch sử cơ bản và tinh ý chút sẽ thấy sạn, nhưng nếu coi đây thuần túy là hư cấu thì cũng chấp nhận được. Thường xem phim dạng này, càng ít kiến thức nền thì càng thấy hay, phim Địa đạo hay Đào phở cũng vậy thôi.

Mình tạm chấm điểm 7-8/10 điểm. Lưu ý đây vẫn là phim tuyên truyền ta thắng địch thua, ta tốt địch xấu và gần như không có thông điệp hòa giải nào cả

_______________

Nguồn:

Bài viết trên Facebook Dương Quốc Chính

https://www.facebook.com/share/p/16onirAcgw/?mibextid=wwXIfr