Cần minh xác một vài điểm về trại giam Côn Đảo trước năm 1975Lê Nguyễn
30-9-2025
Tiengdan
Các thông tin – có thật và không có thật – về “địa ngục trần gian” Côn Đảo (tên trước 5.1975 là “Trung tâm cải huấn Côn Sơn”), có nhắc lại đến hàng ngàn lần cũng không thừa. Bởi vì từ nhiều năm qua, chúng được các cơ quan truyền thông – nhiều nhất là báo chí – lặp đi lặp lại cũng hàng ngàn lần như thế, trong đó, không ít thông tin mâu thuẫn nhau và mâu thuẫn với thực tại đã được nhiều chứng nhân tận mắt chứng kiến.
Trong buổi nói chuyện tay tư vừa diễn ra và đang được giới thiệu với khán giả trên kênh Dương Quốc Chính TV, bạn Dương Quốc Chính có hỏi chúng tôi về chuyện lính VNCH có tham gia đàn áp tù chính trị chống đối hay không, vì theo bạn, hiện nay tại Côn Đảo, có nhiều mô hình đã tái hiện cảnh này.Với tư cách là người đã có hơn 18 tháng làm công tác quản lý hành chánh tại Côn Đảo, đồng thời cũng là cố vấn cho Quản đốc Trung tâm cải huấn Côn Sơn về mặt hành chánh, tài chánh, mình thấy cần nêu rõ về chuyện “lính đánh tù” này trước tháng 5.1975. Song trước hết, lại một lần nữa, xin phép các bạn được nhắc qua về tổ chức của Côn Sơn (nay là Côn Đảo) dưới thời VNCH. Đây cũng là điều tôi đã hứa với chị Thiều Thị Tân (Tan Daniel) mà chưa có dịp thực hiện.
Dưới thời VNCH, tại Côn Đảo, có 3 tổ chức song hành và độc lập với nhau:
1) Cơ sở hành chánh Côn Sơn trực thuộc Bộ Nội vụ, đứng đầu là Đặc phái viên hành chánh và Phụ tá HC Côn Sơn;
2) Bộ chỉ huy Đặc khu Côn Sơn trực thuộc Bộ chỉ huy Tiểu khu Gia Định, đứng đầu là Chỉ huy trưởng và Chỉ huy phó Đặc khu;
3) Trung tâm cải huấn Côn Sơn trực thuộc Nha Cải huấn – Bộ Nội vụ, đứng đầu là Quản đốc TTCH và hai Phó quản đốc là công chức (dân sự) ngạch Giám thị.
Cho đến tháng 4.1975, một sĩ quan cấp Trung tá được Bộ Nội vụ cử ra Côn Sơn đảm nhiệm cả ba chức vụ: Đặc phái viên Cơ sở HC Côn Sơn kiêm Chỉ huy trưởng Đặc khu Côn Sơn, kiêm Quản đốc Trung tâm cải huấn Côn Sơn. Ở mỗi chức vụ, viên Trung tá này có những phụ tá riêng, ở Cơ sở HC là Phụ tá HC (người viết bài này), ở Đặc khu là một Đặc khu phó cấp Thiếu tá, ở Trung tâm cải huấn là hai Phó Quản đốc thuần túy dân sự, ngạch Giám thị.
Xem như vậy, sẽ thấy rằng trong ba chức vụ trên thì chức vụ Đặc phái viên CSHC của vị Trung tá này là chức vụ chính thức và cao nhất, vì trực thuộc ông Tổng trưởng Bộ Nội vụ mà không qua cơ quan trung gian nào khác; còn với chức vụ Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Đặc khu Côn Sơn, ông ta phải dưới quyền Tiều khu trưởng Tiểu khu Gia Định (cấp tỉnh); còn với chức vụ Quản đốc Trung tâm cải huấn, ông ta phải dưới quyền ông Giám đốc Nha Cải huấn (Bộ Nội vụ).
Cũng vì thế mà trong các buổi hội họp hay chào cờ, các Phó Quản đốc TTCH không được xếp ngang hàng Phụ tá hành chánh CSHC Côn Sơn.
Về chức năng và nhiệm vụ, ba cơ quan trên có các hoạt động riêng rẽ:
– Cơ sở HC quản lý số thường dân và gia đình quân nhân, công chức (kể cả giám thị): cung cấp chứng từ hộ tịch, thuế vụ, cung ứng nhu yếu phẩm cho người dân trên đảo, phát triển kinh tế, nông nghiệp…
– Đặc khu Côn Sơn: quản lý các đại đội Địa phương quân (thời Đệ nhất Cộng hòa gọi là Bảo an đoàn) do Tiểu khu Gia Định cử ra để bảo vệ an ninh cho toàn khu vực đảo (xin nhấn mạnh chi tiết này). Họ được Tiểu khu Gia Định cử ra Côn Đảo luân phiên nhau, thực chất là để đi “dưỡng quân” sau nhiều ngày tháng hoạt động mệt nhọc và nguy hiểm ở đất liền.
Phạm vi hoạt động của những người lính ĐPQ này là toàn bộ Côn Đảo, và hoàn toàn không dính dáng gì đến hoạt động của riêng Trung tâm cải huấn Côn Đảo hết.
– Tương tự như thế, nhân viên cảnh sát tại Côn Đảo cũng chỉ lo việc an ninh trật tự ở mọi nơi, ngoại trừ bên trong các trại giam thuộc TTCH Côn Đảo
– Như vậy, dưới thời VNCH, tại mỗi trại giam, chỉ có hai thành phần chính: giám thị coi tù, và… tù. Hầu hết giám thị là công chức hạng C (hạng thấp, ngang với ngạch tùy phái và tài xế bên phía hành chánh, người Pháp gọi là agents subalternes), vì thế để bù đắp cho việc họ sống xa đất liền và đồng lương thấp, chính phủ VNCH cho mỗi người được hưởng bổ sung hàng tháng một tiêu chuẩn thực phẩm bằng với một người tù trên đảo gồm 21 kg gạo (về sau số lượng gạo được giảm xuống chung), mắm cá sặc, cá linh, cá khô…
Tù nhân do các giám thị quản lý bao gồm tù thường phạm, tù quân phạm (VNCH) và tù chính trị (CS). Trong số tù chính trị, lại có hai thành phần khác nhau: tù chính trị tuân thủ nội quy (chào cờ, đi lao động bên ngoài, ra các Ty, Sở làm công nhân văn phòng, bán hàng cho Hợp tác xã tiêu thụ…) và tù chính trị chống đối (không chào cờ và không làm bất cứ việc gì được phân công).
Hầu hết các tài liệu, báo chí nói đến “địa ngục trần gian” Côn Đảo từ trước đến nay là nhắm đến số tù chính trị chống đối này.
Vì mỗi trại có hàng trăm người tù mà chỉ có vài ba giám thị, không thể quản lý xuể, nên họ lựa ra những người tù “có kỷ luật”, chịu sai phái để làm “tù trật tự”, giúp họ duy trì trật tự trong phạm vi trại.
– Thực tế cho thấy, hầu hết xung đột và đàn áp xảy ra tại các trại giam ở Côn Đảo là giữa các tù chính trị chống đối và các tù trật tự này, các giám thị ít khi nhúng tay vào; tất nhiên với tư cách trưởng trại, phó trại, họ vẫn phải chịu trách nhiệm về mọi biến động xảy ra trong trại, dù do ai gây ra.
Cần nói thêm là chế độ tù trật tự không chỉ có ở các trại giam miền Nam trước tháng 5.1975 mà cũng tồn tại ở tất cả trại cải tạo trên cả nước từ năm 1975 trở về sau.
– Điều mình muốn khẳng định một cách rõ ràng và dứt khoát là trước 5.1975, trong sự điều hành các trại giam, không bao giờ có bàn tay của binh sĩ và cảnh sát VNCH nhúng vào, không như lời bạn Dương Quốc Chính kể lại là đã từng chứng kiến các mô hình phục dựng tại Côn Đảo ngày nay mô tả những kẻ đàn áp tù chính trị chống đối là các binh sĩ VNCH mang botte de saut (giày da ống cao)!
Thời trước 1975, các giám thị cũng không có botte de saut để mang thì tù trật tự, có đầu thai kiếp khác, may ra mới có loại giày này!
Những phục dựng không đúng thực tế này có một tai hại không nhỏ: Người du khách nghe thuyết minh, nếu nhìn thấy một điều sai sự thật, họ sẽ dễ dàng nghi ngờ những thông tin khác mà họ chưa biết rõ ra sao.
Đã hơn 50 năm qua rồi, trong chiều hướng sự hòa hợp và hòa giải đang là điều mong mỏi lớn nhất của cả dân tộc, chúng ta nên khép lại quá khứ, bao dung trước “tội ác” đã gây ra cho nhau, đặc biệt là đừng tiếp tục “vẽ rắn thêm chân”, đặt điều bêu xấu nhau, vừa gây ra sự ngộ nhận, vừa vô tình tiêm vào đầu xanh của giới trẻ những ý tưởng căm thù không đáng có đối với thế hệ cha anh của họ. Các thế hệ đi trước đã đổ nhiều xương máu để gầy dựng cho chúng ta cuộc sống hôm nay, họ đang dõi mắt theo từng hành động của chúng ta, đừng để họ phải tiếc rẽ về những đóng góp và hi sinh cho đất nước này!
Trân trọng!
No comments:
Post a Comment