ĐỐI THOẠI

Phản động đến từ đâu?

Dương Quốc Chính
28-9-2-25
Tiengdan

Gia đình Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư và Cấn Thị Thêu là một trường hợp nạn nhân điển hình của chính sách đất đai bất hợp lý. Nguyên nhân sâu xa đẩy họ tới con đường chống chính quyền bắt đầu từ việc thu hồi đất với giá rẻ mạt. Tất nhiên giá đất và chính sách thu hồi kiểu đó là luật, nhưng luật không đi được vào cuộc sống, nên mới dẫn tới tức nước vỡ bờ. Như vụ anh Đoàn Văn Vươn, cả vụ Đồng Tâm, hệ quả tang thương cho cả hai bên đến từ lý do không đáng có: thu hồi đất. Anh em nhà họ Trịnh này đi tù cũng một phần do sự kết nối với vụ Đồng Tâm. 75% các vụ khiếu kiện kéo dài là đến từ đất đai. Xem ảnh đính kèm.

Nếu bảo họ chống chế độ, đả đảo này kia… là do họ tự diễn biến về nhận thức thì có lẽ không đúng đâu. Với đa số người dân, nhất là nông dân, thì họ trở nên như vậy là do bị lật đổ nồi cơm mà thôi. Quyền lợi trực tiếp bị tước đoạt, cho dù đúng luật, sẽ dẫn tới chống đối. Tất nhiên với thân phận con sâu cái kiến thì lựa chọn bạo lực là đương nhiên.

Thế rồi chống bạo lực cũng bằng bạo lực, tù đầy, thì vòng xoáy bạo lực sẽ càng tăng lên, không bao giờ dứt được. Bà mẹ bị bắt thì hai con trai đứng lên, người bố bị bắt, thì vợ con, anh em họ lại đứng lên trả thù và con đường chống đối cực đoan khó mà dập tắt được.

Mình cho là cái án cộng thêm 11 năm tù quá nặng, với một hành vi không có nhiều ảnh hưởng tới an ninh, cũng nhằm mục đích răn đe, nhằm dập tắt ý đồ chống đối. Kiểu như trong một giai thoại ngày xưa khi ông Hồ Chí Minh nói về sự quá tả trong Cải cách ruộng đất: Muốn uốn một cái cành cong thì phải uốn quá về phía ngược lại, để khi buông ra nó thẳng lại là vừa.

Nhưng cứ dùng bạo lực để chống bạo lực liệu có chấm dứt được bạo lực không? Mình cho rằng nên xui, trừ khi thân nhân của họ chẳng còn ai. Chứ nếu còn, thì người ta lại tiếp tục.

Muốn chấm dứt được bạo lực, phải chặn được tận gốc nguy cơ tiềm ẩn của nó. Đừng để bất công tới từ chính pháp luật nữa. Nghe nói luật Đất đai vừa sửa thì lại sắp sửa nữa. Chính sách đền bù phải thay đổi tận gốc. Giá đất, bất động sản đô thị tăng phi mã, trong khi giá đất nông nghiệp, giá đền bù đất nông nghiệp không tăng đáng kể, sẽ khiến người nông dân chủ đất bị đẩy ra khỏi sự “thịnh vượng ảo” của thị trường bất động sản. Họ sao khỏi tâm tư khi nhìn thấy mảnh đất của mình sau khi san lấp, làm hạ tầng đã tăng giá lên vài trăm lần.

Những xung đột bắt nguồn từ pháp luật kiểu này là rất khó xử lý, anh em chấp pháp thì máy móc, cứ theo luật mà làm, thằng nào láo bỏ tù hết, chống đối càng mạnh, thì tội càng nặng. Dường như không thể có giải pháp ôn hòa giữa chính quyền với dân. Xung đột như vậy còn đẩy cả những người thực thi pháp luật thành nạn nhân của bạo lực. Đợt anh Chung con chủ tịch Hà Nội đàm phán được với dân dường như là một đốm sáng le lói, nhưng cuối cùng vẫn bị dập tắt. Cơ bản cũng là do mâu thuẫn không được xử lý tận gốc.

Thực tế cho thấy rằng con đường dẫn tới phản động nhanh nhất là bị hất đổ nồi cơm, kể cả đảng viên, quan chức… thì cũng vậy thôi. Không thế nực thù địch nào diễn biến được đồng bào nhanh hơn nồi cơm của họ bị hất đổ.