VNTB – Antifa ở Hoa KỳAn Thư
25.09.2025 5:4
VNThoibao
(VNTB) – Đảng Dân chủ hướng đến xây dựng thể chế, luật mới, cải cách qua bầu cử. Ngược lại Antifa, phi thể chế, phi bầu cử, chú trọng hành động trực tiếp, kể cả bất hợp pháp.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông sẽ chính thức coi Antifa là “tổ chức khủng bố lớn” như một phần trong nỗ lực nhắm vào “phe cánh tả cấp tiến”, sau vụ sát hại nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk. (1)
Thực ra, có lẽ không thể gọi Antifa là một tổ chức theo kiểu truyền thống (có ban lãnh đạo, văn phòng, thẻ hội viên) và lại càng không có trung ương hay lãnh đạo chính thức. Họ hoạt động theo kiểu phi tập trung (decentralized). Thường tổ chức theo nhóm địa phương (local cells), nhiều khi ẩn danh. Và hoạt động của họ là tham gia biểu tình, phản đối cực hữu, phân biệt chủng tộc, tân phát xít- Antifa viết tắt của“anti-fascist” (chống phát xít),
Nhiều người nhầm Antifa là “tổ chức” nhưng thực ra họ gần giống một phong trào hoặc mạng lưới lỏng lẻo hơn là một tổ chức chặt chẽ.
Những hoạt động của Antifa “chống phát xít, chống phân biệt chủng tộc” lẽ ra phải nhận được nhiều đồng cảm. Nhưng nhiều chính trị gia, đặc biệt là Donald Trump và phe hữu Mỹ, xem Antifa như “kẻ thù”. Họ ghét Antifa không phải vì Antifa chống phát xít, mà vì hình ảnh, chiến thuật phản đối của họ và bối cảnh chính trị khiến họ trở thành biểu tượng dễ khai thác: hỗn loạn, vô chính phủ, cực tả — đúng thứ mà Trump muốn nêu lên để củng cố thông điệp “luật pháp & trật tự”
Nhìn vào các chiến thuật của Antifa, người ta thấy tiềm tàng nhiều bất ổn hơn là xây dưng. Kể cả những người không ưa phe cực hữu, vẫn sợ hãi hoặc lên án Antifa bởi vì chiến thuật của họ nhấn mạnh vào phá vỡ (disruption) hơn là xây dựng (construction), thiên về đối đầu, không phải kiến tạo.
Các nhóm Antifa không được chỉ huy, hành động hỗn loạn thường xuất hiện trong vai trò chặn đứng, phá rối, gây áp lực lên các nhóm cực hữu, hơn là xây dựng một phong trào chính trị dài hạn. Chiến thật Black bloc, đập phá tài sản, xung đột với cảnh sát tạo cảm giác bất ổn và hỗn loạn, nhất là với công chúng trung lưu, đa số trong xã hội Mỹ, vốn sợ rối loạn xã hội.
Hình ảnh “người mặc đồ đen, đeo khẩu trang, đập kính, tràn vào các cơ sở thương mại đập phá, cướp đoạt” dễ lan truyền tính chất bạo lực rằng Antifa mang lại bất ổn hơn là tiến bộ.
Antifa không chỉ bị phe hữu coi là “nguy hiểm”, mà ngay cả nhiều lãnh đạo chủ chốt của Đảng Dân chủ cũng giữ khoảng cách, không mấy có thiện cảm, thậm chí tránh xa dù không thẳng thừng lên án họ
Lý do họ làm sứt mẻ hình ảnh “ôn hòa” của Đảng Dân chủ. Đảng này từ lâu muốn tự định vị như người bảo vệ trật tự hiến định, cải cách trong khuôn khổ luật pháp. Antifa với hình ảnh mặc đồ đen, đập phá, đối đầu cảnh sát lại tạo cho công chúng cảm giác “cực tả vô chính phủ”. Nếu bị gắn liền với Antifa, Dân chủ sẽ mất thiện cảm của cử tri trung dung vốn là lực lượng quyết định bầu cử.
Ngoài ra chiến lược chính trị của antifa và đảng Dân Chủ không phù hợp với nhau. Đảng Dân chủ hướng đến xây dựng thể chế, luật mới, cải cách qua bầu cử. Ngược lại Antifa, phi thể chế, phi bầu cử, chú trọng hành động trực tiếp, kể cả bất hợp pháp. Hai hướng đi gần như đối nghịch nên khó mà gắn kết được.
Dảng Dân chủ không muốn bị Cộng Hòa chụp mũ cực tả, bạo động khi liên quan đền Antifa. Để tránh đòn này, nhiều lãnh đạo Dân chủ chủ động lên án hoặc tách mình khỏi Antifa. Những khi có bạo động xảy ra do Antifa chủ động, những người lãnh đạo đảng DC, để tránh tiếng, vẫn cố chứng minh không liên quan đến sự dung túng bạo loạn.
Cho nên, dù cùng chia sẻ một số giá trị (chống phân biệt chủng tộc, chống độc tài cực hữu), Đảng Dân chủ và Antifa ở Mỹ là hai thế giới khác nhau. Dân chủ coi Antifa như người đồng minh khó chịu, dễ gây phiền phức hơn là phe cánh chính trị.
Có thể dự đoán Antifa sẽ không tự tan rã (vì bản chất mạng lưới phi lãnh đạo), giống như cỏ dại, găp mưa là bật sống lại. Họ cũng không trở thành phong trào chính thống vì bản chất manh mún. Họ sẽ tiếp tục tồn tại như một “cái gai” trong xã hội Mỹ; không bao giờ lớn mạnh thành thế lực chính trị, nhưng luôn xuất hiện khi người cực hữu manh động, khi có tác nhân, khiến cả chính quyền lẫn quần chúng trung lưu phải khó xử và khó chịu.
______________
Nguồn:
No comments:
Post a Comment