ĐỐI THOẠI

Hoàng Quốc Dũng - Người Việt xấu xí

dimanche 31 août 2025
Thuymy

Như thường lệ, trong đợt nghỉ hè vừa rồi, giáo sư Ngô Bảo Châu về Việt Nam vừa để nghỉ ngơi, vừa để làm việc với Viện Toán. Trong một trận chơi thể thao, anh bị bong gân. Sau đó, vì công việc, Châu phải bay qua Paris.

Tôi ra sân bay đón. Lúc gặp nhau, thấy Châu tập tễnh mới biết anh bị đau chân. Vì bản thân vừa mổ mắt, tôi nhường tay lái cho Châu - chi tiết này đủ để thấy anh vẫn hoàn toàn tỉnh táo và khỏe mạnh.

Ngày hôm sau, chị dâu tôi ghé Paris chơi. Gia đình Châu-Thanh mời chúng tôi đến ăn cơm tại nhà riêng, ngay giữa lòng thủ đô nước Pháp. Mọi việc vẫn bình thường, chỉ có điều Châu đi lại khó khăn. Sau đó, anh tiếp tục công tác, di chuyển nhiều, nên chân càng đau hơn. Cuối cùng phải vào bệnh viện để xử lý và thậm chí phải ngồi xe lăn vài ngày.

Câu chuyện thực sự chỉ đơn giản có thế. Nhưng như một “truyền thống xấu xí” đã quá quen thuộc ở ta, những kẻ bất tài, vô hạnh liền lợi dụng vài tấm ảnh Châu ngồi xe lăn để dựng đứng nên đủ thứ chuyện bịa đặt. Lũ “đầu đất” tha hồ bình loạn, phun ra những lời lẽ thô tục, vô văn hóa, chỉ nhằm thỏa mãn thú vui rẻ tiền và câu vài cái like rẻ rúng.

Những đóng góp của Châu cho toán học thế giới và cho Việt Nam chưa bao giờ bị phủ nhận. Nhưng ở một xã hội mà sự ghen ghét, đố kỵ và thói quen chửi rủa ngồi lê đôi mách vẫn còn quá phổ biến, thì bất cứ ai có chút danh tiếng đều dễ trở thành miếng mồi ngon cho sự ác khẩu. Người ta không đủ năng lực để sáng tạo, để đóng góp, thì lại chọn cách hạ bệ, bôi nhọ những người làm được. Đó chính là “căn bệnh người Việt xấu xí”: thích kéo cái cao xuống thấp, thích giẫm đạp lên người khác để thấy mình bớt nhỏ bé.

Mấy ngày vừa rồi, tôi nhận được rất nhiều tin nhắn và cuộc gọi hỏi thăm tình hình sức khỏe của giáo sư Ngô Bảo Châu. Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả những tấm lòng nhân hậu, thực sự lo lắng cho anh. Và xin khẳng định rằng: Mọi việc đều ổn, không có gì nghiêm trọng, chỉ là một chấn thương thể thao bình thường.

Phần còn lại chỉ là tiếng tru tréo của những con “chó dại” trên mạng - thứ tiếng ồn không đáng để chúng ta bận tâm. Đáng buồn là những tiếng ồn ấy lại phản chiếu một phần sự thật: xã hội ta còn quá dễ dãi với cái xấu, quá dễ hùa theo sự ác khẩu và sự dối trá.

Có lẽ, để bớt đi những “người Việt xấu xí”, chúng ta phải học cách tôn trọng sự thật, tôn trọng nhân cách của người khác, và nhất là học cách im lặng khi không biết. Bởi im lặng, đôi khi, chính là phẩm chất của người tử tế.

HOÀNG QUỐC DŨNG 28.08.2025