VNTB – Lật lại hồ sơ Tô Lâm thời kỳ tại bộ công an và một số thuộc cấp (bài 2)
Quang Nguyên
27.06.2025 9:10
VNThoibao
Thành tích đáng kể nhất của công an Việt Nam khiến bang giao Việt – Đức rạn nứt và nhiều nước trên thế giới trở nên e dè với Việt Nam là vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh trên đất Đức.
Có nhiều dấu hiệu chỉ ra Bộ Trưởng Công an, Tướng Tô Lâm có liên quan trong vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh: Bộ Công an nhận lệnh trực tiếp của Tổng Bí Thư bắt Trịnh Xuân Thanh trên đất Đức. Giám đốc Kinh tế Bộ Công An được phái đến Berlin để đích thân chỉ đạo vụ bắt cóc. Vụ bắt cóc có sự tham gia của các đặc vụ Việt Nam ở nhiều quốc gia, điều này gần như không thể thực hiện được nếu không có sự tham gia của toàn bộ Bộ Công an và cho đến nay, Chính phủ Slovakia đang tích cực điều tra các báo cáo đáng tin cậy cho rằng Tướng Tô Lâm đích thân nhúng tay vào việc đưa Trịnh Xuân Thanh ra khỏi Liên Hiệp châu Âu bằng cách đưa nạn nhân bị bắt cóc lên chuyến bay thuê bao của phái đoàn từ Bratislava đến Mátxcơva. (1)
Vào tháng 7 năm 2017, vụ bắt cóc trắng trợn của Bộ công an VN trên đất Đức đối với Trịnh Xuân Thanh, cựu thành viên quốc hội và giám đốc điều hành dầu mỏ, chỉ vài giờ trước cuộc phỏng vấn xin tị nạn theo lịch trình của ông với Văn phòng Liên bang về Di cư và Tị nạn của Đức (BAMF) đã tạo ra một cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa Việt Nam và Đức, khiến chính phủ Đức gọi vụ việc là “vi phạm trắng trợn và chưa từng có đối với luật pháp Đức và quốc tế”.
Có nhiều dấu hiệu cho thấy Tướng Tô Lâm có liên quan đến vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh:
– Bộ Công an nhận được lệnh trực tiếp của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam bắt Trịnh Xuân Thanh trên đất Đức;
– Giám đốc An ninh Kinh tế của Bộ Công an được phái đến Berlin để đích thân chỉ đạo vụ bắt cóc;
– Vụ bắt cóc có sự tham gia của các điệp viên Việt Nam ở nhiều quốc gia, điều này gần như không thể xảy ra nếu không có sự tham gia của toàn thể Bộ Công an;
– Bộ Công an đã tổ chức một buổi lễ vinh danh các điệp viên và sĩ quan của mình vì đã tiến hành thành công các hoạt động bắt cóc và công khai biện minh cho buổi lễ vinh danh này. Chính phủ Slovakia đang tích cực điều tra các báo cáo đáng tin cậy rằng Tướng Tô Lâm đã đích thân tham gia vào việc đưa Trịnh Xuân Thanh ra khỏi Liên minh Châu Âu bằng cách đưa nạn nhân bị bắt cóc lên chuyến bay thuê của phái đoàn từ Bratislava đến Moscow. (2)
Tướng Đường Minh Hưng, Cục trưởng Cục An ninh Kinh tế Bộ Công an, đã đích thân chỉ đạo vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh từ một khách sạn ở Berlin, nơi ông ta lập ra trung tâm chỉ huy cho các hoạt động bắt cóc. Đại tá Nguyễn Đức Thoa, Bí thư thứ nhất, Tùy viên tình báo tại Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin, Đức và là thành viên của Tổng cục Mật vụ Bộ Công an, đã bị Chính phủ Đức xác định là có liên quan đến vụ bắt cóc. Vào ngày 2 tháng 8 năm 2017, ông ta đã được lệnh phải rời khỏi Đức trong vòng 48 giờ.
Giải thích về lệnh trục xuất này, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Đức tuyên bố rằng “không có nghi ngờ nghiêm trọng nào về sự tham gia của cơ quan tình báo và đại sứ quán Việt Nam trong vụ bắt cóc một công dân Việt Nam trên đất Đức”.
Trung tá Lê Thanh Hải, Cán bộ An ninh và Liên lạc viên Interpol của Tổng cục Cảnh sát Bộ Công an tại Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin – người đã bị Tòa án Đức triệu tập để ra hầu tòa vào ngày 17 tháng 7 năm 2018 đối với Nguyễn Hải Long, một công dân Séc gốc Việt, người cuối cùng đã bị kết án tù. Lê Thanh Hải đã không xuất hiện tại phiên tòa, tuyên bố không bị trừng phạt về mặt ngoại giao, và ông này vội vã trốn về Việt Nam.
Trịnh Xuân Thanh là người đứng đầu Tổng công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (một công ty con của PetroVietnam, công ty năng lượng nhà nước), cựu Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hậu Giang và cựu Đại biểu Quốc hội Việt Nam. Ông bị cáo buộc gây ra tổn thất lớn tại công ty nhà nước, mặc dù các ủy ban của Chính phủ Việt Nam được giao nhiệm vụ điều tra các khoản lỗ đã không thể đổ lỗi cho Thanh vì đã gây ra các khoản lỗ đó.
Ông Thanh đã trốn khỏi Việt Nam khi ngày càng có nhiều dấu hiệu rõ ràng rằng Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN), Nguyễn Phú Trọng, đang nhắm vào ông.
An toàn ở Berlin, vào tháng 9 năm 2016, Thanh đã hợp tác với Blogger Bùi Thanh Hiếu, được biết đến trên mạng với cái tên Người Buôn Gió, để đăng một số bài báo vạch trần nạn tham nhũng cấp cao liên quan đến Trọng và những người thân cận của ông. (*)
Với tựa đề Con Chiên Hiến Tế (so sánh Trịnh Xuân Thanh với con chiên hiến tế của Trọng), bài báo tiết lộ nhiều chi tiết của người trong cuộc cáo buộc tham nhũng ở các cấp cao nhất trong Đảng Cộng sản. Trịnh Xuân Thanh vạch trần rằng Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư ĐCSVN, đã nhận hối lộ; Trọng cũng dùng chiêu bài chống tham nhũng làm cái cớ để tiêu diệt hàng ngũ đối thủ chính trị của mình.
Phản ứng với thông tin nội bộ rằng Bộ Công an đã ban hành lệnh bắt giữ ông về tội tham nhũng, ngày 11 tháng 9 năm 2016, Thanh đã viết thư cho Nguyễn Phú Trọng và Trần Quốc Vượng, Trưởng Ủy ban Kỷ luật Trung ương của ĐCSVN, bày tỏ mong muốn trở về Việt Nam và đối mặt với Ủy ban Kỷ luật Trung ương với điều kiện phiên tòa phải công khai, được truyền thông quốc tế đưa tin và có sự tham dự của các nhà ngoại giao nước ngoài và đại diện của các tổ chức nhân quyền quốc tế. Trong trường hợp một cuộc họp như vậy không được triệu tập, Thanh viết, ông sẽ cân nhắc đưa vấn đề ra tòa án quốc tế với lý do vi phạm nhân quyền. “Tôi sẽ trở về Việt Nam khi các phiên tòa xét xử kiểu kangaroo không còn được tổ chức ở đó nữa”, ông khẳng định.
Thanh cũng đưa ra bằng chứng cho thấy cuộc điều tra của Chính phủ Việt Nam đã kết luận rằng ông không phải chịu trách nhiệm về khoản lỗ 125 triệu đô la Mỹ trong thời gian ông là Chủ tịch Tổng công ty Cổ phần Xây dựng Dầu khí Việt Nam do nhà nước sở hữu, như Trọng cáo buộc.
Vào ngày 16 tháng 9 năm 2016, Bộ Công an đã ban hành lệnh bắt giữ Thanh (3). Vào tháng 12 năm 2016, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng đã ra lệnh cho Bộ Công an bắt giữ Thanh bằng mọi giá. (4)
Tại hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Hamburg, Đức vào ngày 7-8 tháng 7 năm 2017, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu người đồng cấp Đức dẫn độ Thanh, nhưng không nhận được phản hồi thuận lợi.
Vào ngày 23 tháng 7 năm 2017, Thanh đã bị bắt cóc tại Công viên Tiergarten ở Berlin cùng với một nữ nhân viên của cơ quan ngoại thương Việt Nam, được cho là do những người đàn ông có vũ trang từ cơ quan mật vụ Việt Nam bắt và nhét vào phía sau xe hơi.
Theo các nhà điều tra Đức, cả hai đã bị những kẻ bắt cóc đưa đến Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin. Ngày hôm sau, họ được đưa đến Praha, Cộng hòa Séc, rồi đến Bratislava, Slovakia. Tên của Thanh được cho là đã được thêm vào đoàn của Tướng Tô Lâm, đang thăm Slovakia. Sau đó, Thanh bị đưa lên một chiếc máy bay của Chính phủ Slovakia, chở Tướng Tô Lâm và đoàn của ông đến Moscow.
Theo các phương tiện truyền thông và chính quyền Đức, những người đã bắt đầu điều tra vụ án về khả năng vi phạm luật pháp quốc tế và toàn vẹn lãnh thổ của Đức của Việt Nam. Trịnh Xuân Thanh sau đó được đưa bằng xe tải đến Slovakia trước khi bị bí mật chuyển lên một chiếc xe trong đoàn hộ tống chính thức của Bộ trưởng Công an Việt Nam, Tướng Tô Lâm, khi đó đang có chuyến thăm chính thức tại Slovakia, trên đường đến sân bay Bratislava.
Không có tin tức gì về tung tích của Thanh cho đến ngày 31 tháng 7 năm 2017 khi Bộ Công an thông báo rằng ông đã tự nguyện trở về Việt Nam và tự thú. Luật sư của Thanh tại Đức đã bác bỏ điều công bố đó, nói rằng “Ông Thanh sẽ không bao giờ làm điều đó. Ông ấy sợ phải quay lại và hậu quả có thể xảy ra”. Vào ngày 22 tháng 1 năm 2018, Thanh đã bị hai án tù chung thân vì tội tham ô và vi phạm các quy định của nhà nước khi giữ chức vụ giám đốc Tổng công ty Xây dựng Dầu khí Việt Nam, gây thiệt hại 5 triệu đô la Mỹ cho doanh nghiệp nhà nước. Thanh liên tục phủ nhận tội danh bị cáo buộc, viện dẫn một cuộc điều tra nội bộ trước đó về cùng những cáo buộc đã giải oan cho ông.
Vào ngày 2 tháng 8 năm 2017, Chính phủ Đức đã trục xuất Đại tá Nguyễn Đức Thoa, tùy viên tình báo tại Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin, ông đại tá này cũng được báo chí phương Tây mô tả là “tùy viên báo chí” và “trưởng nhóm gián điệp”. Vào ngày 22 tháng 8 năm 2017, cơ quan di trú Đức đã đình chỉ công nhân người Việt Nam bị tình nghi đã báo cho những kẻ bắt cóc về cuộc phỏng vấn tị nạn theo lịch trình của Thanh. Vào ngày 24 tháng 8 năm 2017, Chính phủ Séc đã chuyển giao cho Đức ông Nguyễn Hải Long, một công dân Séc gốc Việt bị truy nã vì vai trò của anh ta trong vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Trong phiên tòa, anh ta thừa nhận đã được chỉ thị trực tiếp từ Tướng Đường Minh Hưng, người đã thiết lập một trung tâm chỉ huy tại Khách sạn Sylter Hof ở Berlin, gần địa điểm mà Thanh sẽ bị bắt cóc, để đích thân chỉ đạo hoạt động bắt cóc. Trong thời gian ở khách sạn, Thiếu tướng Hưng đã thực hiện hơn một trăm cuộc gọi điện thoại và liên lạc qua tin nhắn SMS với những người đàn ông khác có liên quan đến vụ án. Một nhân viên khách sạn đã báo cáo với Viện Kiểm sát Liên bang Đức rằng Tướng Hưng đã đặt phòng khách sạn bằng thẻ tín dụng cá nhân của mình. Sau khi trở về Việt Nam, Tướng Hưng phát hiện ra rằng khách sạn đã tính sai số tiền vào thẻ tín dụng của ông ta. Ông đã gửi email đến khách sạn và cung cấp số điện thoại của cấp dưới của mình, Thượng tá Lê Thanh Hải, Cán bộ An ninh và Liên lạc viên Interpol tại Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin.
Vào ngày 22 tháng 9 năm 2017, Đức đã trục xuất một nhà ngoại giao Việt Nam thứ hai và tạm thời đình chỉ mối quan hệ chiến lược giữa hai nước để đáp trả vụ bắt cóc.
Vào ngày 4 tháng 10 năm 2017, Tổng công tố viên liên bang Đức đã ban hành lệnh bắt Tướng Đường Minh Hưng.
Vào tháng 7 năm 2018, Tòa án Đức đã tuyên án Nguyễn Hải Long 3 năm mười tháng tù vì tội tiếp tay cho vụ bắt cóc Thanh.
Vào tháng 8 năm 2018, Chính phủ Slovakia đã mở cuộc điều tra riêng sau khi một số cảnh sát xác nhận rằng Trịnh Xuân Thanh đã được đưa lậu từ Bratislava đến Moscow trên một chiếc máy bay Slovakia. Vào ngày 7 tháng 2 năm 2020, Chính phủ Slovakia đã trục xuất một nhà ngoại giao Việt Nam để phản đối việc Việt Nam lợi dụng lòng hiếu khách của Slovakia để thực hiện vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh theo kiểu Chiến tranh Lạnh.
Vào ngày 20 tháng 2 năm 2021, Tổng chưởng lý Slovakia đã mở lại cuộc điều tra về sự tham gia của cựu Bộ trưởng Nội vụ Robert Kaliňák trong việc tạo điều kiện cho Trịnh Xuân Thanh di chuyển từ Slovakia đến Moscow, sử dụng máy bay phản lực thuê của chính phủ do phái đoàn của Tướng Tô Lâm thuê.
Vào tháng 2 năm 2021, Đài truyền hình nhà nước Slovakia RTV đưa tin rằng, Bộ Công an đã tổ chức lễ vinh danh và trao tặng huân chương cho 12 cán bộ đã thực hiện thành công vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh.
Đại tá Nguyễn Đức Thoa và Thượng tá Lê Thanh Hải, cả hai đều đã nghỉ hưu vào thời điểm đó, đã được lần lượt trao tặng huân chương hạng nhất và hạng ba.
Tại buổi họp báo ngày 2 tháng 3 năm 2021, khi được các phóng viên hỏi về buổi lễ nói trên,Thiếu tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, đã xác nhận và giải trình về sự kiện này: “Việc các cơ quan tổ chức họp, rút kinh nghiệm, đánh giá và biểu dương những người có thành tích khi tham gia giải quyết vụ án này [vụ án Trịnh Xuân Thanh], là điều hết sức bình thường.”
Vào ngày 1 tháng 6 năm 2022, Chính phủ Séc đã dẫn độ một người thứ hai có liên quan đến vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh: Lê Anh Tú, một công dân Việt Nam đang sống tại Cộng hòa Séc. Anh ta đã lái chiếc xe buýt nhỏ được sử dụng để bắt cóc Trịnh Xuân Thanh vào ngày 23 tháng 7 năm 2017 và sau đó tìm nơi ẩn náu trên máy bay của Chính phủ Việt Nam chở Đại tướng Tô Lâm. Anh ta và tám người khác đã lái xe chở Trịnh Xuân Thanh từ Brno ở Cộng hòa Séc đến Bratislava. Từ thủ đô Slovakia, Thanh đã bị chuốc thuốc mê và đưa lên một chiếc máy bay của Chính phủ Slovakia đến Moscow vài ngày sau đó. Để trốn lệnh bắt giữ của Liên minh Châu Âu, Tú đã rời về Việt Nam và bị bắt khi trở về Cộng hòa Séc bốn năm tám tháng sau đó. Vào ngày 25 tháng 8 năm 2022, anh ta bị buộc tội “hoạt động mật vụ và hỗ trợ, tiếp tay cho việc tước đoạt quyền tự do”. (5)
Thông tin mới thu được từ vụ truy tố Lê Anh Tú tại Đức đã thúc đẩy việc mở lại cuộc điều tra của chính phủ Slovakia về việc sử dụng một trong những chiếc máy bay của mình để đưa lậu Trịnh Xuân Thanh ra khỏi khu vực Schengen (**). Theo các công tố viên Đức, “thúc để bí mật đưa Trịnh Xuân Thanh ra khỏi khu vực Schengen, những kẻ bắt cóc đã lợi dụng sư kiện tổ chức một cuộc họp của các bộ trưởng tại Bratislava, để chúng đưa người bị bắt cóc vào phái đoàn Việt Nam nhằm tránh kiểm tra chặt chẽ tại sân bay”.
Ngày 31 tháng 1 năm 2023, Tòa án Đức đã tuyên án Lê Anh Tú 5 năm tù giam. Bên công tố đã đưa ra bằng chứng cho thấy Tú đã liên lạc trực tiếp với Tướng Đường Minh Hưng, người đã ở lại Berlin để chỉ đạo vụ bắt cóc. Trong lời khai tại tòa, Lê Anh Tú đã ám chỉ Tướng Tô Lâm trong vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh – Tú đã tham gia vào một đoàn xe chở Trịnh Xuân Thanh từ Brno đến Khách sạn Borik ở Bratislava, nơi Tướng Tô Lâm đang chờ họ. Theo lời kể của một phóng viên tham dự phiên tòa, “Khách sạn Borik thuộc sở hữu của Chính phủ Slovakia. Tại đó, đoàn của Tô Lâm đã gặp Bộ Nội vụ Slovakia để nói chuyện… Tô Lâm đã mượn một chiếc máy bay của Slovakia để ra khỏi khu vực Schengen và bay đến Moscow.”
Việc Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh, người đang nộp đơn xin tị nạn tại Đức, đã làm rung chuyển mối quan hệ giữa Việt Nam và các quốc gia bị ảnh hưởng: Đức, Cộng hòa Séc và Slovakia. Đức đã trục xuất hai nhà ngoại giao Việt Nam, điều tra một nhân viên người Việt của Văn phòng Liên bang về Di cư và Người tị nạn (BAMF), và thành công trong việc bảo đảm Cộng hòa Séc dẫn độ một nghi phạm người Việt Nam đến Berlin để điều tra với cáo buộc gián điệp và tiếp tay cho việc giam giữ bất hợp pháp.
Chính phủ Slovakia đã trục xuất một nhà ngoại giao Việt Nam và tiếp tục điều tra sự liên quan của cựu Bộ trưởng Nội vụ của họ.
___________________
Tham khảo:
(1) https://vietnamthoibao.org/vntb-to-lam-la-ai-bai 2/
(2) – Slovakia reopens kidnapping case following new trial in Germany, EURACTIV, December 1, 2022, available at: https://www.euractiv.com/section/politics/news/slovakia-reopens-kidnapping-case-following-new-trial-in-germany/
(3) – September 14, 2016, available at: http://vietinfo.eu/cung-suy-ngam/trinh-xuan-thanh-con-de-te-than-14.html 57 Bộ Công an ra quyết định truy nã bị can Trịnh Xuân Thanh. Báo Chính Phủ, September 18, 2016, available at: http://baochinhphu.vn/Phap-luat/Bo-Cong-an-ra-quyet-dinh-truy-na-bi-can-Trinh-Xuan-Thanh/286845.vgp
(4) – Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Phải bắt bằng được Trịnh Xuân Thanh, Công An Thành Phố Hồ Chí Minh, December 7, 2016, available at: https://congan.com.vn/tin-chinh/chinh-tri-thoi-su/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-phai-bat-bang-duoc-trinh-xuan-thanh_30399.html
(5) – Vietnamese man charged over 2017 Berlin kidnapping, alleged spying, Reuters, August 25, 2022, available at: https://www.reuters.com/world/asia-pacific/vietnamese-man-charged-over-2017-berlin-kidnapping-alleged-spying-2022-08-25/
(*) Người Buôn Gió đã tiếp xúc với Trịnh Xuân Thanh ở Đức: Blogger Bùi Thanh Hiếu đã phỏng vấn ông Trịnh Xuân Thanh khi ông này đang ở Đức. Trong một cuộc phỏng vấn với RFA, Người Buôn Gió chia sẻ rằng Trịnh Xuân Thanh đã tin tưởng và chọn ông để kể lại câu chuyện của mình. Cuộc phỏng vấn này chủ yếu xoay quanh việc Trịnh Xuân Thanh bỏ trốn ra nước ngoài và những suy nghĩ của ông.
(**) Khu vực Schengen gồm 29 quốc gia châu Âu cho phép người dân các nước thành viên, người có quyền cư trú hợp pháp và du khách có visa Schengen đi lại tự do giữa các nước này mà không cần kiểm soát biên giới nội bộ. Mục đích chính của việc này là tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của người dân và hàng hóa, thúc đẩy giao thương và kinh tế trong khu vực.
No comments:
Post a Comment