Saturday, June 28, 2025

Hun Sen 'vạch trần' những gì về gia đình Shinawatra và tại sao?
27 tháng 6 2025
BBC

BBC/Getty Images
Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen và Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra

Ông Hun Sen vào ngày 27/6 tiếp tục công kích "người anh em kết nghĩa" Thaksin Shinawatra và Thủ tướng Petongtarn Shinawatra của Thái Lan. Tại sao nhà lãnh đạo Campuchia lại làm vậy?

Sau khi tuyên bố sẽ phanh phui sự thật về gia đình Shinawatra của nữ thủ tướng Thái Lan, trong buổi livestream kéo dài hơn ba tiếng đồng hồ ngày 27/6, Hun Sen tiếp tục tung ra những điều mà ông gọi là mắt thấy tai nghe.

Trong bối cảnh Tòa án Hiến Pháp Thái Lan vào 1/7 tới đây sẽ xem xét liệu có chấp nhận đơn kiến nghị yêu cầu đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Paetongtarn hay không, những tuyên bố của ông Hun Sen phần nào có thể "châm thêm dầu vào lửa".
 
Ngày 28/6, dự kiến sẽ có cuộc biểu tình lớn nổ ra ở thủ đô Bangkok.

Tiến sĩ chính trị khoa học Stithorn Thananithichot, Giám đốc tại Viện Vua Prajadhipok, Thái Lan, nói với BBC News Tiếng Việt ngày 27/6:

Đọc nhiều nhất





"Cuộc biểu tình ngày 28/6 sẽ là một chỉ dấu chủ chốt định hình tương lai của nữ thủ tướng. Nếu biểu tình nổ ra ở quy mô lớn thì khả năng cao là Tòa án Hiến pháp sẽ ra lệnh đình chỉ chức vụ thủ tướng của bà ấy vào ngày 1/7.

"Để đưa ra quyết định, tòa án cần khẳng định triệt để tác động tiêu cực của đoạn ghi âm bị rò rỉ - cụ thể là mức độ không thể chấp nhận được từ phía công chúng và trách nhiệm giải trình nào mà người dân đòi hỏi từ nữ thủ tướng.

"Trong suốt tuần qua, quân đội vẫn thể hiện thiện chí và tiếp tục hợp tác với thủ tướng. Nhưng một cuộc biểu tình quy mô lớn sẽ gây áp lực lên quân đội, phát đi tín hiệu rằng người dân coi tình hình hiện tại là không thể chấp nhận được và giải pháp duy nhất là phải thay người đứng đầu chính phủ. Tất nhiên, quân đội không có quyền trực tiếp cách chức thủ tướng, nên trách nhiệm này sẽ thuộc về Tòa án Hiến pháp," Tiến sĩ Stithorn nhận định.

Trong bối cảnh chính trị Thái Lan đang bất ổn như vậy, những lời tố cáo và chỉ trích của Hun Sen có thể giáng đòn nặng nề vào sinh mệnh chính trị của nữ thủ tướng, đồng thời là thông điệp đoạn tuyệt quan hệ của hai gia đình từng rất thân thiết này.

Hun Sen đã nói những gì?

BBC/Getty Images

Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen đã tố cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, cha của đương kim Thủ tướng Paetongtarn, đã giả bệnh để đánh lừa người dân và tòa án Thái Lan để tránh việc ở tù.

Lãnh tụ Campuchia khẳng định rằng ông Thaksin đã sử dụng các đạo cụ y tế, như nẹp cổ và nẹp tay, để diễn một màn trước công chúng nhằm thao túng dư luận trong quá trình tố tụng pháp lý.

Bối cảnh sự việc là vào tháng 2/2024, sau khi ông Thaksin được ân xá, ông Hun Sen đã đáp chuyên cơ sang trọng tới Bangkok thăm người anh em kết nghĩa.

Trên Facebook, Hun Sen đã chia sẻ hình ảnh cuộc gặp thân tình giữa hai người, với sự có mặt của cô con gái Paetongtarn của Thaksin, nhấn mạnh hai người đã không bàn chuyện chính trị trong cuộc gặp ấy, chỉ hàn huyên tâm sự để vun đắp mối tình huynh đệ keo sơn 32 năm.

Ấy thế nhưng mối tình cảm keo sơn thắm thiết ấy đã cáo chung khi căng thẳng biên giới giữa hai nước bùng lên, đặc biệt là khi Hun Sen tung lên mạng đoạn ghi âm cuộc điện đàm giữa ông và Thủ tướng Paetongtarn của Thái Lan, người mà trong cuộc nói chuyện ông đã gọi bằng "cháu" và xưng "chú".

Và giờ đây, Hun Sen tuyên bố bản thân đã tận mắt chứng kiến ông Thaksin vào thời điểm đó sức khỏe hoàn toàn tốt, không có vấn đề gì, nhưng lại giả ốm đau để tránh bị pháp luật trừng phạt.

"Tôi đã bay đến Bangkok để thăm Thaksin sau khi ông ta trở về Thái Lan. Ông ta hoàn toàn không bị bệnh. Nhưng khi chụp ảnh, ông ta đã yêu cầu có đạo cụ - nẹp cổ, nẹp tay - để giả đò bệnh tật.

"Ngay sau khi chụp hình xong, ông ta đã tháo tất cả ra và đi ăn. Đó không phải là bệnh thật. Đó là chỉ là màn diễn xuất. Người dân Thái Lan vốn đã nghi ngờ điều này từ lâu. Tôi chỉ xác nhận lại, bởi cả Thaksin và con gái ông ta, bà Paetongtarn, giờ đây đều thể hiện sự thiếu chân thành," Hun Sen phát biểu ở tỉnh Preah Vihear giáp biên giới Thái Lan vào ngày 27/6.

Chủ tịch Thượng viện Campuchia cũng cáo buộc ông Thaksin đã phóng đại các triệu chứng như "run rẩy, run rẩy" và giả vờ lạnh như một chiêu để tránh phải ra hầu tòa trong nhiều vụ án mà ông phải đối mặt ở Thái Lan.

Ông Hun Sen nói thêm rằng bà Paetongtarn hoàn toàn biết cha mình không bị bệnh, nhưng vẫn hợp tác để đánh lừa tòa án tại Thái Lan và nói sẵn sàng sẽ cung cấp thêm nhân chứng nếu tòa án Thái Lan yêu cầu để điều tra thêm về vụ việc.

Reuters
Ông Hun Sen thăm ông Thaksin tại dinh thự Ban Chan Song La ở Bangkok vào tháng 2/2024 để tăng cường "tình anh em" 32 năm giữa hai người. Hiện ông Hun Sen nói rằng ông Thaksin diễn vở kịch giả đò bệnh để đánh lừa người dân Thái Lan.

Bên cạnh đó, ông Hun Sen còn tố cô ruột bà Paetongtarn - cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra - đã dùng hộ chiếu Campuchia để trốn chạy khỏi Thái Lan và tị nạn ở nước ngoài.

Ông Hun Sen nói ông đã trực tiếp giúp đỡ bà Yingluck khi bà bị lật đổ và bị kết án.

"Tôi thương xót cho bà Yingluck. Bà ta vẫn giữ hộ chiếu Campuchia và đang sống ở nước ngoài. Nhưng bà ta phải chịu khổ vì người anh trai của mình và giờ đây là đứa cháu gái. Tôi không muốn nói ra, nhưng buộc phải nói."

Lãnh tụ Campuchia sau đó bày tỏ niềm tiếc nuối khi một tình bạn hơn 30 năm lại bị hủy hoại trong tay con gái của một người bạn - ý nói bà Paetongtarn.

Ông nhấn mạnh thêm Thủ tướng Thái Lan có thể sỉ nhục quân đội của chính mình, nhưng bà ấy không thể xúc phạm đến ông.

"Để lấy lòng Hun Sen tôi, Thủ tướng Thái đã tự nguyện xúc phạm tổng tư lệnh quân đội của nước mình. Tôi tự hỏi điều đó được nhìn nhận thế nào ở Thái Lan? Nếu ở Campuchia, hành động đó chắc chắn sẽ bị xem là phản quốc - toa rập với ngoại bang để hạ nhục quân đội quốc gia[...] Có thể ở Thái Lan, chuyện này là bình thường, là việc nội bộ. Nhưng ở Campuchia, không ai được phép xúc phạm hay coi thường lực lượng vũ trang của đất nước," trang Fresh News - vốn được coi là cơ quan tuyên truyền của chính phủ Campuchia - viết.

Getty Images
Từ trái qua: Nghị sĩ Hun Many, Đại tướng Hun Manet, ông Thaksin và bà Yingluck trong bữa tiệc sinh nhật ông Hun Sen tại Phnom Penh vào ngày 5/8/2023. Ông Hun Many là con trai út Hun Sen, hiện là bộ trưởng Hành chính công kiêm phó thủ tướng; ông Hun Manet là con trai trưởng Hun Sen, hiện là thủ tướng Campuchia.

Trước đó, ngày 26/7, ông Hun Sen đã đe dọa sẽ bóc trần gia đình người anh em kết nghĩa Thaksin:

"Tôi thà để người khác phản bội tôi trước, chứ tôi không bao giờ phản bội ai trước. Giờ tôi đã bị phản bội, tôi cảm thấy cần phải vạch trần những gì gia đình Thaksin đã làm để phản bội đất nước của họ. Đây là một lời cảnh báo: Hãy dạy con cái của ông đi và chúng nên hiểu cha mình cùng những người khác," Hun Sen nói khi phát biểu trước những người dân Campuchia sơ tán tại tỉnh Preah Vihear vào ngày 26/6.

"Tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng một gia đình tôi từng giúp đỡ lại vươn lên làm thủ tướng rồi gây ra nhiều vấn đề như vậy. Lúc thì họ tuyên bố có quyền lực, lúc thì lại nói không có. Ngày mai [27/6], tôi sẽ nói về chuyện này," Hun Sen nói, ám chỉ Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra – con gái ông Thaksin.

Ông gửi thông điệp gay gắt đến ông Thaksin như sau:

"Nếu ông hành xử ngạo mạn, tôi sẽ tiết lộ mọi thứ ông từng nói với tôi, bao gồm cả những lời xúc phạm đến quốc vương của ông. Hãy dạy dỗ con cái của mình đi. Ông có con làm thủ tướng, tôi cũng có con làm thủ tướng. Nhưng đừng tưởng tôi là người dễ bị bắt nạt. Tôi không mắc nợ Thái Lan điều gì."

Tại Thái Lan, xúc phạm vua là tội hình sự và có thể bị phạt tù từ 3-15 năm tù.

Không chỉ đe dọa tung những bằng chứng có thể hạ bệ gia đình Shinawatra, ông Hun Sen còn ám chỉ rằng gia đình Thaksin đã nợ ông một ân tình. Tuy nhiên, ông Hun Sen nói không cần ông Thaksin trả món nợ đó mà muốn một mối quan hệ bình đẳng, không có sự can thiệp.

Hun Sen
Trong bài đăng trên Facebook ngày 20/6, Hun Sen nói thêm rằng quan hệ thân thiết hơn 30 năm qua giữa hai gia đình nay đã bị phá vỡ. Hun Sen đăng ảnh bà Paetongtarn được dẫn đi xem hai phòng trong dinh thự của ông, được đặt tên là Thaksin và Yingluck, nơi cha và cô ruột của bà Paetongtarn Shinawatra từng nghỉ lại khi họ đến thăm.

Vì sao ông Hun Sen làm vậy?

Getty Images
Ông Hun Sen, thống tướng 5 sao, phát biểu tại biên giới ở tỉnh Preah Vihear ngày 26/7

Những câu chuyện ông Hun Sen phơi bày về gia đình Shinawatra khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: Vì sao Hun Sen lại sẵn sàng đẩy gia đình người anh kết nghĩa Thaksin vào tình thế bất lợi, đến mức muốn bà Paetongtarn mất luôn chức vị thủ tướng?

Lý giải với BBC News Tiếng Việt, ông Seng Vanly, nhà phân tích địa chính trị Đông Nam Á và là Giám đốc Chương trình Vận động của Tổ chức Dân chủ Khmer từ Campuchia, nói rằng ông Hun Sen có vẻ muốn tạo thêm động lực cho cuộc biểu tình ngày 28/6 ở Thái Lan:

"Hiện các cựu lãnh đạo phe áo vàng và áo đỏ đang tổ chức một cuộc biểu tình vào thứ Bảy 28/6 nhằm phản đối Thủ tướng Paetongtarn, nhưng có vẻ những nhóm này không huy động được đông đảo người tham gia như kỳ vọng. Do đó, Chủ tịch Thượng viện Hun Sen đã công bố những thông tin này để giúp tạo động lực cho cuộc biểu tình, nhằm gây áp lực buộc bà Paetongtarn phải từ chức."

Mục đích thứ hai, theo ông Seng Vanly, Hun Sen có thể cho rằng Thái Lan cần có một chính phủ, thủ tướng mới để giảm nhiệt tình hình căng thẳng ở biên giới với Campuchia.

"Tôi nghĩ ông Hun Sen cho rằng Thái Lan cần một chính phủ đoàn kết hơn, đủ năng lực đưa ra quyết định và đàm phán với phía Campuchia. Bởi lẽ trong mắt ông Hun Sen, chính phủ hiện tại do bà Paetongtarn lãnh đạo không có khả năng làm điều đó. Nếu bà Paetongtarn vẫn tiếp tục tại vị, căng thẳng biên giới sẽ còn kéo dài," ông Seng Vanly nói.

Nhà phân tích người Campuchia cho rằng, việc lãnh tụ Hun Sen liên tục tung những thông tin bất lợi cho gia đình Shinawatra còn là để gia tăng áp lực trực tiếp nhằm khiến liên minh cầm quyền rơi vào hỗn loạn, dẫn đến khả năng phải giải tán chính phủ hiện tại.

Getty Images

Một số nhà phân tích nói với BBC rằng đoạn ghi âm rò rỉ đã phơi bày những mâu thuẫn trong nội bộ Thái Lan, đặc biệt giữa chính phủ bà Paetongtarn và quân đội.

Theo nhà báo David Hutt - một nhà quan sát chính trị Đông Nam Á lâu năm - thì từ nhiều tháng qua, Campuchia đã cho rằng xung đột biên giới là hệ quả của chính trị nội bộ Thái Lan, trong đó quân đội đã tận dụng căng thẳng để củng cố ảnh hưởng của họ, điều mà chính bà Paetongtarn đã thừa nhận trong đoạn ghi âm bị rò rỉ.

Ông Virak Ou - người sáng lập tổ chức nghiên cứu Future Forum từ Campuchia - nói với BBC vào ngày 25/6 rằng cốt lõi không nằm ở đoạn ghi âm hay việc nó bị tung lên mạng. Vấn đề gốc rễ nằm ở chỗ quân đội, phe bảo hoàng và các phe phái khác nhau tại Thái Lan không thể đoàn kết.

"Rõ ràng nội bộ Thái Lan đang rất chia rẽ. Thông qua đoạn ghi âm bị rò rỉ, chúng ta thấy một vị thủ tướng trẻ tuổi của Thái Lan đang yếu thế, có vẻ như không kiểm soát nổi quân đội. Quân đội không tuân theo mệnh lệnh từ lãnh đạo dân sự, mà đang tự mình ra quyết định. Đó chính là gốc rễ của các vấn đề tại Thái Lan," ông Virak Ou nhận định.

Ông Virak nói thêm, bất kỳ mối quan hệ nào vượt ra ngoài khuôn khổ hợp tác chuyên nghiệp đều có thể làm tổn hại đến quan hệ giữa hai quốc gia.

"Khi gia đình của hai nhà lãnh đạo có mối quan hệ quá gần gũi thì bất kỳ thỏa thuận nào giữa hai nước dù là có lợi cho đôi bên cũng sẽ dấy lên những nghi ngờ.

"Người ta sẽ luôn đặt câu hỏi liệu các thỏa thuận đó là vì lợi ích quốc gia, hay chỉ vì lợi ích riêng của các gia đình quyền lực và liệu có sự nhượng bộ nào đó hay không. Họ sẽ nghĩ rằng có những điều khoản ngầm, những điều bí mật được trao đổi ở hậu trường. Và từ đó, các thuyết âm mưu sẽ lan truyền."

Ngoài ra, ông Virak Ou cho rằng về lâu dài, Campuchia không hưởng được lợi gì khi thiết lập quan hệ riêng với bất kỳ phe phái nào trong chính trường Thái Lan. Bởi lẽ ở Campuchia không có những phe phái như vậy. Campuchia nằm dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) mà đứng đầu là ông Hun Sen.

"Campuchia tốt nhất nên duy trì quan hệ chuyên nghiệp, tốt đẹp với tất cả các phe phái ở Thái Lan, không nên tỏ ra thân thiết quá mức với bất kỳ bên nào và tuyệt đối không nên dính vào nội bộ chính trị của Thái Lan," ông Virak nêu ý kiến.

Ông David Hutt nói rằng một điều gần như chắc chắn trong việc ông Hun Sen tung đoạn ghi âm riêng tư là ông muốn cho người dân Campuchia thấy ông đã đặt lợi ích quốc gia lên trên tình bạn cá nhân, rằng ông sẵn sàng "hy sinh bạn bè" vì lợi ích của đất nước. Từ đó, ông Hun Sen lấy được lòng người dân và đẩy mạnh thêm tinh thần dân tộc trong nước.

Getty Images
Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen bước xuống từ trực thăng trong chuyến thăm lực lượng vũ trang Campuchia đang đóng quân tại khu vực biên giới giáp với Thái Lan, thuộc tỉnh Oddar Meanchey, vào ngày 26 tháng 6 năm 2025

Những phát biểu được nhân vật quyền lực nhất Campuchia, ông Hun Sen, liên tục tung ra trong những ngày qua đã khiến cho căng thẳng biên giới giữa Campuchia và Thái Lan vốn đã nóng lại càng trở nên nóng hơn.

Ở tỉnh vùng biên Oddar Meanchey, vào chiều 26/6, Hun Sen đã nói chuyện với các binh sĩ, tuyên bố rằng lần xung đột này, Campuchia không chỉ phòng thủ mà còn đáp trả nếu Thái Lan xâm phạm lãnh thổ Campuchia.

Báo Khmer Times dẫn lời ông Hun Sen nói:

"Chúng ta muốn sống trong hòa bình và những người lính cũng muốn được ở bên gia đình, nhưng sự hỗn loạn nội bộ của một quốc gia láng giềng đang đẩy mâu thuẫn sang chúng ta."

Hun Sen nói thêm rằng Campuchia sẽ không bao giờ chấp nhận bất kỳ sự sỉ nhục hay xâm lăng nào.

Ông còn kêu gọi người dân nên đào hầm để tự vệ, cảnh báo rằng căng thẳng có thể còn kéo dài và phức tạp hơn hồi năm 2011.

Khmer Times dẫn lời Hun Sen tuyên bố: "Campuchia có quyền tự vệ và trả đũa. Mặc dù chúng tôi là một quốc gia nhỏ, quân đội Campuchia có vũ khí có thể vươn tới Bangkok, nhưng chúng tôi sẽ không sử dụng chúng."

Phía Thái Lan, Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra đã đến thị sát khu vực biên giới ngày 26/6 để thăm hỏi tình hình người dân và binh sĩ.

Cùng ngày, Ủy ban Phát thanh truyền hình và Viễn thông Quốc gia Thái Lan đã yêu cầu tất cả các nhà mạng ngừng cung cấp dịch vụ băng thông rộng và internet di động tới Campuchia.

Tin liên quan




By at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)