VNTB – Tập Cận Bình và bàn cờ chiến lược ở Đông Nam Á: Tại sao lại là lúc này và là ba nước này?
Vũ Đức Khanh
13.04.2025 5:32
VNThoibao
(VNTB) – Bắc Kinh đang tìm kiếm các đồng minh chiến lược trong khu vực giữa lúc bị bao vây bởi một làn sóng tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu và sự dịch chuyển quyền lực trong thương mại quốc tế.
Ngay trong bối cảnh thế giới đang bước vào một chu kỳ đối đầu chiến lược gay gắt nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố thực hiện chuyến công du tới ba quốc gia Đông Nam Á – Việt Nam, Malaysia và Campuchia – từ ngày 14 đến 18 tháng 4 năm 2025.
Đây không chỉ là một chuyến thăm cấp nhà nước thông thường. Nó là nước đi chiến lược đầy tính toán, thể hiện phản ứng rõ ràng của Bắc Kinh trước cuộc chiến thuế quan leo thang với chính quyền Trump 2.0, cũng như để ngăn chặn ảnh hưởng ngày càng tăng của Hoa Kỳ trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
TẠI SAO LẠI LÀ LÚC NÀY VÀ LÀ 3 NƯỚC NÀY?
Câu trả lời rất rõ ràng: Bắc Kinh đang tìm kiếm các đồng minh chiến lược trong khu vực giữa lúc bị bao vây bởi một làn sóng tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu và sự dịch chuyển quyền lực trong thương mại quốc tế.
Việt Nam – hiện đang là mục tiêu của chính sách thuế quan khắc nghiệt mới của Mỹ – đứng trước một bước ngoặt lịch sử: hoặc trở thành vệ tinh trong quỹ đạo của Trung Quốc, hoặc tận dụng khủng hoảng để bước lên con đường cải cách thể chế và tự chủ chiến lược thực sự.
Malaysia là nền kinh tế trung bình có ảnh hưởng trong ASEAN, nơi Bắc Kinh hy vọng củng cố Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).
Campuchia, một “người bạn cũ” thân tín của Trung Quốc, là điểm tựa hậu cần và chính trị, qua đó Bắc Kinh có thể duy trì ảnh hưởng lên khối ASEAN từ bên trong.
Và cuối cùng là Việt Nam – quốc gia đang ở ngã ba đường.
TRUNG QUỐC ĐANG GỬI THÔNG ĐIỆP GÌ?
Với chuyến thăm này, ông Tập muốn nói với Mỹ rằng: Trung Quốc vẫn kiểm soát được khu vực.
Ông cũng muốn nói với các nước ASEAN rằng: hợp tác với Trung Quốc là lối thoát trong thời điểm bất ổn toàn cầu.
Và trên hết, ông muốn nói với giới lãnh đạo ĐCSVN rằng: không có con đường nào an toàn hơn là duy trì “đồng chí bốn tốt, 16 chữ vàng.”
NHƯNG LỊCH SỬ VÀ NHÂN DÂN VIỆT NAM SẼ NÓI KHÁC.
Vietnam Strategic Dialogue (VSD) cho rằng: đã đến lúc Việt Nam không còn có thể “đu dây.”
Ngoại giao cây tre mà không có gốc rễ dân chủ là thứ ngoại giao ngắn hạn, dễ gãy.
Trong một thế giới nơi luật chơi đang bị viết lại, không có sự lựa chọn nào thực sự bền vững nếu thiếu nền tảng là lòng dân, là dân chủ và thể chế minh bạch, tự chủ.
Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang đặt ra một “stress test” nghiêm khắc cho Việt Nam.
Chính quyền Trump, dưới khẩu hiệu “America First,” đang nhìn các đối tác qua lăng kính lợi ích tuyệt đối, không khoan nhượng.
Quyết định áp thuế đối ứng lên tới 46% đối với một loạt hàng hóa Việt Nam không chỉ là vấn đề thương mại, mà còn là tín hiệu cho thấy Hà Nội không thể tiếp tục hưởng lợi chiến lược từ việc đứng ngoài các cam kết thể chế sâu hơn.
VSD VỚI THÔNG ĐIỆP RÕ RÀNG: VIỆT NAM KHÔNG CHỌN BÊN MỸ HAY TRUNG QUỐC – VIỆT NAM CHỌN NHÂN DÂN VIỆT NAM.
Việt Nam cần một chiến lược chuyển đổi mới – thoát khỏi tư duy “giữ ổn định để phát triển,” để bước sang giai đoạn “cải cách để tự chủ.” Muốn vậy, cần có một lực lượng chính trị đủ năng lực và chính danh để làm điều mà ĐCSVN đang lưỡng lự – dân chủ hóa đất nước.
Chúng tôi, VSD, không chỉ phản biện chính sách mà còn là lực lượng thay thế đáng tin cậy (Alternative for Vietnam – AfV). Chúng tôi tin rằng: dân chủ hóa không chỉ là con đường để bảo vệ chủ quyền, mà còn là cách duy nhất để Việt Nam thoát ra khỏi cái bóng của Trung Quốc và đủ năng lực đàm phán sòng phẳng với bất kỳ đối tác nào – kể cả một Trump đầy bất định.
ĐỐI VỚI ĐCSVN, CHÚNG TÔI NÓI RÕ RÀNG RẰNG: THỜI ĐẠI CỦA NGOẠI GIAO CÂY TRE KHÔNG CÓ GỐC RỄ DÂN CHỦ ĐÃ HẾT.
Việt Nam không thể hy vọng duy trì độc lập chiến lược bằng cách nhân nhượng Trung Quốc trong khi né tránh cải cách thể chế. Dân tộc này đã chịu đựng quá đủ để hiểu rằng tự do, dân chủ và thịnh vượng không đến từ sự trấn áp và im lặng. Đã đến lúc nhìn thẳng vào sự thật và chấp nhận rằng chỉ có một nước Việt Nam dân chủ, pháp quyền và có lòng dân mới đủ sức giữ thế cân bằng giữa các đại cường.
ĐỐI VỚI CHÍNH QUYỀN TRUMP, CHÚNG TÔI NÓI:
Chúng tôi hiểu và tôn trọng “America First,” nhưng không ai có thể chiến thắng một mình. “America First” không đồng nghĩa với “America Only and Alone.” Nếu Mỹ muốn kiềm chế Trung Quốc trong dài hạn, Mỹ cần đồng minh – không phải các chính phủ độc tài, mà là các lực lượng dân chủ sẵn sàng và đủ năng lực để chuyển hóa khu vực.
Vietnam Strategic Dialogue (VSD) là một đồng minh như thế. Đầu tư vào VSD hôm nay là đầu tư vào một Việt Nam dân chủ ngày mai – và là đầu tư vào một trật tự khu vực ổn định, nơi Mỹ không phải chiến đấu một mình.
VÀ ĐỐI VỚI THẾ GIỚI TỰ DO, CHÚNG TÔI NÓI:
Chúng tôi không xin gì ngoài niềm tin và sự công nhận rằng nhân dân Việt Nam xứng đáng có quyền lựa chọn thể chế chính trị của mình. Chúng tôi chia sẻ những giá trị mà các bạn trân quý: tự do, dân chủ, nhân quyền và pháp quyền. Chúng tôi không chống lại ai – chúng tôi chỉ muốn tự quyết định tương lai của chính mình.
KẾT LUẬN:
Chuyến thăm của ông Tập Cận Bình là lời nhắc nhở rằng thời gian không đứng về phía những người do dự.
Việt Nam đứng trước cơ hội định hình lại vận mệnh của mình – và đó không phải là lựa chọn giữa Mỹ hay Trung Quốc.
Đó là lựa chọn giữa hiện tại trì trệ và tương lai tự chủ.
Vietnam Strategic Dialogue chọn tương lai.
Chúng tôi chọn Nhân dân Việt Nam.
Chúng tôi chọn con đường tự do, dân chủ và thịnh vượng cho Việt Nam.
No comments:
Post a Comment