Thursday, June 19, 2025

Thái Lan có khả năng thành lập chính phủ mới, ai sẽ thay bà Paetongtarn?
19 tháng 6 2025, 15:47 +07
BBC


Getty Images
Ông Chaikasem Nitisiri và bà Paetongtarn Shinawatra

Vụ rò rỉ cuộc điện thoại giữa Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra và Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen đang khiến chính trường Thái Lan chao đảo và bà Paetongtarn đứng trước sức ép phải từ chức.

Phó Giáo sư Panitan Wattanayagorn, Khoa Khoa học Chính trị, Đại học Chulalongkorn, trả lời phỏng vấn với BBC News Tiếng Việt sáng 19/6 về các kịch bản khác nhau của chính trị Thái Lan sau vụ việc này cũng như giữa bối cảnh căng thẳng biên giới với Campuchia chưa hạ nhiệt.

BBC: Ông đánh giá chính trường Thái Lan diễn biến ra sao sau vụ rò rỉ cuộc điện thoại?

Phó Giáo sư Panitan Wattanayagorn: Hiện Thủ tướng Thái Lan đang có bốn lựa chọn cho con đường chính trị của mình.

Thứ nhất, bà cần công khai xin lỗi người dân về đoạn ghi âm bị rò rỉ và cam kết cải thiện việc bảo mật thông tin, cũng như sử dụng các biện pháp hiệu quả hơn, trong đó có cả việc bổ nhiệm người có năng lực hơn để xử lý tình huống. Có thể đây là lựa chọn mà Thủ tướng sẽ đưa ra.

Đọc nhiều nhất





Thứ hai, nếu các đảng trong liên minh cầm quyền bắt đầu rút lui nhiều hơn, sau khi Bhumjaithai rút lui tối 18/6, Thủ tướng Paetongtarn có thể phải đàm phán với lãnh đạo các đảng còn lại trong liên minh - chỉ còn 261 ghế sau khi đảng lớn thứ nhì trong liên minh là Bhumjaithai rút lui - để thành lập một chính phủ mới, với các thành viên có năng lực hơn.

Nếu đàm phán thất bại, Thủ tướng Paetongtarn còn hai lựa chọn nữa.

Getty Images
Người dân Thái Lan biểu tình trước Toà Nhà Chính phủ ở Bangkok sáng 19/6/2025, yêu cầu thủ tướng từ chức

Một là chuyển phe, mời Đảng Nhân dân - là đảng đối lập lớn nhất - tham gia liên minh và thành lập chính phủ mới mà không cần bầu cử sớm.

Và cuối cùng, nếu tất cả các lựa chọn đều thất bại, thì giải tán Quốc hội và tổ chức bầu cử sớm có thể là phương án khả thi nhất.

Nếu tất cả phương án trên đều thất bại, rủi ro xảy ra đảo chính sẽ rất cao.

Nhưng điều đó sẽ chỉ xảy ra nếu có biểu tình, hỗn loạn, xung đột giữa các nhóm nhằm ép chính phủ phải lựa chọn. Khi đó quân đội có thể can thiệp.

Tình hình cần được xử lý một cách thận trọng vì rủi ro rất cao.

BBC: Vụ việc này ảnh hưởng như thế nào tới sự ủng hộ của người dân Thái Lan đối với bà Paetongtarn?

Phó Giáo sư Panitan Wattanayagorn: Vụ rò rỉ cuộc điện thoại đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của công chúng Thái Lan, bất kể là nhóm ủng hộ hay phản đối chính phủ.

Công chúng từng kỳ vọng rằng với mối quan hệ thân thiết với ông Hun Sen, Thủ tướng sẽ thành công hơn trong việc đàm phán – dù là công khai hay riêng tư.

Nhưng giờ họ biết rằng ngay cả trong đàm phán riêng tư cũng thất bại.

Vì vậy, tôi nghĩ niềm tin đã bị tổn hại.
Getty Images
Thủ tướng Thái Lan xin lỗi người dân sáng 19/6/2025

Bên cạnh đó, một số phe nhóm vẫn thấy bà Paetongtarn đang hết sức nỗ lực để giải quyết xung đột. Do đó, họ có thể cho bà một cơ hội.

Nhưng đối với những người ủng hộ Đảng Pheu Thai, họ có thể không coi vụ việc này là quá nghiêm trọng.

Vì vậy, bà Paetongtarn có thể vẫn dựa vào lực lượng ủng hộ lớn từ Pheu Thai trong vài tuần tới.

Vẫn cần theo dõi xem những người ủng hộ này có đổi ý và hậu thuẫn ứng viên khác từ cùng đảng hay không.

BBC: Ứng cử viên nào đang dẫn đầu hiện nay về khả năng thay thế bà Paetongtarn?

Phó Giáo sư Panitan Wattanayagorn: Theo Hiến pháp, Đảng Pheu Thai vẫn còn một ứng viên có thể thay thế nếu thủ tướng đương nhiệm không tiếp tục được. Đó là ông Chaikasem Nitisiri* – tuy sức khỏe không tốt, nhưng ông có thể làm quyền thủ tướng hoặc là ứng viên nếu cần.

Nói chung, nếu thủ tướng quyết định rút lui nhưng Pheu Thai vẫn là đảng cầm quyền, họ vẫn có một ứng viên để trình Quốc hội bỏ phiếu.

Tôi cho rằng Đảng Bhumjaithai đã tận dụng cơ hội rút lui do đang đối mặt với một số cáo buộc. Một số người cho rằng đây là động cơ chính trị. Nhưng đúng là chiến lược này có thể khiến các đảng khác cũng rút khỏi liên minh để lập chính phủ mới không có Pheu Thai.

Tuy nhiên, điều đó vẫn còn xa.
Getty Images
Cảnh sát canh gác trước Toà nhà Chính phủ tại Bangkok sáng 19/6/2025

Hiện tại, dù thiếu Bhumjaithai, chính phủ vẫn còn đủ số nghị sĩ để tiếp tục. Nhưng áp lực công chúng yêu cầu thủ tướng từ chức đang tăng lên từng giờ.

BBC: Có nhận định rằng vụ việc này làm suy giảm nghiêm trọng niềm tin vào sự ổn định chính trị của Thái Lan?

Phó Giáo sư Panitan Wattanayagorn: Tất cả những bất ổn chính trị hiện nay ở Thái Lan diễn ra rất nhanh, chỉ vì một đoạn ghi âm. Điều này cho thấy mức độ nhạy cảm của vấn đề với sự ổn định chính trị.

Theo tôi, ông Hun Sen biết điều đó và có thể ông ta đã cố tình tạo ra sự bất ổn để giành lợi thế trong vấn đề biên giới. Đây là điều mà người Thái Lan cần hết sức lưu ý.

Nhiệm kỳ của bà Paetongtarn có thể sẽ kết thúc sớm nếu không giải quyết được khủng hoảng. Đây là cuộc khủng hoảng chính trị đầu tiên và quan trọng nhất đối với sự sống còn của bà.

Bà vẫn còn cơ hội sửa sai, nhưng cánh cửa đang dần khép lại. Người dân đang mất niềm tin vào khả năng lãnh đạo của bà.

Tuy nhiên, nếu bà thay đổi nhân sự chủ chốt, có cách tiếp cận mới với Campuchia, bà có thể lấy lại phần nào niềm tin. Nhưng điều này vẫn chưa chắc chắn.

Chúng ta đang ở trong một địa giới chưa từng được khám phá - chưa từng có tiền lệ.

Getty Images
Vụ rò rỉ cuộc điện thoại giữa ông Hun Sen và bà Paetongtarn khiến chính trường Thái Lan chao đảo

Chưa từng có trường hợp nào mà một cuộc trò chuyện riêng, nhạy cảm giữa lãnh đạo Thái Lan và lãnh đạo nước khác về vấn đề biên giới, chủ quyền bị rò rỉ ra công chúng như vậy.

Kể từ khi vụ việc nổ ra hôm 18/6, tôi nghĩ bà Paetongtarn và chính phủ sẽ cố gắng giữ vững quyền lực cùng các đảng còn lại trong liên minh.

Cho đến lúc này, vẫn chưa có thông báo nào – có thể đến cuối ngày hôm nay (19/6) hoặc ngày mai – về việc có thêm đảng nào rút khỏi liên minh hay không. Vì vậy, ưu tiên hàng đầu của bà là giữ vững liên minh hiện tại và giải quyết khủng hoảng.

Đó là lựa chọn đầu tiên và cũng là quan trọng nhất hiện nay. Nhưng nếu không thành công, bà có thể sẽ tìm người thay thế từ trong nội bộ đảng.

Điều này có thể không hoàn toàn do bà quyết định, mà còn do mong muốn của cha bà – ông Thaksin – khi tìm người thay thế nếu cần thiết.

Nếu không được, hai phương án còn lại sẽ được đặt lên bàn: giải tán Quốc hội hoặc chuyển sang liên minh với đảng đối lập.

Nhưng đó là các lựa chọn khó khăn nhất hiện nay.

* Ông Chaikasem Nitisiri là một luật sư, chính trị gia và giáo sư người Thái Lan. Ông từng giữ chức Bộ trưởng Tư pháp trong nội các của bà Yingluck Shinawatra (cô ruột của bà Paetongtarn), người đã mất chức trong cuộc đảo chính năm 2014. Hiện ông là thành viên Đảng Pheu Thai và từng là một trong những ứng cử viên cho chức thủ tướng vào các năm 2019 và 2023.


Tin liên quan





By at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)