Wednesday, June 18, 2025

Phạm Thành Nhân - Khi hàng giả được bảo chứng bởi... truyền thông
mercredi 18 juin 2025
Thuymy


Khi chủ kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” bị bắt vì buôn bán hàng giả, người ta ngỡ ngàng, hoảng hốt với số lượng sản phẩm khổng lồ đã từng được tiêu thụ. Nhưng ngỡ ngàng hay hoảng hốt thì sao ? Đồ đã bán rồi, xài cũng xài rồi, tiền đã mất, hậu quả đối với sức khỏe chắc chắn đã có.

Cũng y như vụ án kẹo rau củ Kera của hoa hậu Thùy Tiên - TikToker Hằng Du Mục - Quang Linh Vlogs hay vợ chồng Đoàn Di Băng : trước khi bị bắt, tất cả đều tốt đẹp, đều nổi tiếng và trong tất cả trường hợp hay chí ít cũng là hầu hết trường hợp đều được báo chí, truyền thông ngợi ca hết lời.

Tạm không bàn đến những bài viết câu view bằng đời tư trên những trang “lá cải”, điều có thể dễ dàng nhìn thấy là những bài viết khen ngợi nhân vật, sản phẩm hoặc doanh nghiệp.

Chẳng hạn, trên một tờ báo mạng từng có bài khen Hải Sen được người tiêu dùng đón nhận nhờ “các sản phẩm bảo vệ sức khỏe chất lượng với công nghệ sản xuất tiên tiến”. Đi kèm bài báo ấy là hình ảnh lễ trao giải “Thương hiệu uy tín, sản phẩm - dịch vụ chất lượng quốc gia” vinh danh công ty Hải Bé - doanh nghiệp đứng sau Hải Sen.

Công bằng mà nói, lướt qua những bài viết như vậy, người trong nghề sẽ hiểu ngay đó là các bài PR, quảng cáo, được đăng theo hợp đồng truyền thông với doanh nghiệp. Thậm chí các giải thưởng được trao cũng thường được mua dưới dạng tài trợ trao giải. Báo chí cần phải sống nên việc hợp tác truyền thông cho doanh nghiệp không có gì là lạ và thường những bài PR dạng này chi phí cũng không cao - chỉ loanh quanh vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng, tùy theo thời gian và vị trí đăng tải - con số rất nhỏ so với “uy tín thương hiệu” mà doanh nghiệp có thể đạt được vì có “báo chí chính thống lên bài”.

Hãy chú ý một chút, fanpage, trang TikTok, kênh YouTube… của những nhà buôn đồ gian, đồ giả vẫn luôn luôn có nhiều liên kết đến các bài báo ngợi ca họ. Số liên kết càng nhiều, uy tín họ sẽ càng cao, bởi người tiêu dùng làm sao có nghiệp vụ chuyên môn của báo chí để xác định đâu là bài viết thật do tòa báo thực hiện, và đâu là bài quảng cáo đăng theo hợp đồng. Với độc giả thông thường, doanh nghiệp được báo khen chắc chắn là doanh nghiệp uy tín, sản phẩm được khen chắc chắn chất lượng cao.

Có bao giờ báo chí giật mình tự hỏi phải chăng mình đang tiếp tay cho những doanh nghiệp làm ăn gian dối với mức giá rẻ mạt, dù có thể là rất vô tình ? Giả thiết có ai đó nói : “Tại tôi thấy báo đăng nên mới tin, mới mua sản phẩm đó” thì liệu báo chí có nhận trách nhiệm và xin lỗi người tiêu dùng không ?

Giữa thời đại AI, nhiều cảnh báo về nạn tin giả đã được đưa ra, song có bao giờ chúng ta quan ngại về những thông tin thật (vì được đăng báo chính thống) mà giả (vì chỉ là quảng cáo, không ai kiểm chứng) không ?

Trong nền kinh tế báo chí, việc bắt tay giữa cơ quan truyền thông và doanh nghiệp là hợp tác win - win, đôi bên cùng có lợi. Báo chí cũng không phải là cơ quan chức năng, không có năng lực kiểm định chất lượng từng sản phẩm, dịch vụ của từng doanh nghiệp nên chuyện để lọt những bài quảng cáo tiếp tay cho nạn buôn gian bán lận là chuyện hoàn toàn có thể xảy ra.

Song nếu nghiêm túc với nghề nghiệp, với sứ mệnh của mình, cơ quan báo chí phải thấy rằng mình không hề vô can trong câu chuyện (dù không ai bắt mình chịu trách nhiệm, không ai xử phạt mình tội quảng cáo sai sự thật). Thương hiệu của một cơ quan báo chí không thể đánh đổi chỉ bằng vài hợp đồng truyền thông. Một bài PR đăng trong vài giờ, ở một tiểu mục nào đó trên trang có thể “không là gì” đối với ta, nhưng hoàn toàn có thể được sử dụng như lá bùa lừa bịp độc giả, khách hàng ; là nấc thang đưa họ lên những tầm cao uy tín mới, để tiếp tục gian dối ở quy mô lớn hơn và thu lợi bất chính nhiều hơn.

Kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam ngay dịp báo chí cũng đang vào cuộc tích cực trong công cuộc chống hàng giả của cả nước. Đây là lúc mỗi tòa soạn cần nhìn lại mình, không chỉ trong vai trò đưa tin, mà cả trong tư cách là người góp phần định hướng niềm tin cho xã hội.

PHẠM THÀNH NHÂN 18.06.2025

No comments:

Post a Comment