ĐỐI THOẠI

VNTB – Nếu không là Bộ Giáo dục và Đào tạo thì là ai?

Mai Lan
18.11.2025 5:46
VNThoibao

(VNTB) – Một bộ chuyên trách về mảng giáo dục, chịu trách nhiệm về chương trình đào tạo các cấp bậc nhưng lại không nên giao viết bộ sách giáo khoa cung cấp cho tất cả.

 Vào sáng ngày 17.11.2025, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Về một bộ sách giáo khoa thống nhất cho toàn quốc, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhấn mạnh: “Tôi thấy cần hiểu đây là giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc. Còn Bộ Giáo dục và Đào tạo không nên viết một bộ sách giáo khoa cung cấp cho tất cả”, ông Cường đề xuất.

Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, trung cấp sư phạm, cao đẳng sư phạm, giáo dục đại học, giáo dục thường xuyên về: mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục; quy chế thi, tuyển sinh, đào tạo và văn bằng, chứng chỉ; phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; sách giáo khoa, giáo trình, tài liệu; cơ sở vật chất và thiết bị trường học; bảo đảm chất lượng, kiểm định chất lượng giáo dục; quản lý nhà nước về tiếng Việt và tiếng các dân tộc; quản lý nhà nước các dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ.

Nhiệm vụ và quyền hạn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, căn cứ theo khoản 11 Điều 2 Nghị định 86/2022/NĐ-CP, riêng về khoản chương trình đào tạo thì Bộ sẽ có trách nhiệm và quyền hạn như Ban hành chuẩn cơ sở giáo dục đại học, chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học; Chỉ đạo, hướng dẫn công tác bảo đảm chất lượng giáo dục trong các cơ sở giáo dục, đào tạo thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ…

“Bộ Giáo dục là đơn vị chịu trách nhiệm chính về giáo dục, về chương trình giáo dục, là đơn vị không chỉ có kiến thức chuyên môn tốt mà còn có nghiệp vụ, nghiên cứu về giáo dục, nếu bộ không biên soạn sách giáo khoa thì ai là người biên soạn phù hợp nhất?”, bà Út thắc mắc.

Lý giải, theo ông Cường, nếu bộ quay lại viết một bộ sách, xong bộ sách này được đưa vào sử dụng tại tất cả các trường, sẽ gần như trở thành một bộ sách kinh điển và tất cả mọi người chỉ theo học sách đó. Ông dẫn từ thực tế học sinh Việt Nam rất thông minh, nhưng tính sáng tạo không cao. Nguyên nhân là từ rất lâu chúng ta học theo sách, thi theo sách, dẫn đến triệt tiêu toàn bộ sáng tạo.

“Học theo sách, thi theo sách, nói theo sách. Khi đó sẽ triệt tiêu toàn bộ những vấn đề mà chúng ta rất mong muốn là tạo ra tư duy mới, đổi mới, sáng tạo, không khuôn khổ với học sinh…”, ông Cường nêu thêm.

 “Nếu mong muốn tạo ra tư duy mới, đổi mới, sáng tạo, không khuôn khổ thì sao không tiếp tục với nhiều bộ sách giáo khoa? Trường nào thấy phù hợp với sức học của học sinh thì họ chọn bộ đấy, bên cạnh đó, học sinh cũng có thể nguồn tư liệu khác để tham khảo. Mỗi vùng, mỗi khu vực có lẽ khả năng tiếp cận kiến thức cũng khác nhau, cho nên mới có vụ cộng điểm khu vực này nọ”, một sinh viên NL chia sẻ.

“Sáng tạo là việc nên làm nhưng tôi nghĩ sáng tạo cũng nên có nền tảng, chứ tôi thấy một vài trường hợp đi ngược với thực tế, thất bại, xong tại vì sáng tạo, cái này ở tầm cao, vượt ra ngoài kiến thức trong sách vở nên không nhiều người biết, vì thế mới thất bại. Và cái nền tảng trong giáo dục vẫn là đọc sách, tiếp thu tri thức từ kho tàng sách và thêm vào đó là những kỹ năng, kinh nghiệm từ thực tế cũng như chia sẻ từ những người khác”, một sinh viên của ngành khoa học xã hội chia sẻ.