ĐỐI THOẠI

Đinh Thùy Phương Thảo - Trả lời cho câu hỏi "Tại sao người dân không di dời khi biết xả lũ lớn?"
mercredi 26 novembre 2025
Thuymy

Tôi xin kể trường hợp của nhà mình, tại sao mẹ vẫn ở một mình ở nhà đó, mặc dù ba đứa con đều nhà cao tầng, nhất là tôi ở gần nhất, cách mẹ chỉ 3 km.

Căn nhà mẹ đã ở 40 năm, trải qua biết bao mùa bão lũ, ngay cả lũ lịch sử 1993, nhà lúc chưa xây cất lại nhưng nước chỉ tới đầu gối. Nên nghe tin có lũ, mặc dù cảnh báo lớn nhưng vẫn nghĩ trụ được (Tôi nghĩ đa phần những người dân khác trong tình huống này đều nghĩ thế lúc bắt đầu xả lũ, vì đa phần người nông dân cực khổ làm ra hạt lúa nuôi con bò, đâu phải cứ nói bỏ mặc nhà mà đi là đi như thế đâu).

Địa thế nhà mẹ tôi ở cuối xóm, cao hơn đường nên khi nhà chưa bị gì hết thì nước trước đường đi và ruộng đã ngập lênh láng rồi (Tôi nhớ năm 93 nước lũ rút rồi mà ra trước nhà nhìn người ta chèo ghe). Từ nhà mẹ ra nhà tôi có hai đoạn trũng nước chảy xiết, nên chỉ cần nước vừa lên là đã cấm băng qua và cũng không ai dám đi nữa. Cả một xóm Tây bị cô lập trong đó.

Nên khi nước vô nhà thì mẹ cứ kê đồ ở trong nhà như mọi năm. Đến khi nước dâng nhanh và cao quá, lúc này có muốn đi cũng không đi được rồi. Thật ra đâu có ai ngoan cố mà không đi, chỉ là lúc cần đi thì không đi được nữa.

Nó cũng tùy địa thế, như các nhà ở phố đường đi thuận tiện hơn thấy nước lên cao thì bỏ nhà đi nơi an toàn rất nhiều đó thôi, nhưng đa phần ở quê khó đi hơn.

Còn khi nhận lệnh ban bố khẩn cấp, sơ tán người dân trước 14 giờ 30 ngày 19/11 thì lúc này mẹ đã ở trên mái nhà rồi. May là nhà đã chuẩn bị áo phao, nên mẹ mặc phao bơi ra khỏi nhà và leo lên mái trước vì sợ nước lên cao ko thoát thân được. Gần 24 giờ ngoài trời người ướt sũng, mưa lớn gió mạnh thêm không khí lạnh đêm đó tràn về, cộng thêm đói khát có phải đủ combo mất sức hạ thân nhiệt có thể chết đói chết khát không. Người già con nít rơi vào cảnh này rất nhiều, khó mà cầm cự được.

Còn việc cứu hộ, tụi tôi cũng đã cố gắng hết sức nhưng không mạng không sóng lúc gọi được lúc không. Và tình hình lúc đó đêm tối thui không điện, nước thì mênh mông, thêm mưa to gió lớn nước xiết ; tôi cũng hiểu rất khó để có ai đi cứu hộ trong đêm đó nên chỉ mong cầm cự được tới sáng. Tới gần trưa hôm sau vẫn trong tình trạng đó và thời tiết đó, không cứu hộ nào tiếp cận được.

Thuymy: Play video

Nước rút bớt, mẹ có phao nên leo xuống ngâm nước tiếp 6 tiếng coi nhà có gì trôi vớ ăn, rồi cũng không chịu lạnh nổi bơi qua nhà hàng xóm có gác lửng tá túc. Nên trong đêm đó và sáng hôm sau, trên mạng kêu cứu rất nhiều, nhưng nói thật tự sinh tồn mà bám trụ khúc này, mất mát tang thương nhiều cũng là ở khúc này… Nước rút bớt cứu hộ mới đi được và giải cứu những người còn mắc kẹt mà còn cầm cự được.

Nhìn lịch sử được viết lại với những con số phát ra tiếng khóc, nên vấn đề ở đây chúng tôi cần là khả năng điều tiết lũ về hạ du. Thời tiết ngày càng cực đoan, liệu thủy điện có còn kiểm soát được việc cắt lũ hay ko?

Xả lũ hay dẫn lũ ???

(Trong video là nhà tôi, lúc ở các nơi rất nhiều nhà đã ngập phân nửa từ sáng 19/11 thì 18 giờ hôm đó nhà tôi mới bắt đầu vô nước mà còn ngập gần cả mét. Nước cứ dâng lên tới hơn 5 giờ sáng 20/11, video này quay gần trưa 20/11. Trận xả lũ dài và lớn nhất lịch sử).

ĐINH THÙY PHƯƠNG THẢO 23.11.2025