LS Phạm Ngọc Hưng - Tóm tắt nghị định 02/2023/NĐ-CP : An toàn hạ du được ưu tiên hàng đầu
lundi 24 novembre 2025
Thuymy
1/ An toàn hạ du là ưu tiên số 1
Nghị định yêu cầu mọi chủ đập phải vận hành với nguyên tắc “an toàn – chủ động – phòng ngừa”. Việc điều tiết nước phải hạn chế tối đa nguy cơ gây ngập bất thường cho dân cư hạ du. Không được xả lũ đột ngột, không báo trước, không làm thay đổi dòng chảy gây thiệt hại tài sản hoặc tính mạng.
2/ Quy trình vận hành hồ phải rõ ràng, đúng và minh bạch
Mỗi hồ chứa phải có quy trình vận hành riêng và được cơ quan nhà nước phê duyệt. Đối với các lưu vực có nhiều hồ, phải tuân thủ quy trình liên hồ để điều tiết đồng bộ, tránh tình trạng hồ xả xuống hồ khác gây quá tải.
Khi mưa lũ lớn, chủ hồ phải chủ động hạ thấp mực nước, cập nhật dự báo và phối hợp với địa phương để giảm rủi ro cho vùng hạ du.
3/ Cảnh báo xả lũ phải đầy đủ và kịp thời
Đây là điểm mới được nhấn mạnh mạnh mẽ. Chủ đập phải:
- Lắp đặt hệ thống còi hú, bảng điện tử, loa truyền thanh.
- Gửi tin nhắn SMS cho người dân trong vùng ảnh hưởng.
- Thông báo trước khi xả nước với thời gian đủ để người dân chuẩn bị sơ tán.
Việc không cảnh báo, cảnh báo không đủ phạm vi, hoặc chậm trễ… đều bị xem là vi phạm và có thể dẫn đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
4/ Bản đồ ngập lụt hạ du – bắt buộc phải có
Chủ đập phải lập bản đồ ngập lụt theo nhiều kịch bản: xả lũ bình thường, xả lũ khẩn cấp, thậm chí vỡ đập.
Thông tin này giúp chính quyền và người dân biết được:
- Khu vực nào ngập sâu nhất
- Thời gian nước đến
- Đường thoát nạn và vị trí sơ tán an toàn
Đây là công cụ cực kỳ quan trọng để giảm thiểu thương vong khi sự cố xảy ra.
5/ Phương án ứng phó khẩn cấp cho hạ du
Mỗi hồ chứa phải xây dựng và tập luyện phương án ứng phó với sự cố đập, bao gồm: dự báo phạm vi ngập, lực lượng hỗ trợ, sơ tán dân, liên lạc khẩn cấp và điều phối cứu hộ. Khi hồ có dấu hiệu mất an toàn, phương án phải được kích hoạt ngay.
6/ Công khai thông tin, dân biết để tự bảo vệ mình
Chủ đập có trách nhiệm công bố thường xuyên tình trạng hồ: mực nước, lưu lượng xả, dự báo mưa lũ, nguy cơ sự cố… để người dân nắm bắt kịp thời. Minh bạch thông tin là chìa khóa giảm thiểu rủi ro.
7/ Trách nhiệm bồi thường khi gây thiệt hại
Nếu chủ đập vận hành sai quy trình, thiếu cảnh báo hoặc để xảy ra thiệt hại do lỗi chủ quan, phải bồi thường toàn bộ theo pháp luật. Chỉ khi đã tuân thủ đầy đủ và thiên tai vượt thiết kế mới được xem xét là sự kiện bất khả kháng.
KẾT LUẬN
Nghị định 02/2023 khẳng định: vận hành hồ chứa không chỉ là bảo vệ công trình mà quan trọng hơn là bảo vệ sự an toàn của hàng triệu người ở vùng hạ du. Cảnh báo sớm – vận hành đúng – minh bạch thông tin là chìa khóa giảm rủi ro và giữ an toàn cho cộng đồng.
Luật sư PHẠM NGỌC HƯNG 24.11.2025
No comments:
Post a Comment