Friday, June 13, 2025

Linh Lê – Không thể đánh đồng việc Nga xâm lược Ukraina với Việt Nam can thiệp vào Campuchia
jeudi 12 juin 2025
Thuymy


Kể từ khi Nga tiến hành xâm lược Ukraine, không ít người Việt Nam bày tỏ sự ủng hộ đối với hành động này của Nga.

Họ cho rằng Nga xâm lược Ukraine là điều đúng đắn và việc Nga bị quốc tế phản đối cũng giống như Việt Nam khi xưa can thiệp vũ trang vào Campuchia cũng bị quốc tế phản ứng. Mới đây, có người lại còm vào phây ra vẻ rất ủng hộ với sự so sánh thiếu hiểu biết này.

Có 4 lý do vì sao sự kiện Việt Nam can thiệp vào Campuchia không thể so sánh với chuyện Nga xâm lược Ukraine :

- Thứ nhất : Tham vọng lãnh thổ của Đảng Cộng sản Campuchia với diễn ngôn phải tập trung “giành lại lãnh thổ” đã mất đối với vùng Tây Nam Bộ của Việt Nam vẫn còn sống trong các thảo luận chính trị của Campuchia cho đến tận ngày nay.

Vào những năm 1970, khi lực lượng Đảng Cộng sản Campuchia (hay Khmer Đỏ) vừa giành quyền kiểm soát đất nước, bên cạnh mục tiêu quan trọng nhất là thanh lọc dân tộc khỏi “những kẻ tư sản”, “bọn chế độ cũ” và “bọn ngoại bản”, thì việc giành lại “thời đại huy hoàng” của lãnh thổ Campuchia luôn được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu.

Trong niềm tin của nhiều lãnh đạo chóp bu Khmer Đỏ (cùng một bộ phận không nhỏ người Campuchia hiện đại), cho rằng quá trình mở rộng lãnh thổ của các triều đại phong kiến Việt Nam, bắt đầu từ thế kỷ thứ XV, đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguyên trạng lãnh thổ của Campuchia, Việt Nam đã đàn áp người Campuchia và đi cùng đó là những dã tâm thôn tính hoàn toàn đất nước Campuchia (điển hình là công cuộc chinh phạt quốc gia này của hoàng đế Minh Mạng nhà Nguyễn từ năm 1841 đến 1845).

Nhiều nghiên cứu quốc tế ghi nhận việc Campuchia tuyên truyền tham vọng quyết lấy lại vùng Khmer Hạ của họ (Khmer Krom), điển hình như bài viết của tờ Tung Padewat (Revolutionary Flag, tạp chí tư tưởng chính thống của Đảng Cộng sản Kampuchea).

Những thù địch lịch sử cùng những tham vọng lãnh thổ cao độ có tính hệ thống và được thiết chế hóa của Campuchia trở thành mối nguy hiểm rất lớn cho nước Việt Nam hiện đại trong một thời gian dài. Và hoàn cảnh này không thể áp dụng ở bất kỳ góc độ học thuật nào cho nhà nước Ukraine. Chính người dân Ukraine phải chật vật đấu tranh với những toan tính của Nga nhằm thâu tóm lãnh thổ ở miền Đông và Nam của nước này.

Việc so sánh tình thế tiến thoái lưỡng nan của Việt Nam khi phải đau đầu đối phó với một chính quyền láng giềng cực đoan tuyên truyền nhằm tấn công tái chiếm lãnh thổ, với bọn Nga vốn liên tiếp đe doạ ức hiếp lấn chiếm lãnh thổ và đã chiếm lấy Crimea của người anh em láng giềng là kích động.

- Thứ hai : Các chiến dịch quân sự của Khmer Đỏ nhắm vào biên giới Tây Nam Việt Nam không phải chỉ diễn ra trong ngày một ngày hai.

Các sử gia lẫn các nhà nghiên cứu pháp luật quốc tế đều đồng thuận rằng bắt đầu từ năm 1973, các toán quân Khmer Đỏ đã tổ chức những cuộc tấn công nhỏ lẻ, cướp phá, giết hại người dân ở các khu vực biên giới Việt Nam. Tính đến năm 1978, trong suốt 5 năm, cả hai chính quyền Việt Nam liên tiếp nhau là Việt Nam Cộng hòa và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đều đã phải đối mặt với sự quấy phá điên cuồng của lực lượng này.

Thêm vào đó, theo các tác gia về quan hệ – pháp luật quốc tế như Sean D. Murphy và Gregory H. Fox, cách mà lực lượng Khmer Đỏ tấn công Việt Nam không đơn thuần chỉ là những cuộc bố ráp xuyên biên giới. Cụ thể, Khmer Đỏ huy động tổng cộng hơn 100.000 lượt quân nhân, tổ chức những cuộc tấn công đa diện, đa quy mô, diễn ra trong một thời gian dài và cướp đi hàng nghìn nhân mạng (bao gồm cả thường dân) nằm sâu bên trong lãnh thổ Việt Nam. Có thể khẳng định hành vi mà Campuchia thực hiện lúc đó không thể được xem là những xung đột biên giới thông thường.

Bàn về phương diện cấp thiết của hành vi quân sự, một lần nữa chúng ta thấy với bối cảnh lịch sử hoàn toàn khác biệt, Ukraine không phải là Campuchia và Nga lại càng không phải là Việt Nam. Ukraine chưa bao giờ chạm đến một tấc đất nào của Nga và càng không nói đến việc họ dám tàn sát người Nga hoặc tấn công trực diện vào lãnh thổ Nga trên tất cả mặt trận của đường biên giới chung.

- Thứ ba : Một trong những lập luận thường thấy nhất của các nhóm người Việt Nam đang hợp hào ủng hộ Putin rằng, phương Tây đang lên án và cấm vận Nga tương tự như cách mà phương Tây cô lập Việt Nam tại thời điểm chúng ta can thiệp vào Campuchia.

Đây là một kiểu ngụy biện nguy hiểm, hạ thấp giá trị và sự hy sinh của thường dân cũng như quân nhân Việt Nam. Trước tiên, có lẽ không có gì bàn cãi nếu nói rằng phản ứng của các quốc gia tại LHQ đối với Việt Nam vẫn còn mang nặng tư tưởng của cấu trúc chính trị Chiến tranh lạnh : khối tư bản và khối xã hội chủ nghĩa tự bảo vệ hoặc lên án các thành viên của nhau mà không cần phân biệt đúng sai. Thì đúng là Việt Nam đã chịu rất nhiều thiệt thòi trong bối cảnh chính trị phức tạp này.

Tuy nhiên, điều đó không thể được dùng để phủ nhận việc hầu hết các chính phủ (ngoại trừ một số ít như Trung Quốc) đã thừa nhận hành vi và tội ác diệt chủng của chính quyền Pol Pot. Xung đột xảy ra khi các chính phủ bị buộc phải trả lời câu hỏi trước Hiến chương Liên Hiệp Quốc, chủ quyền quốc gia và can thiệp nhân đạo, cái nào quan trọng hơn ?

Phản ứng của chính quyền Vương quốc Anh là một ví dụ. Vào tháng 10/1979, Bộ Ngoại giao Anh đã ra thông báo rằng họ nhận thức đầy đủ về tính nghiêm trọng của hành vi diệt chủng mà chính quyền Khmer Đỏ đang thực hiện. Ngoài ra, từ năm 1976 đến năm 1985, hàng loạt báo cáo của các tiểu ban và chuyên gia độc lập từ LHQ đã xác nhận tội ác của chính quyền Pol Pot, mô tả chúng là những “hành vi tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại kể từ thời đại của Hitler”

Sau cùng là điều rất quan trọng, Việt Nam đã không sáp nhập các tỉnh của Campuchia vào lãnh thổ Việt Nam như Nga đã sáp nhập Crimea và sau này là Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia, và Kherson của Ukraine vào Nga. Và đương nhiên Trung Quốc không thể giống NATO, vì đơn giản nó đã chiếm Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam một cách "lưỡi bò" mà Pudog đã tuyên bố ủng hộ chúng ở Hàng Châu.

LINH LÊ 12.06.2025 (Tựa bài do Thụy My đặt)

No comments:

Post a Comment