Cù Mai Công - Những tên gọi đã thành lòng người khó mất lắmmercredi 2 juillet 2025
Thuymy
Đúng 49 năm trước, ngày 02-07-1976, thành phố Sài Gòn - Gia Định chính thức trở thành TPHCM.
Trước đó, ngay sau 1975, ba xã của quận Tân Bình tách khỏi quận, thành quận mới: Phú Nhuận, Tân Sơn Hòa và Tân Sơn Nhì.
Ngày 02-07-1976, quận Phú Nhuận giữ nguyên (cho tới trước 01-07-2025), hai quận Tân Sơn Hòa và Tân Sơn Nhì nhập trở lại Tân Bình, chia thành nhiều phường. Quận Tân Sơn Hòa (từ sau 30-04-1975 đến trước 02-07-1976) gồm nhiều phường, sau đó sáp nhập, chia tách nhiều lần, trước 01-07-2025 là bảy phường: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.
Trong đó, quận lỵ/trung tâm của quận Tân Sơn Hòa đặt ở phường 2, 3, 5 (cũ - trước 01-07-2025) với cơ quan hành chính, hai trường lớn nhất quận: Tân Bình (tên trước 1975 là trường Thánh Tâm) và Ngô Sĩ Liên (tên ban đầu, hồi 1954-1955 là trường làng Tân Sơn Hòa), chợ Ông Tạ cũ (tên chính thức trước 1975 là chợ Tân Sơn Hòa), rạp hát, building (Đại Lợi), hồ tắm Cộng Hòa...
Từ 01-07-2025, trong cuộc "sắp xếp lại giang sơn", ba phường 1, 2, 3 thành phường Tân Sơn Hòa, trong đó có đường Tân Sơn Hòa (có trước đó, bên hông chợ Phạm Văn Hai hiện nay) dù đất phường 2 vốn là đất làng Tân Sơn Nhứt trước thời Pháp thuộc.
Phường Tân Sơn Nhất mới gồm ba phường: 4, 5 và 7 vốn ở vòng ngoài trung tâm làng Tân Sơn Nhứt xưa.
Còn phường 6 cũ bỗng bị bứng sang phường Tân Hòa cùng với phường 8, 9. Trong khi tên Tân Hòa gốc là tên khu vực cạnh bên, thuộc quận Phú Nhuận cũ (nhà thờ Tân Hòa).
Còn Trường THCS Tân Bình, chợ Tân Bình lại không nằm ở phường Tân Bình mới.
"Sắp xếp giang sơn" là cần thiết. Nhưng sắp xếp đúng, hợp lý lại là chuyện khác.
Nhưng thôi kệ, sao cũng được. Hôm trước, tôi mua đồ trên đường Hai Bà Trưng. Chị bán đồ, gia tộc đã ở Tân Định từ 1945 tới giờ hỏi: "Hình như anh là dân Bắc 54 Ông Tạ". Tôi hỏi: "Sao chị biết hay vậy?". Chị cười: "Nghe giọng cũng Bắc, mà nhẹ".
Địa danh hành chính chỉ là địa danh hành chính. Anh em mình yên tâm. Sẽ vẫn tồn tại những cái tên thân thuộc vốn đã đi vào lòng người, là lòng người. Như Sài Gòn, sau 1975, 50 năm rồi, dù có tên phường Sài Gòn hay không, cái tên ấy vẫn còn đó. Bình Định, Quảng Nam, Sóc Trăng... sẽ vẫn còn đó, dù hành chính, từ 01-07-2025 đã thành Gia Lai, Đà Nẵng, Cần Thơ...
Mì Quảng sẽ vẫn là mì Quảng, bánh pía sẽ vẫn là bánh pía Sóc Trăng, bánh đậu xanh sẽ vẫn là bánh đậu xanh Hải Dương, phở sẽ vẫn là phở Nam Định... Làm gì có chuyện mì Đà Nẵng, bánh pía Cần Thơ, bánh đậu xanh Hải Phòng, phở Ninh Bình... trừ khi chủ mấy món đó muốn món hàng mình ế thúi, sạt nghiệp.
Những tên gọi không còn là địa danh hành chính đó sẽ trở thành vùng với tên gọi cũ. Khó mà mất nổi. Như chị bán đồ ở Tân Định gọi vùng Ông Tạ của tôi...
CÙ MAI CÔNG 02.07.2025
No comments:
Post a Comment