ĐỐI THOẠI

VNTB – Sách giáo khoa nhiều bộ: có khuyết nhưng cũng có ưu

Ngọc Lan
30.07.2025 3:29
VNThoibao

(VNTB) – Là kết quả của chủ trương đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, giáo dục ở Việt Nam cho phép các nhà xuất bản biên soạn cũng như các trường học được lựa chọn bộ sách phù hợp với địa phương và học sinh. Điều này, cũng đem đến một số tranh luận.

 Trong một tin tức gần đây nhất, kiến nghị gửi đến trước kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa 15, cử tri tỉnh Hưng Yên phản ánh: Sau khi các tỉnh được sáp nhập sẽ có một bộ phận lớn học sinh các cấp di chuyển chỗ ở, xin chuyển trường đến nơi ở mới theo bố mẹ. Tuy nhiên, nếu không chuyển trường vào đầu năm học mà chuyển vào các thời điểm khác nhau trong năm sẽ gây khó khăn vì theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), việc lựa chọn sách giáo khoa (SGK) trong cơ sở giáo dục phổ thông thì mỗi cơ sở sẽ được chọn một bộ SGK để giảng dạy trong năm học đó. Như vậy, sẽ gây khó khăn, bất cập cho việc chuyển trường học của học sinh.

Vì vậy, cử tri đề nghị Bộ GD&ĐT có bộ SGK chung áp dụng cho học sinh trên cả nước cho phù hợp với điều kiện thực tế – xã hội hiện nay.

Trước vấn đề này, theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn thì từ năm học 2020 – 2021, Bộ GD&ĐT đã triển khai thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới theo quy định của Luật Giáo dục 2019 và các nhà trường đã tổ chức thực hiện, bước đầu mang lại hiệu quả.

“Bộ Chính trị đã có Kết luận số 91/2024 tiếp tục thực hiện nghị quyết 29/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Trong đó nêu rõ nhiệm vụ tiếp tục hoàn thiện và triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông mới; thực hiện một chương trình giáo dục phổ thông thống nhất cả nước, mỗi môn học có một hoặc một số sách giáo khoa và xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa”, Bộ GD&ĐT nêu.

“Thế hệ mình là thế hệ học chỉ theo một bộ sách giáo khoa, nếu có khác thì cũng chỉ khác giữa sách nâng cao và sách cơ bản một vài môn. Quan điểm cá nhân thì mình ủng hộ Bộ Giáo dục và Đào tạo. Việc đa dạng bộ sách sẽ đem đến nhiều hướng tiếp cận cho các em. Bên cạnh việc theo học bộ sách tại trường, các em có thể tham khảo thêm bộ sách giáo khoa khác mà không cần phải xác thực thông tin”, độc giả Văn Minh chia sẻ.

Có thể thấy, ý kiến của vị cử tri đến từ Hưng Yên là xác đáng, tuy nhiên, vẫn còn đó không rõ ràng khi không nói rõ con cái theo cha mẹ chuyển đến nơi ở mới sau sáp nhập là thuộc diện gia đình như thế nào, lao động bình dân hay cán bộ đang làm trong Nhà nước?

Trước vấn đề này, độc giả bút danh Hoàng Yến cũng đưa ra thắc mắc: “Nếu lao động bình dân thì đúng là việc mua một bộ sách giáo khoa mới, ảnh hưởng ít nhiều đến túi tiền của gia đình, tuy nhiên, gia đình lao động bình dân thì đổi chỗ ở sau sáp nhập vì lý do gì nhỉ? Nếu những gia đình lao động bình dân thật sự khó khăn, nên chăng, Bộ Giáo dục và Đào tạo hỗ trợ phần nào những hoàn cảnh như vậy?

Cử tri Hưng Yên nói không rõ hay do báo đăng không rõ? Cái khó khăn, bất cập đó là gì? Do tài chánh hay sợ không theo kịp chương trình khác ở trường khác? Bộ trưởng Kim Sơn cũng cho hay là sách giáo khoa khác nhau chỉ khác ở ngữ liệu, cách thức thể hiện và phương pháp dạy học đối với từng nội dung thôi, chứ đâu có nói khác nhau về chương trình học?”

Tựu trung lại vấn đề, việc tự do lựa chọn sách giáo khoa cho giảng dạy ở các trường học, dường như không hẳn là một điều không tốt. Bởi, các trường sẽ được tự do lựa chọn chương trình phù hợp (sức học của học sinh cũng như giảng dạy của giáo viên) với từng địa phương mà vẫn có thể đáp ứng được các kỳ thi đề ra; chương trình học sẽ được đa dạng, tránh được tình trạng “độc quyền sách, độc quyền kiến thức” đến từ một nhóm soạn thảo, nhà xuất bản. Tuy nhiên, nếu có chương trình không được thẩm định rõ ràng, phạm phải những lỗi sai sơ đẳng mà không bị phát hiện, sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến việc truyền đạt kiến thức cho bao thế hệ.

Quan trọng hơn, nếu như trường đã lựa chọn bộ sách giáo khoa nào, cũng cần hạn chế việc đột ngột để thay đổi, để thế hệ sau có thể “tái sử dụng” những quyển sách của “đàn anh, đàn chị” đi trước, tiết kiệm một khoản chi phí cho gia đình.