ĐỐI THOẠI

Bình Luận: KHỦNG HOẢNG TRONG QUÂN ĐỘI TRUNG CỘNG

ĐOÀN KHÔI
30/07/2025
RadioDLSN

Đằng sau những màn trình diễn, phô trương sức mạnh, quân đội Trung Cộng đang phải đối đầu với tệ trạng tham nhũng, phe phái, không khác gì tình trạng của CSVN.

Để biết chi tiết về sự kiện này, qua chuyên mục Bình Luận hôm nay, kính mời quý thính giả theo dõi bài “Khủng Hoảng Trong Quân Đội Trung Cộng” của ĐOÀN KHÔI, thành viên Ban Biên Tập Đài ĐLSN, sẽ do Hướng Dương trình bày sau đây.

KHỦNG HOẢNG TRONG QUÂN ĐỘI TRUNG CỘNG

Nhật báo “People’s Liberation Army Daily” (PLA Daily), cơ quan ngôn luận của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, mới đây đăng tải một loạt bài xã luận trên trang nhất đưa ra một “bản danh mục” để các chính uỷ và sĩ quan chính trị tự chấn chỉnh hình ảnh. Những bài viết này nhấn mạnh đến sự “liêm chính, ngay thẳng” trong việc thăng cấp và đề bạt, đi kèm với những quy định mới do cơ quan quân sự cao nhất của Bắc Kinh ban hành.

Việc PLA Daily chọn đăng xã luận trên trang nhất không phải là chuyện bình thường. Trong hệ thống tuyên truyền của Trung Cộng, mỗi câu chữ đều tiềm ẩn dụng ý chính trị. Điều đó cho thấy có những vấn đề nghiêm trọng đang diễn ra trong hàng ngũ “chính ủy” – những sĩ quan vốn được xem như “linh hồn” của đơn vị, giữ vai trò giám sát ý thức hệ, bảo đảm quân đội không “nghĩ khác” hay “lệch hướng”. Sự thật là sau hàng loạt chiến dịch thanh trừng của Tập Cận Bình, nhất là vụ bắt giữ nhiều tướng lĩnh cao cấp trong ngành hoả tiễn và không gian, quân đội Trung Cộng đang rơi vào tình trạng chao đảo. Chính uỷ và sĩ quan chính trị vốn là chiếc cầu nối giữa đảng và quân đội, nhưng nay lại bị đặt vào thế phòng ngự, buộc phải thanh minh và cam kết về “đạo đức” cũng như “trung thành”.

Điểm đặc biệt là trong loạt bài xã luận này, các chi tiết được nhấn mạnh liên quan đến chuyện “chống chạy chọt trong đề bạt”, “không được tô vẽ thành tích giả” và “tránh tham gia các mối quan hệ lợi ích ngầm”. Những lời lẽ ấy giống như bản cáo trạng ngầm thừa nhận rằng quân đội Trung Cộng đang đầy rẫy nạn mua quan bán chức. Không phải ngẫu nhiên mà Tập Cận Bình phải liên tục phát động chiến dịch “chỉnh phong”, vì trong mắt ông ta, bất cứ sự rạn nứt nào trong hàng ngũ quân đội cũng là đe doạ đối với quyền lực cá nhân. Nói cách khác, sự xuất hiện của bản “checklist” về hình ảnh chính uỷ chẳng phải vì Bắc Kinh thực tâm lo chuyện đạo đức, mà vì nỗi sợ hãi về sự phản trắc trong một quân đội vốn đang bị thương mại hoá và biến chất.

Nhìn sâu hơn, người ta thấy rõ cách Tập Cận Bình dùng chiến dịch “trong sạch hoá” như một thanh gươm hai lưỡi: vừa diệt trừ những người không thuộc phe cánh, vừa củng cố uy quyền. Nhưng chính sự nghi ngờ, lục soát và thanh trừng liên miên lại tạo ra một không khí hoang mang trong nội bộ quân đội. Sĩ quan, thay vì tập trung vào xây dựng năng lực chiến đấu, lại phải lo đối phó với những “chuẩn mực đạo đức” đầy mơ hồ, nơi mà một lời tố cáo cũng đủ khiến sự nghiệp tan nát. Điều này có thể làm suy yếu khả năng chiến đấu của quân đội, vốn đã bị nghi ngờ về tính hiệu quả, như những lần thử nghiệm thất bại của hệ thống vũ khí gần đây cho thấy.

Một khía cạnh khác đáng lưu ý là việc “lấy lòng” dân bằng cách tô vẽ hình ảnh “quân đội liêm chính”. PLA Daily không chỉ nhắm vào nội bộ mà còn gửi ra thông điệp là quân đội Trung Cộng vẫn “vững mạnh và trong sạch” trước mọi biến động. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy những khẩu hiệu đạo đức này thường chỉ là bức màn che đậy sự phân hóa bên trong. Khi một cơ chế phải liên tục rao giảng về “trung thực” và “liêm khiết”, chính là lúc những giá trị ấy đang bị khủng hoảng trầm trọng. Đã từ lâu, người ta thấy các vụ bê bối mua quan bán chức, thất thoát ngân sách, thậm chí liên quan đến hợp đồng vũ khí và kỹ thuật. Vì vậy, bản “hướng dẫn chấn chỉnh” lần này chỉ như liều thuốc xoa dịu, chứ khó thể trị tận gốc căn bệnh trầm kha này.

Từ góc nhìn chiến lược, quân đội Trung Cộng đang gấp rút hiện đại hoá để chuẩn bị cho các kịch bản đối đầu với Mỹ và đồng minh. Nhưng nếu nền tảng tổ chức bị lung lay vì tham nhũng và sự thiếu đoàn kết, mọi tham vọng chỉ là lâu đài trên cát. Chính uỷ và sĩ quan chính trị có thể được rèn giũa để trở thành “gương mẫu”, song chừng nào chế độ độc đảng còn xem quyền lực là trên hết, chừng đó những lời kêu gọi “đạo đức” chỉ là màn trình diễn nhằm củng cố ngôi vị độc tôn. Việc PLA Daily phải công khai bàn chuyện “sửa mình” cũng phản ảnh nỗi lo sợ rằng uy tín quân đội đang giảm sút trong mắt dân chúng – những người vốn đã hoài nghi khi thấy các tướng lĩnh bị cách chức xẩy ra như cơm bữa.

Rõ ràng là, nếu quân đội Trung Cộng thực sự liêm chính, thì cần gì phải có “checklist” và các bài xã luận rao giảng hằng ngày! Cái mà Tập Cận Bình muốn không phải là liêm chính theo nghĩa đạo đức phổ quát, mà là thứ trung thành tuyệt đối với cá nhân ông ta và với đảng. Đó chính là nguyên nhân khiến quân đội này không bao giờ thoát khỏi vòng luẩn quẩn của sự nghi kỵ và thanh trừng. Một khi quyền lực tập trung vào tay một người, mọi thiết chế giám sát độc lập đều bị triệt tiêu, và những lời hứa về minh bạch trở thành trò hề.

Loạt bài xã luận có tính cách “chỉnh phong” của PLA Daily, vì vậy, không phải là dấu hiệu của sức mạnh mà là phản chiếu của sự bất an. Khi một lực lượng quân sự phải gấp rút chỉnh đốn hình ảnh, tức là họ đang đối diện với nguy cơ mất uy tín ngay trong nội bộ. Lịch sử từng cho thấy, một quân đội chỉ thực sự vững mạnh khi được xây dựng trên niềm tin và giá trị chân thật, chứ không phải trên những khẩu hiệu rỗng tuếch./.