ĐỐI THOẠI

Thượng đỉnh NATO tái khẳng định cam kết phòng thủ hỗ tương trong trường hợp bị tấn công
Thùy Dương|Minh Phương
Đăng ngày: 25/06/2025 - 11:14Sửa đổi ngày: 25/06/2025 - 14:55
RFI

Trong ngày thứ hai thượng đỉnh tại La Haye, Hà Lan, các nước thành viên NATO trong thông cáo chung đã tái khẳng định « cam kết không thể lay chuyển » về việc phòng thủ chung trong trường hợp một nước bị tấn công, theo quy định của điều 5 Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương.

Quốc kỳ Mỹ (T) và lá cờ NATO ở lối vào địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh NATO tại La Haye, Hà Lan, ngày 24/06/2025. REUTERS - Toby Melville

Trong thông cáo, các lãnh đạo NATO cũng nhấn mạnh tiếp tục ủng hộ Ukraina trước mối đe dọa « lâu dài » do Nga gây ra, bởi vì theo họ, an ninh của Ukraina góp phần bảo đảm an ninh cho Liên Minh Bắc Đại Tây Dương.

Liên quan đến ngân sách quốc phòng, các nước NATO sẽ tăng chi tiêu quân sự lên ít nhất 3,5% GDP và thêm 1,5% cho an ninh theo nghĩa rộng, ví dụ « bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng » và « các mạng lưới ». AFP nhắc lại là theo nhiều lãnh đạo châu Âu, mục tiêu này sẽ là khó đạt được, nhưng tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi đây là « một thắng lợi lớn cho tất cả ».

Tuy nhiên, trước đó, tổng thống Mỹ đã làm dấy lên bầu không khí lo ngại tại thượng đỉnh La Haye, theo tường trình của đặc phái viên RFI Julien Chavanne:

Tại đây, thời gian cứ như thể đang ngừng trôi vì nỗi lo sợ tổng thống Mỹ Donald Trump đăng tải trên mạng xã hội hoặc đưa ra một tuyên bố nào đó có thể làm chệch hướng thượng đỉnh.

Các đồng minh châu Âu đã hứa đóng góp nhiều tài chính hơn cho NATO như tổng thống Mỹ đòi hỏi, và cũng đã làm mọi điều để thỏa mãn tổng thống Mỹ, cũng như nỗ lực hết mức để duy trì sự đoàn kết, dẫu chỉ là vẻ bề ngoài. Thế nhưng, ông Donald Trump vẫn để các nước hoài nghi về sự yểm trợ của Hoa Kỳ nếu một đối tác bị tấn công. Đó là điều khoản số 5 được nhiều người nói đến. Vấn đề này sẽ không làm các nước láng giềng của Nga cảm thấy yên tâm.

Dự thảo thông cáo sẽ là một văn bản ngắn gọn, đơn giản, chỉ có vài đoạn hay một trang. Có thể Nga sẽ bị coi là một mối đe dọa trực tiếp đối với Liên Minh Bắc Đại Tây Dương. Nếu đúng như thế, đây có thể sẽ là một thắng lợi của châu Âu trước Donald Trump, luôn giữ thái độ hòa hoãn với Vladimir Putin.

Tổng thống Mỹ sẽ có thể rời Hà Lan với tuyên bố là đã đạt được thành công cho ngân sách của NATO. Các nước thành viên Liên Minh Bắc Đại Tây Dương đồng ý tăng mức đóng góp lên tới 5% GDP của mỗi nước, cho dù các điều khoản và lịch trình vẫn chưa rõ ràng, và Tây Ban Nha cũng như Slovakia vẫn đang tìm cách né tránh việc tăng chi tiêu cho quân sự.

Tổng thống Mỹ và Ukraina gặp nhau bên lề thượng đỉnh NATO 

Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraina Volodymyr Zelensky sẽ có cuộc gặp vào hôm nay, 25/06/2025, bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO tại La Haye, Hà Lan. Trong khi đó, ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio  khẳng định Hoa Kỳ sẽ chưa áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Nga để tránh làm mất cơ hội đàm phán hòa bình.

Ngay trước cuộc gặp giữa hai nguyên thủ Mỹ và Ukraina, quân đội Nga tiếp tục không kích các thành phố của Ukraina. Từ Kiev, thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze tường thuật : 

"Người dân ở Ukraina không được một phút yên bình trước các cuộc không kích của Nga. Mỗi ngày lại có thêm một thành phố là mục tiêu của một cuộc tấn công quy mô lớn bằng tên lửa hoặc drone. Gần đây nhất là một vụ tấn công bằng tên lửa vào thành phố Dnipro hôm qua, khiến ít nhất 17 người thiệt mạng và gần 300 người bị thương, tại một thành phố có hơn một triệu dân. Không chỉ  kinh hoàng, người dân Ukraina còn lo ngại rằng những tội ác của Nga đối với thường dân sẽ bị rơi vào quên lãng .

Những cuộc không kích này cũng nhắc nhở rằng không một thành phố nào ở Ukraina được an toàn, vào lúc tổng thống Volodymyr Zelensky dự hội nghị thượng đỉnh NATO, một hội nghị rất quan trọng đối với Kiev. Dù việc Ukraina gia nhập NATO chưa được đưa ra thảo luận, ông Zelensky đang cố gắng thuyết phục các đồng minh cam kết cùng sản xuất thiết bị quân sự, nhấn mạnh đến khả năng chuyên môn của Ukraina về sản xuất drone, đại pháo, cũng như kinh nghiệm chiến đấu của quân đội Ukraina, những yếu tố có thể mang lại lợi ích cho toàn châu Âu nếu các mặt trận mới được mở ra, trong trường hợp Nga tấn công các nước láng giềng khác."

Ngoài ra, các chuyên gia về drone của Ukraina cho biết trong lúc thu gom mảnh vỡ sau cuộc tấn công của Nga, họ đã phát hiện một loại drone mới mà quân đội Nga sử dụng. Loại drone này được trang bị camera tiên tiến, nền tảng điện toán sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và kết nối vô tuyến, như vậy có thể được điều khiển từ rất xa trong lãnh thổ Nga. Ngoài ra, drone này còn sử dụng công nghệ chống gây nhiễu do Iran sản xuất. 

Anh Quốc mua 12 chiến đấu cơ mang vũ khí nguyên tử để tăng cường khả năng răn đe hạt nhân của NATO

Trong thông cáo hôm qua, 24/06/2025, thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố những chiến đấu cơ F-35 hai chức năng này này sẽ "mở ra một kỷ nguyên mới cho lực lượng Không quân Hoàng gia (RAF) hàng đầu thế giới, và góp phần răn đe những mối đe dọa thù địch đối với Vương quốc Anh và các đồng minh." Phủ thủ tướng Anh gọi đây là "sự củng cố lớn nhất đối với thế trận hạt nhân của Anh trong cả một thế hệ". Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng đã ngay lập tức hoan nghênh "một đóng góp vững chắc nữa của Vương quốc Anh đối với NATO."

Hãng tin AFP ghi nhận kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, năng lực răn đe hạt nhân của Anh trong khuôn khổ Liên Minh Bắc Đại Tây Dương chỉ được duy trì qua các tên lửa trên tàu ngầm của Hải quân Hoàng gia. Chuyên gia về hạt nhân tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp Héloïse Fayet nhận định quyết định của Anh Quốc cho thấy "xu hướng tái vũ trang hạt nhân ngày càng rõ ở châu Âu, nhu cầu sử dụng vũ khí hạt nhân đang trở lại, và NATO đang củng cố khả năng răn đe của mình trước đối thủ Nga."