ĐỐI THOẠI

Nguyễn Thông - Chuyện cũ

mardi 1 juillet 2025
Thuymy

Thiên hạ lao xao về chuyện chị lãnh đạo trung ương cắm cúi đọc chả cần biết mô tê giời đất gì sất, phong cho tỉnh Quảng Trị danh hiệu tỉ dân. Thực ra chuyện không mới, thậm chí rất cũ.

Hồi đầu thập niên 70, lứa chúng tôi được nghe chuyện vui về cụ Tôn. Hồi ấy gọi là cụ Tôn, ai cũng biết đó là cụ chủ tịch nước Tôn Đức Thắng. Cụ hiền lành, thật thà, đặc chất Nam Bộ. Có giỏi việc nước không thì tôi không rõ (dù cụ là nguyên thủ về hình thức) nhưng hay lam hay làm, giỏi máy móc, cơ khí, dầu luyn, mỡ bò.

Ông em tôi bảo cựu thợ Ba Son sao chẳng giỏi. Y còn kể, khi một ông bự tới tận nhà thăm cụ, xin ý kiến cụ về việc nước, thấy cụ đang... sửa xe đạp. Ông ấy hỏi việc nước, cụ vừa sửa xe và trao đổi, thế mới khiếp.

Người ta đồn, có lần cụ đi công tác ở Quảng Ninh, hai cuộc làm việc, một với công nhân mỏ, một với hội phụ nữ. Trợ lý soạn cho cụ hai bản đít cua, dặn bản này cho công nhân, bản kia cho phụ nữ. Cụ nhét vào hai túi áo đại cán. Thời ấy, 99 % lãnh đạo mặc đại cán, những bốn túi, tha hồ nhét, không cần phải cặp da hoặc sam sô nai như bi giờ.

Tới nơi, cuộc 1, công nhân đã chờ sẵn, rạo rực hân hoan lắm. Cụ Tôn bước lên bục, công nhân hô "Tôn chủ tịch muôn năm" không dứt. Cụ vẫy tay, mời các đồng chí ngồi xuống. Cụ lại gần loa, hắng giọng, rút từ túi ra bản đít cua, đọc, thưa các đồng chí phụ nữ hiền lành anh hùng bất khuất trung hậu đảm đang... Tiếng loa oang oang, công nhân xì xào, cụ chột dạ. Vốn đặc sệt Nam Bộ, cụ buột mồm "đù má, lộn rồi". Và bình tĩnh nhét bản vừa đọc vào túi áo trái, lôi bản túi phải ra, bình tĩnh đọc tiếp "thưa các đồng chí công nhân mỏ yêu quý nơi vùng vàng đen của tổ quốc...", anh em vỗ tay rầm trời.

Chuyện thứ hai cũng nhiều người biết. Tỉnh Hà Tây hôm ấy đón đoàn đại biểu chính phủ tới làm việc, nghe đâu do một phó thủ tướng dẫn đầu. Chủ tịch tỉnh được phân công đọc diễn văn tiếp đoàn. Đứa thư ký soạn, theo văn mẫu phải có phần kính thưa đồng chí A, đồng chí B... Nghe nói chưa biết chắc chắn phó thủ tướng có về không, nên đứa thư ký cứ cẩn thận "thưa đồng chí phó thủ tướng XYZ (nếu có), thưa đồng chí B, thưa đồng chí C...

Nhân bảo như thần bảo, hôm ấy đồng chí phó bận họp đột xuất (còn họp gì, với ai thì tôi không rõ). Tại hội trường, sau khi tay bắt mặt mừng, chủ tịch tỉnh đĩnh đạc lên bục, nhấp ngụm nước, giở bài đít cua ra, dõng dạc "thưa đồng chí phó thủ tướng XYZ (nếu có)". Cả hội trường cười cái rầm, rung chuyển, may mà không đổ như nhà hát thị xã Hà Đông ngay trước hôm khánh thành, chuyện năm 1976.

Vậy đó, cán bộ ta là vậy, vụ Quảng Trị tỉ dân chưa là cái đinh gì.

NGUYỄN THÔNG 01.07.2025