Liệu Donald Trump có thể áp đặt một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza?
Nguồn: “Can Donald Trump force a ceasefire in Gaza?”, The Economist, 07/07/2025
Biên dịch: Viên Đăng Huy
08/07/2025
NghiencuuQT
Khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau vào ngày 7 tháng 7, ông Trump hy vọng có thể thông báo chấm dứt cuộc chiến ở Gaza. Cách Washington hàng nghìn km, tại Doha, các nhà đàm phán của Israel và Hamas, phong trào Hồi giáo đã bắt đầu cuộc chiến bằng cuộc tấn công bất ngờ và vụ thảm sát 21 tháng trước, sẽ tiến hành các cuộc đàm phán sốt sắng để chốt thỏa thuận kịp thời cho chuyến thăm Mỹ của ông Netanyahu.
Các bên đã đồng ý về nguyên tắc và khuôn khổ của một thỏa thuận. Trong một thỏa thuận ngừng bắn ban đầu kéo dài 60 ngày, một nửa trong số khoảng 50 con tin Israel vẫn bị giữ ở Gaza, 20 người trong số đó được cho là còn sống, sẽ được trả tự do để đổi lấy hơn 1.000 tù nhân Palestine. Trong cùng thời gian này sẽ có thêm các cuộc đàm phán nhằm đạt được một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn. Nhưng một số chi tiết quan trọng vẫn đang trong tình trạng bất đồng.
Hamas muốn Israel rút khỏi hầu hết các khu vực hiện đang chiếm đóng ở Gaza và cho phép các tổ chức quốc tế phân phối viện trợ trong dải Gaza, thay vì dựa vào các trung tâm phân phối mà Israel đã thiết lập (hàng trăm người Palestine đã thiệt mạng khi cố gắng tiếp cận các trung tâm này kể từ khi chúng bắt đầu triển khai vào đầu tháng 6). Nhóm này cũng muốn có những đảm bảo rõ ràng rằng thỏa thuận ngừng bắn 60 ngày này sẽ thực sự chấm dứt chiến tranh. Một lệnh ngừng bắn tương tự hồi đầu năm đã sụp đổ khi Israel nối lại các chiến dịch quân sự và đóng cửa Gaza đối với các chuyến hàng viện trợ sau khi giai đoạn đầu kết thúc.
Ông Netanyahu đã nói rằng các yêu cầu của Hamas là “không thể chấp nhận được”. Trước khi bay tới Washington, ông nói với các phóng viên ông quyết tâm rằng “Hamas sẽ không còn [ở Gaza]” một khi cuộc chiến kết thúc.
Tuy nhiên, có những lý do để lạc quan rằng vòng đàm phán này sẽ thực sự kết thúc bằng một thỏa thuận. Ông Trump, đang phấn khởi sau lệnh ngừng bắn mà ông đã áp đặt lên Israel và Iran sau các cuộc tấn công của Mỹ vào chương trình hạt nhân của Iran, thích ý tưởng tự mình là một nhà kiến tạo hòa bình vô song. Ông đã nói rõ rằng ông mong đợi cả hai bên chấp nhận thỏa thuận, tuyên bố ông sẽ “rất kiên quyết” với ông Netanyahu.
Về phần mình, ông Netanyahu muốn có sự ủng hộ của ông Trump cho các cuộc tấn công tiếp theo nếu Iran cố gắng khôi phục các chương trình hạt nhân và tên lửa của mình, như tình báo Israel lo sợ rằng họ đang cố gắng làm. Ông Trump có thể không muốn bị kéo vào một vòng chiến đấu khác với Iran, vì vậy ông Netanyahu có động lực hơn để chấp nhận một thỏa thuận ở Gaza. Đồng thời, mối đe dọa từ các đối tác liên minh cực hữu của ông về việc rời khỏi chính phủ nếu ông quyết định chấm dứt chiến tranh đang trở nên ít thuyết phục hơn. Israel sẽ phải tổ chức một cuộc bầu cử muộn nhất là vào tháng 10 năm 2026. Đối với ông Netanyahu, người mà hình ảnh công chúng đã được nâng cao nhờ các cuộc tấn công nhằm vào Iran, có thể thấy rằng việc tổ chức một cuộc bầu cử sớm hơn không phải là một nước cờ tồi.
Hamas cũng đang chịu áp lực ngày càng tăng để thỏa hiệp. Với việc Iran bị suy yếu đáng kể, họ đã mất một trong những nhà tài trợ chính trong khu vực. Họ vẫn nhận được sự hỗ trợ của Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng cả hai đều lo lắng muốn giữ mối quan hệ tốt với ông Trump và đã nói rõ với các nhà lãnh đạo Hamas rằng họ mong đợi Hamas sẽ hợp tác. Tại Gaza, Hamas đã mất đất, cả vào tay Israel và các băng nhóm địa phương. Một lệnh ngừng bắn bây giờ có thể là cơ hội tốt nhất để họ giữ lại một phần quyền lực của mình.
Tuy nhiên, ngay cả khi một thỏa thuận được đạt được trong tuần này, đình chiến có thể sẽ chỉ là tạm thời. Để thỏa thuận ngừng bắn 60 ngày dẫn đến chấm dứt chiến tranh, ông Trump sẽ phải tiếp tục gây áp lực lên cả hai bên. Nhưng người được cho là nhà kiến tạo hòa bình lại không nổi tiếng là người kiên nhẫn.
No comments:
Post a Comment