ĐỐI THOẠI

Bình Luận: Rò Rỉ Cuộc Điện Đàm – Một Đòn Giáng Vào Ngoại Giao Khu Vực
30/06/2025
RadioDLSN

Chuyện ông Chủ tịch Thượng viện Hun Sen rò rỉ cuộc trao đổi riêng tư với nữ Thủ tướng Thái Lan không chỉ là một “tai nạn” chính trị. Đó là dấu hiệu của sựđổ vỡniềm tin ngoại giao trong khu vực.Mời quý thính giả nghe phần bình luận củaGiao Phương Trần, thành viên Ban Biên Tập đài ĐLSN với tựa đề: “Rò Rỉ Cuộc Điện Đàm – Một Đòn Giáng Vào Ngoại Giao Khu Vực”qua sự trình bày của Miên Dương để tiếp nối chương trình phát thanh tối hôm nay.

 

DLSN300620250 BL

Rò Rỉ Cuộc Điện Đàm – Một Đòn Giáng Vào Ngoại Giao Khu Vực

Tháng 6 năm 2025, một sự kiện gây chấn động dư luận Đông Nam Á đã xảy ra: ông Hun Sen – Chủ tịch Thượng viện Campuchia và là cựu Thủ tướng kỳ cựu – đã công khai một đoạn ghi âm cuộc điện đàm riêng tư giữa ông và Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra lên mạng xã hội.

Hành động của ông Hun Sen đã vi phạm nghi thức ngoại giao căn bản, không chỉ làm tổn hại quan hệ song phương Thái–Miên, mà còn đe dọa và làm suy yếu uy tín cũng như tính gắn kết của toàn khối ASEAN.

Thông thường, các cuộc điện đàm giữa lãnh đạo cấp cao luôn được xem là những mối liên lạc chiến lược, bảo mật và đáng tin cậy. Nó cho phép lãnh đạo các nước thảo luận thẳng thắn về những vấn đề nhạy cảm, trao đổi các ý tưởng ban đầu trước khi đưa ra cam kết chính thức. Chính vì thế, sự bảo mật và tôn trọng lẫn nhau là điều kiện tiên quyết để các cuộc đối thoại này phát huy hiệu quả.

Việc ông Hun Sen tự ý công bố đoạn ghi âm cuộc điện đàm với bà Paetongtarn mà không có sự đồng thuận là một hành động vi phạm trắng trợn nguyên tắc tin cậy ngoại giao. Dù nội dung cuộc nói chuyện có thể không gây tranh cãi, nhưng bản thân hành vi tiết lộ đã gửi đi một thông điệp nguy hiểm: rằng ngay cả những đối thoại riêng tư giữa lãnh đạo khu vực cũng có thể bị lợi dụng vì mục đích chính trị cá nhân.

Sự việc lần này cũng phản ánh rõ xu hướng cá nhân hóa ngoại giao – khi các nhà lãnh đạo sử dụng hình thức ngoại giao không vì lợi ích quốc gia, mà vì hình ảnh và quyền lực cá nhân. Dù đã rời chức Thủ tướng, ông Hun Sen vẫn là người nắm thực quyền ở Campuchia, thông qua vị trí Chủ tịch Thượng viện và ảnh hưởng trực tiếp đến người kế nhiệm là con trai ông – Thủ tướng Hun Manet. Việc ông Hun Sen trực tiếp điều phối các cuộc gọi và tự ý công khai chúng cho thấy quyền lực ngoại giao tại Campuchia vẫn tập trung vào cá nhân hơn là thể chế.

Về phía Thái Lan, bà Paetongtarn là nhà lãnh đạo trẻ thuộc gia đình Shinawatra – một dòng họ từng bị giới quân sự và hoàng gia Thái Lan trấn áp. Trên cương vị Thủ tướng, bà đang phải lèo lái một chính phủ mong manh, dễ bị công kích cả trong lẫn ngoài nước. Do đó, việc bị tiết lộ lời nói riêng tư có thể đẩy bà vào thế bị động hoặc bị chỉ trích trong nước, khiến uy tín và các hành động ngoại giao của bà bị hạn chế.

Lịch sử mối quan hệ giữa Thái Lan và Campuchia vốn không thiếu những căng thẳng: từ tranh chấp biên giới, vấn đề người nhập cư, đến chủ nghĩa dân tộc. Dù những năm gần đây, giao thương và du lịch giữa hai nước phát triển mạnh, nhưng nền tảng niềm tin giữa hai chính phủ luôn rất mong manh.

Vụ rò rỉ cuộc trao đổi lần này có nguy cơ châm ngòi cho làn sóng phản ứng dữ dội từ phía Thái Lan. Chính phủ Thái có thể buộc phải thể hiện thái độ cứng rắn để xoa dịu dư luận trong nước. Ngược lại, phía Campuchia – đặc biệt là những người trung thành với ông Hun Sen – có thể xem đây là hành động thể hiện bản lĩnh và quyền lực, từ đó ca ngợi nó như một “chiến thắng ngoại giao”.

Nhưng bất kể hiệu ứng truyền thông thế nào, thiệt hại về lâu dài là rõ rệt: quan chức hai nước sẽ ngày càng dè chừng, việc đối thoại bị tê liệt, và mọi hợp tác song phương sẽ trở nên khó khăn hơn vì thiếu sự tin tưởng lẫn nhau.

Một trong những nguyên tắc nền tảng của ASEAN là không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau và duy trì tinh thần hợp tác, đồng thuận. Nhưng khi một lãnh đạo công khai nội dung đối thoại với lãnh đạo nước khác – không vì minh bạch, mà vì mục đích chính trị – thì nguyên tắc ấy bị xói mòn nghiêm trọng.

Nếu các lãnh đạo ASEAN không còn cảm thấy an toàn khi trao đổi riêng với nhau, thì nền tảng niềm tin vốn rất mong manh của khối này sẽ sụp đổ. Điều đó đồng nghĩa với việc ASEAN sẽ ngày càng bất lực trước những thách thức lớn: từ vấn đề Biển Đông, khủng hoảng Myanmar, đến ảnh hưởng từ các cường quốc như Trung Quốc và Mỹ.

Từ góc nhìn quốc tế, sự việc làm dấy lên lo ngại về tính chuyên nghiệp trong hoạt động ngoại giao của khu vực Đông Nam Á. Với các nước phương Tây, Trung Quốc hay Nhật Bản – những đối tác chiến lược của ASEAN – hành vi này có thể bị xem như một dấu hiệu của sự thiếu trưởng thành chính trị, khiến họ đặt dấu hỏi về mức độ đáng tin cậy của các nhà lãnh đạo trong khu vực.

Tóm lại, vụ ông Hun Sen rò rỉ cuộc gọi riêng với Thủ tướng Thái Lan không chỉ là một “tai nạn” chính trị. Đó là dấu hiệu của sựđổ vỡniềm tin ngoại giao trong khu vực. Một khi những cuộc trao đổi riêng tư không còn được tôn trọng, thì toàn bộ cấu trúc “ngoại giao mềm” – vốn là thế mạnh của ASEAN – sẽ bị lung lay.

Trong một thế giới mà chỉ với một cú nhấp chuột, thông tin riêng tư có thể trở thành vũ khí công luận, thì sự chuyên nghiệp, thận trọng và tôn trọng đối tác vẫn là những giá trị không thể thay thế trong ngoại giao. Sự việc lần này là lời cảnh tỉnh không chỉ cho riêng Campuchia và Thái Lan, mà cho cả toàn khu vực.