VNTB – Xả nước đen ra biển Vũng Tàu và Sun GroupTS Phạm Đình Bá
23.06.2025 3:23
VNThoibao
Trên trang VNTB, Châu Nam Việt nhấn mạnh sự bất lực, thất vọng trước cách xử lý hình thức, thiếu trách nhiệm của chính quyền địa phương đối với các vụ xả thải gây ô nhiễm môi trường, đồng thời chỉ ra dấu hiệu bao che, thiếu minh bạch và sự lặp lại của các thảm họa môi trường lớn bên nhà.
Ngày 12/6/2025, người dân ở Vũng Tàu bất ngờ phát hiện một dòng nước đen ngòm chảy trên con mương dài 300 mét từ khu đô thị mới đang xây dựng đổ thẳng ra biển. Nhìn vào hình ảnh do người dân chụp thì dòng nước đen này tương phản rõ rệt với những làn sóng xô đẩy thành bình từ xa đến gần bờ.
Theo các báo, “doanh nghiệp tiến hành xả dòng nước chứa bùn, cát từ công trường vào mương sau đó chảy thẳng ra biển, khiến vùng nước ven bờ đổi màu”. Theo Châu Nam Việt, lời giải thích vô thưởng vô phạt này không chỉ cho thấy sự phủi bỏ trách nhiệm của chủ đầu tư dự án mà còn có dấu hiệu của sự móc nối với nhà chức trách địa phương. Doanh nghiệp này là Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đô thị Vũng Tàu (thành viên của Sun Group).
Châu Nam Việt cho rằng – Đọc hết chỉ đạo của nhà chức trách thì chỉ biết lắc đầu, không chỉ là thất vọng, mà còn là sự bất lực trước thảm họa của đất nước. Những ngày này 9 năm trước, miền Trung dậy sóng với thảm họa Formosa đầu độc cả vùng biển rộng lớn. Giờ này, sau 9 năm ấy, Vũng Tàu, một bãi biển tuyệt đẹp thu hút khách du lịch đông nhất Việt Nam tiếp tục bị đầu độc. Và cách xử lý của nhà cầm quyền vẫn vậy, vẫn tiếp tục bảo vệ cho kẻ thủ ác, mặc kệ môi trường, sức khỏe người dân…
Dự án liên hệ là Khu đô thị đường 3 Tháng 2, một trong những dự án lớn nhất từng được triển khai tại Vũng Tàu, với diện tích 96 ha và tổng mức đầu tư gần 37.000 tỷ đồng. Khu đô thị này bao gồm hộ cao tầng, biệt thự, tổ hợp bán lẻ, condotel, khách sạn và công viên nước rộng 19 ha cho khoảng 13.000 cư dân và 11.000 khách du lịch.
Vụ việc diễn ra như thế này – ngày 11/6, chủ đầu tư cho xe múc đào mương dài 300m, rộng hơn 1m. Việc thi công mương hoàn tất ngày 12/6 và ngay sau đó, chủ đầu tư tiến hành xả dòng nước chứa bùn, cát từ công trường vào mương, thẳng ra biển.
Dòng nước đen đã khiến nước biển đổi màu đen kịt, tạo vệt lan rộng dọc bờ biển, làm giảm giá trị cảnh quan của bãi biển và có khả năng ảnh hưởng đến hệ sinh thái biển ven bờ. Du khách e ngại, không dám xuống tắm biển.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, đơn vị thi công đã lấp toàn bộ mương vào sáng 13/6. Sở yêu cầu chủ thầu thực hiện đúng các nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường và sở đã có văn bản gửi chủ đầu tư đề nghị thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường.
Lời giải thích của nhà đầu tư rằng nước đen là do “xả dòng nước chứa bùn, cát từ công trường” thực chất là một sự thừa nhận vi phạm pháp luật môi trường. Cụ thể và để nhấn mạnh: xả thải trực tiếp ra môi trường biển mà không qua xử lý, coi thường pháp luật và các quy định đã được phê duyệt trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, chủ đầu tư đã cố tình vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.
Tập đoàn Sun Group, được thành lập năm 2007 tại Việt Nam sau khi hoạt động từ năm 1998 tại Ukraine, đã có một lịch sử dài các hành vi được cho là coi thường pháp luật trong quá trình phát triển kinh doanh. Các vi phạm chủ yếu tập trung vào lĩnh vực môi trường, quy hoạch đất đai và minh bạch thông tin.
Trong dự án Bà Nà Hills tại Đà Nẵng, Sun Group đã bị cáo buộc vi phạm nghiêm trọng pháp luật trong việc phát triển dự án. Theo các báo, việc phát triển dự án này đã vi phạm Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đất đai và Luật An ninh quốc phòng khi “đụng đến rừng từ 50ha trở lên là phải có ý kiến của Quốc hội”. Thay vào đó, tập đoàn được cho là đã “xé luật, né, cứ cho mỗi lần từ 10 đến 20ha, cứ thế tăng lên”.
Cụ thể, chính quyền Đà Nẵng đã “bán cho Sun Group tất cả hơn 200ha đất ở Bà Nà”. Quá trình này được đánh giá là có sự đồng lõa: “Sun Group cũng không phải vô tội, bởi chính họ đã bắt tay với chính quyền, tức là đồng phạm”.
Trong dự án tại Hạ Long, Sun Group đã “phớt lờ chỉ đạo” của UBND thành phố khi Công ty TNHH Mặt Trời Hạ Long (thuộc Sun Group) “vi phạm pháp luật khi không thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND TP. Hạ Long”. Mặc dù thành phố đã ra nhiều văn bản yêu cầu không được hoạt động khai thác, vận chuyển đất đá, nhưng “các doanh nghiệp này vẫn phớt lờ không chấp hành”.
Trong dự án Cát Bà, Sun Group đã gây tranh cãi khi “lấp hàng chục hecta vịnh trung tâm Cát Bà”. Dự án này được khởi công vào giữa tháng 8/2024 với vốn đầu tư gần 12,5 nghìn tỷ đồng, nhưng đã bị dư luận phản ứng mạnh mẽ trên mạng xã hội vì “tàn phá thiên nhiên”.
Không những vi phạm pháp luật và làm hại môi trường, Sun Group còn vi phạm về minh bạch thông tin. Năm 2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã xử phạt Công ty Cổ phần Tập đoàn Bất động sản Mặt trời (thuộc Sun Group) 92,5 triệu đồng vì “không công bố đối với thông tin phải công bố theo quy định pháp luật”. Cụ thể, công ty đã không gửi tài liệu công bố thông tin như báo cáo tài chính năm 2021, tình hình thanh toán gốc, lãi trái phiếu và báo cáo sử dụng số tiền thu được từ phát hành trái phiếu.
Sun Group có bảo kê từ cán bộ chính quyền. Ở Đà Nẵng, Sun Group đã có mối quan hệ mật thiết với lãnh đạo thành phố Đà Nẵng, đặc biệt trong thời kỳ ông Nguyễn Bá Thanh làm Bí thư Thành ủy (2003-2013). Ông Nguyễn Bá Thanh được mô tả là người đã “không tôn trọng giá trị lịch sử, dâng đất tổ tiên cho cá nhân, không tôn trọng nghị quyết trước đó, coi thường lợi ích của nhân dân” trong việc giao đất cho Sun Group.
Sau khi ông Nguyễn Bá Thanh qua đời, “hàng loạt quan chức ngay dưới quyền ông lại bị bắt và khởi tố vì tham nhũng, như hai cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng là Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến”. Đa phần các bị cáo đều khai rằng chủ mưu trong vụ đại án tham nhũng bán đất công chính là ông Nguyễn Bá Thanh.
Năm 2014, lãnh đạo thành phố Đà Nẵng đã tổ chức cuộc họp đặc biệt để “tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tại các dự án của Sun Group”. Cuộc họp được chủ trì bởi ông Trần Thọ, Bí thư Thành ủy; ông Văn Hữu Chiến, Chủ tịch UBND TP (sau này bị bắt vì tham nhũng).
Sun Group đã thiết lập mối quan hệ với nhiều lãnh đạo địa phương khác. Năm 2023, “đoàn lãnh đạo tỉnh Tây Ninh, do Bí thư Tỉnh uỷ Trần Lưu Quang dẫn đầu, đã có chuyến thăm và làm việc với Tập đoàn Sun Group”. Năm 2024, “Thường trực Tỉnh ủy Khánh Hòa làm việc với Tập đoàn Sun Group” để thảo luận về các dự án đầu tư.
Năm 2019, báo Phụ Nữ TP.HCM đã thực hiện loạt bài điều tra về Sun Group với các tiêu đề như “Sun Group – Ông trời’ không từ trên cao” và “Sun Group, Địa Ngục Tự và ma trận chiếm lĩnh rừng quốc gia Tam Đảo”. Các bài báo đã “lên án một khu du lịch của tập đoàn” và cáo buộc Sun Group đã “được che chắn từ hạ giới có tên là im lặng của chính quyền từ trung ương đến địa phương”.
Sau loạt bài này, Sun Group đã “gửi khiếu nại lên Bộ Thông tin Truyền thông, cho rằng báo Phụ Nữ TPHCM đã đưa ‘thông tin sai sự thật’ về doanh nghiệp, kèm theo 255 trang tài liệu”. Kết quả là ngày 28/5/2020, Cục Báo chí đã quyết định xử phạt báo Phụ Nữ TP.HCM 55 triệu đồng và “tước quyền sử dụng Giấy phép hoạt động báo chí điện tử trong thời hạn một tháng”.
Dự án lấp vịnh Cát Bà của Sun Group đã gây “sự ngỡ ngàng, bất bình” trên mạng xã hội. Nhiều người đã “buông lời ngao ngán về tình trạng doanh nghiệp san lấp được chỗ nào để bán thì cứ làm bất chấp”. Ông Trần Quốc Quân, người từng quen biết và làm việc với Chủ tịch Sun Group Lê Viết Lam, đã công khai phản đối: “Việc Sun Group thi công rất nhanh, 3 tháng rưỡi thôi mà lấp đến 2/3 vịnh Cát Bà, tôi nghĩ rằng đây là một mánh lới về trốn tránh dư luận, làm thật nhanh, bắt mọi người chấp nhận sự việc đã rồi”.
Các chuyên gia đã nhận định rằng Sun Group đã phát triển một mô hình “chủ nghĩa thân hữu” điển hình. Tập đoàn này được cho là đã “lũng đoạn kinh tế, chính trị” thông qua việc xây dựng mối quan hệ mật thiết với các cán bộ. Sun Group đã “tàn phá môi trường thiên nhiên một cách ‘hợp pháp'” nhờ vào sự hỗ trợ của chính quyền. Nhiều dự án của tập đoàn đã gây ra “việc cưỡng chế lấy đất giao cho Sun Group làm dự án, đẩy hàng trăm gia đình lâm cảnh khốn khó”.
Mặc dù không có bằng chứng trực tiếp cho thấy Sun Group trực tiếp tham gia vào các hoạt động hối lộ, tập đoàn này đã bị cáo buộc có mối liên hệ mật thiết với nhiều vụ tham nhũng thông qua các mối quan hệ với cán bộ chính quyền địa phương .
Sun Group đã được Ngân hàng Nhà nước giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch tái cấu trúc Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) từ tháng 11/2023 sau vụ án Vạn Thịnh Phát của bà Trương Mỹ Lan. Kế hoạch này có tổng độ dài 222 trang và đề xuất hoàn trả khoản vay 657.000 tỷ đồng trong vòng 15 năm.
Vụ án Vạn Thịnh Phát được đánh giá là một trong những vụ bê bối tham nhũng lớn nhất Đông Nam Á với tổng số thiệt hại lên tới 677.000 tỷ đồng. Bà Trương Mỹ Lan đã bị tuyên án tử hình vì các tội danh tham ô và đưa hối lộ. Sun Group hiện đang đề xuất đầu tư tối thiểu 3.000 tỷ đồng vào vốn điều lệ của SCB để giúp ngân hàng này phục hồi.
Tại Thanh Hóa, nơi quê hương của Chủ tịch Sun Group Lê Viết Lam, đã xảy ra vụ án hối lộ lớn nhất lịch sử tỉnh này. Từ cuối năm 2020 đến cuối năm 2022, “tình hình đất đai trên địa bàn TP. Sầm Sơn có nhiều biến động do công tác đền bù giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư dự án Quảng trường biển Sầm Sơn của Tập đoàn Sun Group” .
Liên hệ đến vụ này, 26 người đã bị khởi tố về tội đưa và nhận hối lộ với tổng số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng. Mặc dù Sun Group không bị cáo buộc trực tiếp, dự án của tập đoàn đã tạo ra môi trường thuận lợi cho việc tham nhũng diễn ra.
Tóm lại, vụ xả nước thải đen ra biển Vũng Tàu từ dự án của Sun Group là ví dụ điển hình cho việc doanh nghiệp lớn vi phạm pháp luật môi trường nhưng không bị xử lý nghiêm minh, nhờ vào mạng lưới quan hệ thân hữu với cán bộ chính quyền địa phương. Lịch sử hoạt động của Sun Group cho thấy tập đoàn này nhiều lần dính đến các vụ bê bối về môi trường, đất đai, minh bạch thông tin và tạo điều kiện cho tham nhũng, nhưng thường được bảo vệ hoặc xử lý chiếu lệ. Sức mạnh của Sun Group còn thể hiện ở khả năng tác động đến truyền thông và được giao những nhiệm vụ quan trọng dù có liên quan gián tiếp đến các vụ án tham nhũng lớn, phản ánh thực trạng thiếu minh bạch và trách nhiệm trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và nhà nước.
No comments:
Post a Comment