ĐỐI THOẠI

Chúng ta không biết cuộc chiến này sẽ đi về đâu

New York Times
Tác giả: W.J. Hennigan
Cù Tuấn biên dịch
22-6-2025
Tiengdan
23/06/2025

Sau nhiều ngày cân nhắc công khai về việc có nên tham gia cùng Israel trong chiến dịch quân sự chống lại Iran hay không, hôm thứ Bảy Tổng thống Trump đã chỉ đạo quân đội Mỹ thực hiện một cuộc tấn công phức tạp vào ba địa điểm hạt nhân của quốc gia này bằng một số máy bay chiến đấu và tàu ngầm của Mỹ.

Vài giờ sau, ông Trump tuyên bố nhiệm vụ này là một “thành công quân sự ngoạn mục“, ông nói trong bài phát biểu toàn quốc từ Nhà Trắng, rằng quân đội Mỹ đã “hoàn toàn xóa sổ” chương trình hạt nhân của Iran. “Không có quân đội nào trên thế giới có thể làm được những gì chúng ta đã làm tối nay, thậm chí còn gần hơn“, ông nói, phía sau là Phó Tổng thống JD Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth.

Có vẻ như đây là một chiến thắng về mặt chiến thuật chưa đầy bốn giờ sau khi bom bắt đầu rơi, nhưng việc đưa ra bất kỳ cảm giác cuối cùng nào về thử thách này là quá sớm.

Các địa điểm hạt nhân ở Fordo, Natanz và Isfahan có thể đã trở thành đống đổ nát. Nhưng liệu Tehran có thể khôi phục chương trình hạt nhân của mình hay không vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Và Iran sẽ làm gì để đáp trả? Nếu hơn 40.000 quân nhân và nhân sự Mỹ ở Trung Đông bị tấn công, liệu chính quyền Trump có cố gắng lật đổ chế độ chính trị ở Tehran không?

Bất kỳ câu hỏi nào trong số này cũng có thể có câu trả lời phức tạp với hậu quả thảm khốc cho Mỹ và các đồng minh trên khắp Trung Đông. Ông Trump không nhìn nhận theo cách đó. “Sẽ có hòa bình hoặc sẽ có thảm kịch cho Iran lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta đã chứng kiến ​​trong tám ngày qua. Hãy nhớ rằng, vẫn còn nhiều mục tiêu“, ông nói, ám chỉ đến các cuộc không kích của Israel.

Quyết định của ông Trump có khả năng thay đổi không chỉ nhiệm kỳ Tổng thống của ông mà còn cả vị thế của Mỹ ở nước ngoài. Ông được bầu vào Nhà Trắng với cương lĩnh quay lưng lại các cuộc xung đột ở nước ngoài với các mục tiêu mơ hồ. Hơn bảy tháng sau, ông đã đưa quân đội Mỹ trực tiếp vào cuộc xung đột với Iran trong một hành động chiến tranh được lên kế hoạch tỉ mỉ và chi tiết nhưng hoàn toàn không được Quốc hội Mỹ cho phép.

Tổng thống Mỹ đã chọn phát động các cuộc tấn công này vào Iran theo sự lựa chọn, không phải là sự bắt buộc. Tulsi Gabbard, giám đốc cơ quan tình báo quốc gia của ông Trump, đã khai [tại buổi điều trần] hồi tháng 3 rằng Iran có một kho vật liệu làm giàu nhưng vẫn chưa quyết định chế tạo vũ khí hạt nhân. (Kể từ đó, bà cho biết những bình luận của mình đã bị cắt xén khỏi ngữ cảnh và ước tính, Iran sẽ phải mất “vài tuần đến vài tháng” nữa mới có thể sản xuất vũ khí hạt nhân).

Trong bài phát biểu của mình được đưa ra sau khi ông Trump nói với người Mỹ qua mạng xã hội rằng [lý do mà] ông tham chiến, ông Trump đã hoan nghênh hoạt động ném bom, diễn ra bằng máy bay ném bom tàng hình B-2 cùng với tên lửa phóng từ tàu ngầm. “Tôi muốn chúc mừng những người yêu nước vĩ đại của Mỹ đã lái những cỗ máy tuyệt vời đó tối nay và toàn thể quân đội Mỹ về một hoạt động mà thế giới chưa từng thấy trong nhiều, nhiều thập niên qua“, ông nói.

Đúng là Không quân Mỹ chưa bao giờ sử dụng máy bay ném bom tàng hình trong một chiến dịch tấn công áp đảo và được dàn dựng kỹ lưỡng như vậy. Với giá khoảng 2,1 tỷ đô la một chiếc, B-2 là máy bay đắt nhất thế giới vì công nghệ trên máy bay. Nó được thiết kế để luồn lách sau hệ thống phòng không của Liên Xô và tiêu diệt các mục tiêu kiên cố và được sử dụng hạn chế trong các cuộc chiến ở Trung Đông.

Giờ đây, thế giới đang hướng sự chú ý vào quân đội Mỹ trong tầm bắn của Iran thông qua tên lửa, máy bay không người lái hoặc các loại tấn công khác. Có thể phải mất nhiều ngày mới có phản ứng. Khi ông Trump ra lệnh tấn công bằng máy bay không người lái hồi tháng 1 năm 2020, giết chết Thiếu tướng Qassim Suleimani, người chỉ huy quân đội Quds hùng mạnh của Iran thuộc Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, thì phải mất năm ngày Iran mới tung ra loạt tên lửa tấn công vào quân đội Mỹ đồn trú tại các căn cứ ở nước láng giềng Iraq.

Ông Trump nói, ông hy vọng rằng “chúng ta sẽ không còn cần” đến sự phục vụ của quân đội Mỹ nữa. Đây chỉ là suy nghĩ viển vông. Gần như chắc chắn chúng ta chưa thấy sự kết thúc của hành động quân sự của Mỹ trong cuộc chiến này. Rất có thể mọi chuyện chỉ mới bắt đầu.