VNTB – Tiền điện: các “điểm mù” mà người dân thường không kiểm soát được
Vũ Kiệt Nam
10.09.2025 2:58
VNThoibao
(VNTB) – Khó phát hiện nhất là can thiệp ở phần mềm tính tiền (chia bậc hoặc gán sai loại giá), vì công tơ ngoài thực tế vẫn hiển thị đúng chỉ số.
Xin nhắc lại, đây là bài toán giả thuyết về cơ sở lý luận khoa học (không khẳng định nó có xảy ra ở ngoài thực tế hay không).
Nếu nhà cung cấp điện có ý gian lận thì chắc chắn họ sẽ chọn cách để người dân khó phát hiện nhất. Dưới đây là các “điểm mù” mà người dân thường không kiểm soát được:
1. Khâu chia bậc giá trong phần mềm tính tiền – Người dân chỉ nhìn được tổng số kWh tiêu thụ trên công tơ.
Nhưng tiền điện lại phụ thuộc phần mềm chia bậc lũy tiến.
Nếu hệ thống cố tình “đẩy” thêm một phần sản lượng sang bậc cao hơn (chỉ vài chục kWh), tiền điện tăng đáng kể, mà người dân khó chứng minh vì vẫn khớp với chỉ số công tơ.
Đây là cách gian lận kín đáo nhất vì hóa đơn vẫn hiển thị tổng kWh đúng.
2. Áp sai loại giá (tariff): Công tơ vẫn ghi đúng số điện tiêu thụ.
Nhưng phần mềm tính tiền “gán nhầm” bạn sang nhóm kinh doanh hoặc sản xuất thay vì sinh hoạt → đơn giá cao hơn 1,5–2 lần.
Người dân ít khi để ý dòng “biểu giá” trên hóa đơn, nên dễ bị qua mặt.
3. Điều chỉnh hệ số nhân (công tơ 3 pha hoặc có CT – Current Transformer): Một số công tơ có “hệ số nhân” (ví dụ 20x, 40x).
Nếu hệ thống quản lý thay đổi hệ số này (ví dụ 20 → 21), chỉ số công tơ ngoài thực tế vẫn khớp, nhưng sản lượng ghi nhận trên hóa đơn sẽ cao hơn.
Người dân gần như không thể tự phát hiện trừ khi am hiểu kỹ thuật.
4. Tác động trong cơ sở dữ liệu tập trung: Dữ liệu từ hàng triệu công tơ điện tử truyền về máy chủ.
Nếu phần mềm tổng hợp bị can thiệp, họ có thể điều chỉnh chỉ số “sau công tơ” mà không ai kiểm chứng.
Người dân chỉ có thể xem trên app hoặc hóa đơn → vốn là dữ liệu đã qua xử lý.
*Tóm lại: Khó phát hiện nhất là can thiệp ở phần mềm tính tiền (chia bậc hoặc gán sai loại giá), vì công tơ ngoài thực tế vẫn hiển thị đúng chỉ số.
Người dân chỉ biết được tổng kWh, chứ không thể tự tính chi tiết tiền điện nếu không so từng bậc theo biểu giá.
______________
Nguồn:
Bài viết trên Facebook Vũ Kiệt Nam
No comments:
Post a Comment