ĐỐI THOẠI

VNTB – Liên Hiệp Quốc lên án Việt Nam đàn áp Nhà bảo vệ môi trường và vi phạm nhân quyền trong Dự án Chuyển đổi Năng lượng Công bằng
Liên minh vì Dân chủ cho Việt Nam
10.09.2025 3:44
VNThoibao

 (VNTB) – LHQ cảnh cáo: Nếu tiếp tục đàn áp xã hội dân sự và bỏ qua tiêu chuẩn nhân quyền, JETP tại Việt Nam sẽ thất bại trong mục tiêu “chuyển đổi công bằng” và tái tạo thêm bất công xã hội.

 Nhiều Báo Cáo Viên Đặc Biệt và Nhóm Công Tác của Liên Hiệp Quốc đã gửi bản cáo trạng chính thức (đính kèm) tới Chính phủ Cộng Sản Việt Nam, nêu quan ngại nghiêm trọng về vi phạm nhân quyền liên quan đến Thỏa Thuận Chuyển Đổi Năng Lượng Công Bằng (JETP) trị giá 15,5 tỉ USD.

Trọng tâm sự việc:

* Ông Đặng Đình Bách, Giám đốc Trung tâm LPSD, bị bắt năm 2021 và kết án 5 năm tù với cáo buộc “trốn thuế”.

* LHQ xác định việc giam giữ ông Bách là tùy tiện và vi phạm luật nhân quyền quốc tế.

* Vụ án gây “hiệu ứng lạnh” đối với các tổ chức xã hội dân sự, triệt tiêu quyền tham gia giám sát chính sách môi trường – năng lượng.

Các quan ngại chính của LHQ

1. JETP thiếu cơ chế nhân quyền: Quá trình đàm phán và triển khai tập trung vào tài chính – kỹ thuật, bỏ qua tác động nhân quyền và sự tham gia của xã hội dân sự.

2. Đàn áp xã hội dân sự: Nhà cầm quyền dùng luật thuế mơ hồ để đàn áp các nhà bảo vệ môi trường, hạn chế quyền tự do ngôn luận, hội họp và lập hội.

3. Khung pháp lý yếu kém: JETP thiếu minh bạch, trách nhiệm giải trình, không có điều kiện nhân quyềnràng buộc đối với vốn viện trợ và đầu tư quốc tế.

4. Trách nhiệm của các đối tác quốc tế: Các tổ chức tài chính như Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), Agence Française de Développement (AfD), European Investment Bank (EIB), Japanese International Cooperation Agency (JICA), Asian Development Bank (ADB) và International Finance Corporation (IFC) chưa gắn viện trợ và cho vay với yêu cầu bảo vệ nhân quyền.

 

Yêu cầu của LHQ đối với Việt Nam

*  Trả lời về tình trạng của ông Đặng Đình Bách.

*  Bảo đảm các nhà hoạt động, tổ chức xã hội dân sự được tham gia an toàn vào tiến trình JETP.

*  Thiết lập cơ chế giám sát nhân quyền trong mọi giai đoạn của JETP.

*  Thực thi Nguyên Tắc Hướng Dẫn của LHQ về Kinh Doanh và Nhân Quyền (UNGPs).

Kết luận

LHQ cảnh cáo: Nếu tiếp tục đàn áp xã hội dân sự và bỏ qua tiêu chuẩn nhân quyền, JETP tại Việt Nam sẽ thất bại trong mục tiêu “chuyển đổi công bằng” và tái tạo thêm bất công xã hội