ĐỐI THOẠI

VNTB – Làm về giáo dục nhưng lại thiếu giáo dục

Lê Tự Do
07.09.2025 8:42
VNThoibao

(VNTB) – Cần có những biện pháp trừng trị thật nặng, đặc biệt là với ban giám hiệu nhà trường, không chỉ nhằm mục đích răn đe mà còn để cho biết một điều rằng, không phải cứ có tiền là có quyền giẫm đạp lên hoàn cảnh, nhân phẩm của học sinh.

Câu chuyện về lá phiếu thu thập thông tin học sinh làm dấy lên làn sóng tranh luận gay gắt khi có thêm phần thu thập về hoàn cảnh gia đình học sinh chưa qua thì mới đây, cũng trong một diễn biến về giáo dục, lại rộ lên sự việc một trường tiểu học ở Hà Nội đã công bố danh sách những học sinh được nhận quà nhân dịp khai giảng năm học mới. Sự việc sẽ không có gì đáng để bàn luận nếu không có màn công khai chi tiết hoàn cảnh gia đình của các em.

Theo đó, hình ảnh công bố danh sách học sinh khó khăn nhận quà trên màn hình LED này đã được trình chiếu trước tất cả học sinh và phụ huynh nhà trường sau khi được chia sẻ lên mạng xã hội, đã thu hút những luồng quan điểm trái chiều. Một số thì cho rằng, nhà trường chỉ cần nêu tên danh sách các học sinh được nhận quà, tuy nhiên, một số khác lại cho rằng, nhà trường có thể phát riêng, không còn công khai, minh bạch một cách “thái quá” như vậy.

“Tôi không hiểu được vì sao một người làm giáo dục lại có hành vi thiếu giáo dục đến như thế. Với những em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt, nhà trường có thể mời lên để phát riêng, tránh để các em mặc cảm hoàn cảnh của mình với bạn bè, đó là chưa kể đến, các em trong trường hợp này, lại là các em học sinh Tiểu học, những lời bàn tán, xầm xì có thể sẽ “ám ảnh” các em đến suốt cuộc đời”, phụ huynh Nguyễn Minh Ngọc lắc đầu ngao ngán trước hành động của nhà trường.

“Là nhà giáo mà đến câu “của cho ko bằng cách cho” mà cũng đếu hiểu thì đếu hiểu nó làm nhà giáo kiểu gì, nên mới cả chục bộ sgk mà không bộ nào ra bộ nào, đến thời mạt giáo dục”, người dùng mạng xã hội bút danh George Lê chia sẻ.

“Mỗi học sinh sẽ có mỗi cảm xúc, tâm tư khác nhau, có đứa thì dễ dàng bỏ qua, cũng có đứa sẽ xem hành động đó như một vết dao cứa sâu vào trái tim của mình. Tôi đã từng dạy một em học sinh, em đó cũng từng bị bạn bè chọc ghẹo về vấn đề gia cảnh của mình, những lời đó theo em đến hết những năm cấp 2. Em ấy mặc cảm. Cho đến khi, người bạn chọc ghẹo em ấy nhận ra điều đó là không đúng, em ấy mới có thể buông bỏ sự mặc cảm trong suy nghĩ. Chính vì thế, nhà trường đăng tải công khai về hoàn cảnh của các em học sinh, có thể ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, điều đó là không nên”, anh Minh, cựu sinh viên trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM chia sẻ.

Đáng chú ý hơn, trong bảng “Danh sách học sinh khó khăn nhận quà nhân dịp lễ khai giảng năm học mới 2025-2026”, bên cạnh những dòng GĐ có hoàn cảnh khó khăn còn có những dòng như “BM bỏ nhau ở với bà”; “HS bị khuyết tật vận động”; “HS bị K hạch”… nhiều thông tin cá nhân được “show” hết cho phụ huynh và học sinh toàn trường.

Cách làm này, có thể sẽ tạo ra sự phân biệt vô hình trong lớp học, khi một số em trở thành đối tượng trêu chọc, bị “gắn mác” và xa lánh. Điều này vô tình tạo định kiến xã hội, sự phân biệt đối xử ngay trong môi trường giáo dục – vốn cần phải là nơi an toàn, công bằng và nuôi dưỡng sự tôn trọng lẫn nhau.

Về lâu dài, những vết hằn tâm lý ấy có thể làm suy giảm lòng tự trọng, động lực học tập của trẻ, thậm chí ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa phụ huynh với nhau và với nhà trường khi cha mẹ cảm thấy con mình bị “bêu tên” trước tập thể.

Không dừng lại ở khía cạnh đạo đức, hành vi này còn vi phạm về quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín quy định theo Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015 và quyền được giữ bí mật thông tin về tình trạng sức khỏe và đời tư quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2009.

Theo ghi nhận, đại diện của trường Tiểu học này đã có lời xin lỗi trên mạng xã hội. Hoàn cảnh gia đình của các em học sinh, bệnh tật của học sinh được đăng công khai trên chốn công cộng, giờ đây, mọi thứ chỉ cần lời xin lỗi là đủ bù đắp cho “cú sốc tinh thần” cho các em học sinh? Đó là chưa kể đến những hành vi này có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Chính vì thế, cần có những biện pháp trừng trị thật nặng, đặc biệt là với ban giám hiệu nhà trường, không chỉ nhằm mục đích răn đe mà còn để cho biết một điều rằng, không phải cứ có tiền là có quyền giẫm đạp lên hoàn cảnh, nhân phẩm của học sinh.