ĐỐI THOẠI

VNTB – Khi người tiêu dùng sẽ không có sự lựa chọn

Phạm Lê Đoan
10.09.2025 1:58
VNThoibao

 (VNTB) – Dự tính sắp tới chỉ còn bán xăng E10, đồng nghĩa với buộc người tiêu dùng chỉ được sử dụng duy nhất một mặt hàng?

 Trong khi nhiều người tiêu dùng Việt Nam vẫn còn đang dè dặt trước việc sử dụng xăng sinh học, thì Bộ Công Thương đã đề xuất bắt buộc sử dụng xăng sinh học từ ngày 1.1.2026, thay thế hoàn toàn cho xăng khoáng. Theo đó, Bộ này cũng đã đưa ra dự thảo thông tư quy định lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam để lấy ý kiến. Kể từ ngày 1-1-2026 toàn bộ xăng được pha chế, phối trộn, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc là xăng E10.

Nhắc đến xăng, có lẽ không phải là quá xa lạ, nếu không nói là rất gần gũi với những người tham gia giao thông. Đây là một loại nhiên liệu lỏng có nguồn gốc từ dầu mỏ, được sử dụng rộng rãi trong các động cơ đốt trong và là yếu tố đầu vào quan trọng của nền kinh tế. Xăng còn được xem là mặt hàng thiết yếu do tính phổ biến và quan trọng của nó đối với đời sống và sản xuất.

Bên cạnh đó, xăng còn là một sản phẩm. Nó là sản phẩm của quá trình lọc dầu thô, một loại nhiên liệu dùng để đốt trong động cơ đốt trong và cũng là nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất hóa chất, nhựa và các sản phẩm hữu cơ khác.

Về khái niệm người tiêu dùng được quy định tại Khoản 1, Điều 3 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 thì người tiêu dùng là người mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và không vì mục đích thương mại.

Và người tiêu dùng có quyền tự do hàng hoá được quy định hẳn hoi trong luật Việt Nam. Cụ thể hơn, tại Điều 4 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 thì Quyền của người tiêu dùng có quy định về người tiêu dùng được quyền lựa chọn sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch; thỏa thuận các nội dung giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh; được cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đúng với nội dung đã giao kết.

Việc hướng đến chỉ bán xăng E10 trong tương lai gần (từ giai đoạn thử nghiệm vào đầu tháng 8 cho đến dự kiến chính thức vào đầu tháng 1.2026) sẽ đẩy người dân vào cảnh không thể có sự lựa chọn. Điều này, dường như đang đi ngược lại với quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

“Biết rằng đây là một trong số những lựa chọn ít ỏi nếu không có tiền hoặc không muốn sử dụng xe điện. Tuy nhiên, theo mình thấy, thời gian thử nghiệm xăng quá ngắn. Trong suốt thời gian thử nghiệm ấy, không có nhiều cây xăng bán để người tiêu dùng có thể thuận tiện thử nghiệm. Như xe mình, sản xuất năm 2023, cũng muốn thử nghiệm xem như thế nào, rồi về mới tính tiếp cho gia đình được. Mà để tìm cây xăng đổ thử, nó xa. Đó là chưa kể thật sự cũng không rõ ảnh hưởng của E10 đến động cơ ra sao? Chính vì thế, theo ý kiến của mình, nên mở rộng và bán song song thêm một thời gian. Người dân đổ và thấy ổn, tự khắc người ta sẽ tin tưởng và sẽ sử dụng. Hàng chất lượng mà giá phải chăng, chuộng là chuyện đương nhiên”, Nguyễn An, một người tham gia giao thông chia sẻ.

Tóm lại vấn đề, nếu đến ngày 1.1.2026, chỉ cung cấp hoàn toàn xăng sinh học E10, không còn sự tồn tại của những loại xăng khác, bên cạnh vấn đề rủi ro về chất lượng cũng như ảnh hưởng của xăng sinh học E10 có hay không tác động đến phương tiện di chuyển, mà dường như ít nhiều cũng vi phạm về quyền tự do lựa chọn hàng hóa của người tiêu dùng.

Chính vì điều đó, nên chăng, cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng trước khi loại bỏ hoàn toàn xăng khoáng, chỉ bán xăng sinh học E10?