ĐỐI THOẠI

Tổng Bí thư cũng nên xem xin lỗi là cấp thiết

Bình luận của blogger Đồng Phụng Việt
2025.01.27
RFA

Giao thông ở Hà Nội ngày 25/5/2020 (Reuters)

Bộ Công an Việt Nam vừa lên tiếng về chuyện nhường đường cho các xe có quyền ưu tiên. Theo đó, “việc không chấp hành đèn tín hiệu giao thông để nhường đường cho xe ưu tiên được xem là tình thế cấp thiết mà theo Luật Xử lý vi phạm hành chính thì không xử phạt những vi phạm trong tình thế cấp thiết”. Cũng vì vậy, Bộ Công an Việt Nam chính thức trấn an công dân hãy... yên tâm, khi lập biên bản xử phạt những trường hợp này, lực lượng phụ trách đèn tín hiệu sẽ phối hợp với cảnh sát giao thông (CSGT) tại chốt, trích xuất camera, hình ảnh vi phạm của người điều khiển xe, cho xem trực tiếp diễn biến hành vi vi phạm và tín hiệu đèn thời điểm đó. Đối với việc phạt nguội, cảnh sát giao thông sẽ cho người vi phạm xem lại clip diễn biến toàn trình của vi phạm vượt đèn đỏ trước khi lập biên bản, bảo đảm “tâm phục, khẩu phục”, tránh oan sai [1].

Từ khi Nghị định 168/2024 được thực thi, giao thông tại Việt Nam trở thành thảm họa tại các đô thị lớn. Kẹt xe xảy ra khắp nơi và gần như suốt ngày. Đáng lưu ý là các loại xe được hưởng quyền ưu tiên như (cứu hỏa, cứu thương và xe cảnh sát, xe quân đội thực hiện công vụ) cũng không tìm thấy lối thoát giữa rừng xe, rừng người chôn chân trên đường. Trong ba tuần đầu tiên của tháng 1/2025 người sử dụng mạng xã hội tận mắt mục kích không ít video clip ghi lại cảnh các loại xe có quyền ưu tiên chớp đèn, hụ còi nhưng tất cả các phương tiện giao thông dừng ở phía trước bất động vì vướng đèn đỏ [2]. Thậm chí có video clip còn cho thấy CSGT thản nhiên ra hiệu cho dòng xe đang cắt ngang hướng xe cứu thương di chuyển cứ tiếp tục chuyển động như bình thường dù rõ ràng có người đang trong tình trạng nguy kịch [3].

Ngoài người dùng mạng xã hội, một số cơ quan truyền thông chính thức cũng phản ảnh tình trạng cứu người đang trở thành nan giải do xe cứu thương bất lực bởi không được nhường giữa rừng phương tiện trên đường. VnExpress kể chuyện một phụ nữ có thai 38 tuần bị té đập mặt xuống đất ở chỗ cách Trạm 115 Đống Đa của Hà Nội chỉ hơn hai cây số nhưng 40 phút sau xe cứu thương mới có thể đến hiện trường và sau khi sơ cứu, xe cứu thương phải đổi hướng bảy, tám lần, mất thêm chừng một giờ nữa trên đường mới đưa được nạn nhân vào Phòng Cấp cứu của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Những thành viên trong đội cấp cứu kể với phóng viên VnExpress rằng trước, tiếp nhận vận chuyển một ca cần cấp cứu chỉ khoảng từ 25 đến 30 phút, giờ khoảng thời gian này bị kéo ra từ hai đến ba tiếng và bệnh nhân lãnh trọn các hậu quả [4].

***

Tại Việt Nam, vượt đèn đỏ nhường đường cho xe có quyền ưu tiên là chuyện không ít người từng làm, kể cả sau đó bị phạt. Tháng 5/2022, sau khi một người bị phạt vì nhường đường cho xe cứu thương, báo điện tử Dân Trí đã tổ chức trưng cầu ý kiến độc giả xem họ có sẵn lòng vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên hay không và đã có 35% khẳng định sẽ lập tức làm như thế, họ sẵn sàng nộp phạt do vi phạm luật giao thông (vượt đèn đỏ) để cứu người, 52% cho biết sẽ đưa ra quyết định dựa vào tình hình thực tế, chỉ 13% bảo rằng sẽ di chuyển theo đèn (không nhường mà chờ đến khi chuyển từ đỏ thành xanh) [5]. Sau khi Nghị định 168/2024 có hiệu lực thực thi tình hình đã khác. Cứ như một số video clip đã được bày ra trên Internet thì không ai còn muốn vượt đèn đỏ nhường đường cho xe ưu tiên để cứu người, cứu tài sản hay bảo vệ trật tự trị an.

Chuyện không muốn vượt đèn đỏ nhường đường cho các loại xe ưu tiên có thể vì mức phạt đối với loại vi phạm này đã tăng, trước đây lỗi này bị phạt mức 800.000 đến một triệu đồng, nay tăng lên từ bốn triệu đến sáu triệu đối với xe hai bánh, và từ bốn triệu đến sáu triệu tới 18 triệu đến 20 triệu đối với xe hơi, xe vận tải [6].

Tuy nhiên điều đó dường như chưa phải là lý do chính.

Lý do chính nằm ở chỗ nhân vật cao cấp nhất của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam từng bày tỏ ác cảm sâu sắc đối với các loại xe có quyền ưu tiên.

Từ tháng bảy năm ngoái đến nay, người dùng mạng xã hội đã chia sẻ cho nhau xem một video clip ghi lại nhận định của ông Tô Lâm về tương quan giữa đèn đỏ với các loại xe ưu tiên, đại ý: Đèn đỏ là phải dừng lại. Tất cả các nước đều như thế cả nhưng mà ở chúng ta thì đèn đỏ vẫn được ưu tiên, vẫn được đi qua, thế thì ông được ưu tiên không thực hiện luật. Điều đấy rất dở, đây là chuyện điều hành giao thông của mình. Trên thực tế tôi đi thực tế ở nước ngoài, có nước người ta bảo với tôi là tuy ông có xe cảnh sát dẫn đường nhưng dứt khoát đèn đỏ là ông phải dừng lại. Tôi nói lại là không hiểu tại sao số tôi rất may, tôi đi đến đâu là đèn xanh đến đấy nhưng ông tư lệnh bảo rằng không phải số ông may đâu, ông đi đến đâu là bộ phận điều hành của chúng tôi mở đèn xanh đến đấy. Mình không hình dung như thế! Bây giờ ở ta, anh em cảnh sát rất vất vả, người dân cũng rất vất vả, đang đèn xanh, đang đi thì phải đứng lại, ông cảnh sát phải ngăn người dân lại, rất nguy hiểm. Người ta đúng đường, đúng luật thì phải được đi chứ [7].

Người viết bài này đã từng gom nhặt một số ví dụ để ai cũng có thể thấy ông Tô Lâm nói lấy được khi bảo rằng “tất cả các nước đều như thế cả” [8] nên không luận bàn thêm mà chỉ muốn nêu thắc mắc: Thực tế giao thông tại Việt Nam đã đẩy Bộ Công an tới chỗ phải gián tiếp xác định ông Tô Lâm nói trạng về đèn đỏ, nghe theo ông thì... loạn, ông Tô Lâm có sớm xin lỗi không? Nếu chịu khó bỏ ra vài phút xem video clip vừa đề cập, có thể nghe thấy rất nhiều tiếng cười mà âm điệu thiên về nịnh nọt, không phải chế giễu. Quanh ông Tô Lâm toàn những cá nhân như thế thì tương lai xứ sở ra sao? Chưa hết, có thể do ông Tô Lâm từng đoan chắc về việc không thể cho phép bất kỳ ngoại lệ nào đối với đèn đỏ nên khi công bố ngoại lệ, Bộ Công an phải thay “vượt đèn đỏ” bằng “không chấp hành đèn tín hiệu giao thông”, dân chủ XHCN cũng cấm “phạm thượng”?

Tham khảo

[1] https://vietnamnet.vn/bo-cong-an-thong-tin-ve-truong-hop-vuot-den-do-de-nhuong-duong-cho-xe-cap-cuu-2365865.html

[2] https://www.facebook.com/groups/OFFB.VN/permalink/9475040629230403/

[3] https://www.facebook.com/reel/622153396933964

[4] https://vnexpress.net/xe-cap-cuu-chon-chan-tren-cung-duong-tac-nghen-4839744.html

[5] https://dantri.com.vn/ban-doc/toi-chua-thay-luat-nao-nhuong-duong-xe-uu-tien-thi-duoc-phep-vuot-den-do-20220509154053105.htm

[6] https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/nang-muc-phat-o-to-xe-may-vuot-den-do-tu-1-1-2025-11924123109451498.htm

[7] https://www.facebook.com/watch/?v=1294606708183967

[8] https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/nghi-dinh-168-to-lam-den-do-vien-canh-tac-tu-01152025115600.html

*Bài viết không thể hiện quan điểm của RFA.