Ất Tỵ 2025 khởi động với hư hư, thực thựcTrân Văn
Thiên Hạ Luận
27/01/2025
VOA
Hình minh hoạ. (Ảnh: Nguyễn Văn Châu)
Trân Văn
Giáp Thìn 2024 sắp sửa kết thúc, Ất Tỵ 2025 sắp sửa bắt đầu song rất khó tìm ra sự lạc quan nơi người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ. Đó có thể cũng là lý do các quan truyền thông chính thức chỉ tập trung vào chuyện ngành này tặng quà cho người nghèo, địa phương kia thăm người nghèo để “tiếp thêm niềm tin, động lực” [1] cho họ chứ không mô tả họ bế tắc, khốn khổ thế nào nữa.
Lúc này, chuyện người nghèo nói riêng, người Việt nói chung chật vật thế nào trước thời điểm “năm hết, Tết đến” chỉ có thể tìm biết trên mạng xã hội qua những người như Cù Mai Công. Trong “Tết này kém vui, đầu đường chia sẻ cùng xó chợ”, kể chuyện một cụ bà đã 90 nhưng vẫn còn phải bám vỉa hè đường Phan Đang Lưu, quận Bình Thạnh, TP.HCM bán bánh cam phụ cô con gái vừa được ai đó ở khu vực phi trường Tân Sơn Nhất thuê làm gì đó. Là ba mẹ con vất vưởng ở lề đường Nơ Trang Long, quận Bình Thạnh, TP.HCM, kiếm sống bằng việc bán vé số và lượm ve chai và những đứa trẻ còn nhiệt tình giới thiệu thêm người đồng cảnh với gia đình chúng. Theo ông Công, từ 23 tháng Chạp được gọi là Tết nhưng người lượm ve chai vẫn đầy đường, đi đâu cũng thấy, trong đó có không ít người tha phương cầu thực nhưng nghèo quá nên chẳng thể về quê. Ông bảo: Tết rộn ràng, ‘muôn hồng ngàn tía’ ở đâu đâu còn những kiếp đời, phận người tôi gặp mấy bữa giáp Tết này cám cảnh biết chừng nào. Tôi thiệt ra cũng khác gì họ đâu nhưng Tết mà, đầu đường càng phải ráng thương xó chợ [2]...
Trên mạng xã hội không thiếu những trăn trở như vừa dẫn và băn khoăn cả về hiện tại lẫn tương lai trải dài từ Nam ra Bắc. Có người như Thùy An tâm tình: Hoa chưng Tết đã có mặt khắp nơi nhưng không khí thật ảm đạm, thậm chí chẳng mấy người xem. Tôi sinh ra ở quê, lớn lên trong sự nghèo khó của cha mẹ, nên tôi hiểu và xót lòng khi Tết về, hàng hoa ế ẩm, người bán đông hơn kẻ mua. Năm nay, kinh tế khó khăn. Nhiều cơ quan sáp nhập nên người ta chẳng buồn mua bán. Tôi vẫn lo được cái Tết tươm tất cho gia đình, nhg không hiểu sao không thấy vui. Ước gì đi ra đường thấy người người đi mua, nhà nhà đi sắm, gương mặt người bán cũng như người mua đều rạng rỡ, tươi tắn... Tết đang về nhưng lại khiến nhiều người lo lắng. Tết, nỗi lo hoang hoải trong mắt người nông dân. Tết, gánh nặng trên vai người cha, người mẹ trĩu xuống. Và Tết, vẫn chỉ có những đứa trẻ là ngây thơ mong ngóng... Tết, cầu ước người nông dân KHÔNG Ế. Rồi từ phản hồi của thân hữu, Thùy An viết thêm: Có thể nhiều người có thể đọc không kỹ, không hiểu hết ý tứ, cho rằng tôi chỉ lo cho người bán chứ người mua làm gì có tiền mà sắm nhưng tôi đã nói rõ “ước gì ra đường, thấy người người đi mua, nhà nhà đi sắm…” [3].
Từ sự kiện ông Trần Thành – kiếm sống bằng việc chuyển phát hàng hóa đặt mua qua mạng Internet – bị hành hung khi cố đòi cho bằng được khoản tiền 375.000 là giá trị gói hàng đã được thuê để giao rồi tử vong [4] khiến dư luận những ngày giáp Tết rúng động, Đào Tuấn phát giác: Shipper, mài mặt cả ngày ngoài đường với giá 4.000 đồng (khoảng 16 cents Mỹ) mỗi đơn. Rảnh thì bắt ốc, câu cá, săn bắn, hái lượm cải thiện bữa ăn. Không nhà, phải đi ở nhờ nhà thờ tộc. Tài sản một cái tủ lạnh. Đến cái xe máy dùng làm sinh kế cũng đi mượn. Vợ là người Cơ Tu không nghề nghiệp, nhặt tổ yến thuê với 6 triệu đồng/tháng. Nội ngoại hai bên đều thuộc diện khó khăn, không có điều kiện, không thể hỗ trợ. Nếu đòi được tiền phát hàng thì hưởng 4.000 đồng. Nếu không đòi được, bị đánh giá “xấu” bị phạt 500.000, phải đền tiền hàng. Và cuối cùng, ra đi không một lời để lại, tấm áo mới chưa kịp mặc, con nhỏ 5 tuổi mồ côi. Cái nghèo không có khuôn mặt chung, dù giống nhau ở sự khốn khó. Và cơ hội ‘ngược dòng cuộc đời’ với xuất phát điểm toàn số 0 như thế, chắc chắn chỉ có trên phim thôi [5].
Tết Âm lịch vẫn được xem như sự khởi đầu của cái mới nhưng cái mới ấy tốt hay xấu? Trên mạng xã hội, ngay cả những thông tin đầy thiện chỉ như Anh Nguyen cũng làm người ta ngậm ngùi: Quán mình xưa đông quân. Sau mấy năm suy thoái thì sa thải gần hết nên không cần máy chấm công nữa, xin tặng lại cho bạn nào đông quân với lời chúc ngày càng đông hơn. Bạn lo lương cho một người là gián tiếp giúp cho gia đình họ, xung quanh sẽ tốt hơn, xã hội sẽ tốt đẹp hơn [6]. Đồng thời cũng có những video clip tưởng là được ghi lại, bày ra cho vui nhưng không ai cười nổi khi thấy cảnh phố chợ dài hàng trăm mét, hàng quán san sát song chẳng có người khách nào và tiếng người thực hiện video clip kêu gọi mọi người yên tâm vì ‘chợ nào cũng như chợ nấy, ai bán gì ăn đấy, bán chè ăn chè, bán sữa uống sữa’ [7]. Những gì đã thấy, đã biết khiến không ít người ngán ngẩm lúc nhìn vào một số trang facebook chuyên tụng ca, khoe cảnh trang trí để đón Xuân ở Học viện Cảnh sát nhân dân nơi những sợ dây đính quốc kỳ và đảng kỳ che kín sân kèm lời tự thán: Quá rực rỡ. Quá tự hào Việt Nam [8].
***
Tuần trước, nhiều cơ quan hữu trách và cơ quan truyền thông loan báo, Tết này ở Hà Nội sẽ có show “biểu diễn drone light lớn nhất thế giới trong đêm giao thừa” được đặt tên là “Rực rỡ Thăng Long 2025”, trong đó có “màn trình diễn của 2025 drone hỏa thuật lớn nhất thế giới từ trước tới nay hứa hẹn sẽ mang tới cho nhân dân Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung một món quà chào xuân đặc biệt ý nghĩa” [9]. Trên mạng xã hội, một số facebooker hào hứng tuyên bố: Hà Nội sẽ biến mùa Đông thành mùa Hạ với sự kiện nóng nhất thế giới, ‘bùng nổ’ với màn trình diễn drone light với số lượng drone hoả thuật lớn nhất thế giới từ trước tới nay, xác lập kỷ lục Guinness thế giới, biến bầu trời Hà Nội thành bức tranh ánh sáng cực mãn nhãn, nơi giấc mơ bay cao thành hiện thực. Sự kiện chấn động toàn cầu: Hơn 1.000 tờ báo quốc tế từ Mỹ, Anh, Úc đến Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước Đông Nam Á đồng loạt đưa tin. Những tên tuổi đình đám như AP, Yahoo, Fox, và Business Insider đều gọi đây là “khoảnh khắc kỳ diệu của thế giới”. Lễ hội kỳ quan ánh sáng quốc tế Hà Nội sẽ diễn ra tại Quảng trường Mỹ Đình vào đêm giao thừa, 28/01/2025 [10].
Tuy nhiên tối 26/1/2025, khi tiến hành tổng duyệt, drone thi nhau rụng như lá mủa thu, lửa bén vào cỏ gây cháy, Ban Tổ chức tuyên bố đó là... “tình huống đã được đưa ra trong phương án đảm bảo an toàn” [11]. Trên mạng xã hội, đáp lại những ý kiến, nhận định về trục trặc kỹ thuật khiến “Rực rỡ Thăng Long 2025” gây nghi ngại là những ý kiến đáp trả kiểu như: Hàng ngàn tài khoản fake xuyên tạc khắp mọi ngóc ngách đời sống xã hội Việt Nam. Chúng từ phóng đại, xuyên tạc, kể cả nâng bi hàng Tàu nhằm chống phá doanh nghiệp, chính trị và tư tưởng người Việt, mục đích để kiếm cơm thôi. Việt Nam càng nát thì chúng càng quyên góp được nhiều tiền từ các thế lực thù địch. Hoặc tự động xếp những người dám nghi ngại, không thấy tự hào, không đồng cảm với “trục trặc kỹ thuật” là: Lũ ăn không ngồi rồi, tự nhục, bất tài vô dụng. Hay: Bọn phản động mới cười chứ dân nào cười [12]...
Ất Tỵ 2025 khởi đầu từ bối cảnh như thế...
Chú thích
[4] https://vnexpress.net/cuoc-au-da-khien-nam-shipper-tu-vong-4842769.html
[6] https://www.facebook.com/groups/362234617663903/posts/1698407724046579/
[7] https://www.facebook.com/reel/1120068499586839
[8] https://www.facebook.com/photo?fbid=945267274465935&set=a.541473051512028
[12] https://www.facebook.com/groups/OFFB.VN/posts/9534521279949004/
No comments:
Post a Comment