ĐỐI THOẠI

Hệ thống cảnh báo khẩn cấp bị lỗi đã chậm trễ khi người dân cần chúng nhất trong các vụ cháy rừng ở Los Angeles
AP
30/01/2025
VOA

Đám cháy rừng Palisades cộng thêm gió lớn tàn phá khu vực Pacific Palisades của Los Angeles ngày 7/1/2025.

Xem bình luận (1)

Khi thảm họa xảy ra, các hệ thống cảnh báo khẩn cấp của chính phủ đưa ra một lời hứa đơn giản: Người dân sẽ nhận được thông tin về các mối nguy hiểm gần đó và hướng dẫn để giúp họ giữ an toàn.

Như các vụ cháy rừng chết người ở Los Angeles và các trường hợp khẩn cấp lớn khác đã chỉ ra, các cảnh báo phụ thuộc vào chuỗi liên lạc phức tạp giữa những người ứng cứu đầu tiên, quản trị viên chính phủ, các công ty bên thứ ba và công chúng.

Đôi khi, chuỗi này bị đứt đoạn.

Sau khi các vụ cháy rừng do gió thổi bùng phát ở Nam California vào ngày 7 tháng 1, lệnh sơ tán đối với một số khu phố — bao gồm cả khu vực Altadena nơi xảy ra phần lớn các trường hợp tử vong — đã được ban hành rất lâu sau khi các ngôi nhà được báo cáo là bị cháy. Vào thứ Ba 28/1, các quan chức của Quận Los Angeles đã chấp thuận một cuộc đánh giá bên ngoài về cách thức hoạt động của các cảnh báo trong Đám cháy Eaton và Đám cháy Palisades để đáp ứng nhu cầu của người dân. Các quan chức thành phố đã từ chối trả lời các câu hỏi của AP về độ chậm trễ trong một số cảnh báo Đám cháy Palisades, mặc dù Đội trưởng Đội cứu hỏa Branden Silverman cho biết việc ứng phó với đám cháy và xác định nhu cầu sơ tán có thể mất một thời gian.

Đây là một vấn đề ngày càng phổ biến: Các báo cáo và cuộc điều tra sau hành động đã tiết lộ các vấn đề với hệ thống cảnh báo trong các vụ cháy khác ở California: trong vụ cháy Tubbs năm 2017, khiến 22 người thiệt mạng ở Santa Rosa; vụ cháy Camp năm 2018, khiến 85 người thiệt mạng ở Paradise; vụ cháy Woolsey, bắt đầu cùng ngày và giết chết ba người ở Malibu; cũng như vụ cháy Marshall năm 2021 ở Colorado, đã phá hủy hơn 1.000 ngôi nhà bên ngoài Denver; và vụ cháy Lahaina năm 2023 ở Hawaii, đã tàn phá thị trấn lịch sử đó và giết chết 102 người.

Có thể mất nhiều tháng để biết lý do tại sao một số lệnh sơ tán bị chậm trễ trong các vụ cháy ở Los Angeles.

Một số cư dân mất nhà trong vụ cháy Eaton nói với The Associated Press rằng họ không nhận được thông báo nào về khu phố của mình. Đối với những người khác, cảnh báo đầu tiên là một tin nhắn văn bản khẩn cấp vào giữa đêm.

Bà Susan Lee Streets, người đã đăng ký ứng dụng cảnh báo Nixle, không nhận được bất kỳ cảnh báo nào cụ thể cho khu phố phía tây Altadena của bà trước khi bà và gia đình tự nguyện rời đi vào khoảng 10 giờ tối sau khi mất điện và sóng điện thoại di động.

“Nếu chúng tôi được thông báo rằng nhà cửa và các công trình khác đang bốc cháy, chúng tôi sẽ biết rõ hơn về những gì đang xảy ra”, bà nói. “Chúng tôi gần như đã đi ngủ vào đêm đó với hai đứa trẻ, một con chó và hai con mèo trong nhà”.

Phải đến sau 3 giờ sáng, cảnh báo mới đến điện thoại của bà. Cùng với ngôi nhà bị phá hủy là những đồ trang trí Giáng sinh mà bà dành cho các con mình và vô số kỷ vật gia đình khác.

“Chúng tôi đã mất tất cả, tất cả”, bà Streets nói trong nước mắt.

Bà Tricia Wachtendorf, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thảm họa tại Đại học Delaware, nói các cảnh báo phải cụ thể và rõ ràng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng để chúng có hiệu quả, mọi người phải nghe, hiểu, tin tưởng, cá nhân hóa và xác nhận chúng trước khi phản ứng.

“Chỉ vì bạn gửi tin nhắn lúc 3 giờ sáng không có nghĩa là có người nghe thấy”, bà Wachtendorf cho biết.

Khoảng thời gian từ nửa đêm đến 3:30 sáng dường như đặc biệt khó khăn đối với những người ứng cứu đầu tiên ở Quận Los Angeles, dựa trên đánh giá của AP về các bản ghi lưu lượng máy quét và dữ liệu từ CalFire, cơ quan cứu hỏa chính của tiểu bang; Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang, hay FEMA; và ứng dụng Watch Duty.

Các nguồn lực bị kéo căng, và gió bão đã làm tê liệt hoạt động hỗ trợ trên không, hạn chế khả năng của chính quyền trong việc có được góc nhìn từ trên xuống về ngọn lửa.

Các cuộc gọi báo cáo về những ngôi nhà đang cháy đã tràn vào khi than hồng thổi vào mái nhà và sân. Trong khoảng thời gian nửa giờ, 17 địa chỉ mới đã được chuyển tiếp đến lính cứu hỏa, ngay cả khi một số đội hết nhiên liệu.

Hồ sơ của CalFire cho thấy đến 12:07 sáng, hàng chục khu phố đã được lệnh sơ tán vì Đám cháy Eaton, tất cả đều ở phía đông Đại lộ North Lake của Altadena. Không có khu phố nào ở phía tây — nơi xảy ra cả 17 trường hợp tử vong được xác nhận, như tờ Los Angeles Times đưa tin đầu tiên — nhận được cảnh báo hoặc lệnh sơ tán, mặc dù có báo cáo về cháy nhà ở đó hơn một giờ trước.

Trong ba giờ tiếp theo, đội cứu hỏa chuyển từ việc cầu xin nguồn lực ở sườn phía đông của đám cháy sang liên lạc qua radio với trung tâm chỉ huy để đảm bảo rằng họ biết đám cháy đang lan về phía tây dọc theo chân đồi gần Sunset Ridge.

Vào khoảng trước 3:30 sáng, lệnh sơ tán được mở rộng đáng kể, với cư dân ở 12 khu vực của Altadena và những nơi khác được yêu cầu “rời đi ngay”.

Bà Jodi và ông Jeff Moreno lần đầu tiên nghe về vụ cháy từ một ứng dụng của khu phố. Nhưng cảnh báo chính thức đầu tiên chỉ đến vào khoảng 2:30 sáng, khi chính quyền nói qua loa phóng thanh để sơ tán. Hai vợ chồng này đã bế ba cô con gái, chú chó và một số giấy tờ quan trọng rồi bỏ chạy.

Không có cảnh báo bằng văn bản nào cho đến khi họ rời đi.

“Trên các ứng dụng của khu phố, một số người đã đi, một số người ở lại. Có rất nhiều phản hồi khác nhau. Chúng tôi đang tự mình điều hướng”. Bà Jodi Moreno nói: “Chúng tôi khó có thể ước lượng chính xác đám cháy ở đâu, tàn lửa đang thổi ở đâu. ... Đó là những thông tin mà tôi sẽ dựa vào những người đang theo dõi nó” để biết.

Vì quá tuyệt vọng muốn biết thêm thông tin, gia đình Morenos và bà Streets đã tải xuống ứng dụng Watch Duty, ứng dụng này lập bản đồ các khu vực sơ tán và hợp nhất thông tin từ nhiều nguồn thành một luồng duy nhất. Ra mắt vào năm 2021 và hiện đang bao phủ 22 tiểu bang, ứng dụng này đã trở thành cứu cánh cho họ.

“Hệ thống lý tưởng để cảnh báo mọi người là thông báo cho họ, đúng không?” ông Nick Russell, phó chủ tịch phụ trách hoạt động tại Watch Duty cho biết.

“Chắc chắn cần phải có sự siêng năng trong việc thực hiện cảnh báo và lệnh sơ tán chính thức hoặc trú ẩn tại chỗ, bất kể điều kiện có thể là gì”, ông nói. “Nhưng việc cho mọi người biết lý do tại sao cuộc thảo luận đó diễn ra giữa lực lượng thực thi pháp luật và lực lượng cứu hỏa là điều quan trọng. Và đó là những gì chúng tôi đang làm.”

Ông Russell cho biết, quy trình ban hành thông báo sơ tán bắt đầu bằng lính cứu hỏa hoặc các nhân viên khác trên mặt đất khuyến nghị hành động. Sau đó, thông báo sẽ được chuyển lên chuỗi chỉ huy đến cảnh sát, những người cuối cùng sẽ đưa ra bất kỳ lệnh nào.

Trong các trường hợp khẩn cấp lớn, thông tin liên lạc có thể bị cản trở bởi các vấn đề như kết nối vô tuyến hạn chế, tiếng ồn của gió hoặc các vấn đề kỹ thuật khác. Các trạm chỉ huy sự kiện có thể gặp khó khăn khi tổng hợp lượng thông tin lớn mà họ nhận được từ các cơ quan khác nhau, đây là điều rất quan trọng để hiểu được phạm vi của một trường hợp khẩn cấp như hỏa hoạn.

Tại Quận Los Angeles, cư dân đăng ký thông báo khẩn cấp thông qua trang web AlertLACounty sau đó được chuyển hướng đến danh sách gồm 57 liên kết đến các hệ thống đăng ký cảnh báo cụ thể khác của khu phố hoặc thành phố, cũng như một danh sách chung bao gồm 19 thành phố khác. Thành phố Los Angeles và Sở Cảnh sát cũng có hệ thống cảnh báo.

Không rõ các hệ thống chồng chéo, sử dụng các chương trình phần mềm khác nhau, hoạt động cùng nhau như thế nào hoặc liệu các viên chức có phối hợp với nhau hay không.

Kế hoạch Giảm thiểu Rủi ro năm 2024 đã chỉ đạo Sở Quản lý Tình trạng Khẩn cấp của thành phố đánh giá những khoảng trống trong hệ thống cảnh báo và cảnh báo tại những khu vực có kết nối điện thoại di động kém và sau đó triển khai giải pháp để đảm bảo cảnh báo đến được với mọi người. Nhưng mục tiêu đó được đưa ra mức độ ưu tiên “trung bình” và mốc thời gian dài hạn, dự kiến hoàn thành trong vòng 10 năm tới.

Trong khi đó, Kế hoạch Giảm thiểu Rủi ro của quận, được cập nhật lần cuối vào năm 2020, không tập trung vào các cảnh báo khẩn cấp hoặc thông báo công khai. Thay vào đó, các mục tiêu ưu tiên cao của kế hoạch này liên quan đến việc giáo dục mọi người về tác động của gió đối với rủi ro cháy rừng và bảo vệ cộng đồng khỏi cháy rừng.

Các viên chức tại Trung tâm Thông tin Chung Phối hợp của Quận từ chối bình luận ngoài việc nói rằng một cuộc đánh giá độc lập về các cuộc sơ tán và thông báo khẩn cấp đang được lên kế hoạch và Văn phòng Quản lý Tình trạng Khẩn cấp, Sở Cứu hỏa Quận và Sở Cảnh sát có kế hoạch tham gia đầy đủ vào cuộc đánh giá này.