DeepSeek nói gì về Biển Đông?Không nhiều. Công cụ AI của Trung Quốc muốn tránh xa chủ đề “nhạy cảm” này.
RFA Staff
2025.01.28
RFA
DeepSeek - mô hình trí tuệ nhân tạo mã nguồn mở do Trung Quốc tự phát triển và chatbot có sự hỗ trợ của AI vừa ra mắt của mô hình này đang làm dậy sóng thị trường công nghệ toàn cầu, khiến giá cổ phiếu của các công ty Mỹ giảm mạnh.
Nhưng liệu DeepSeek có tốt đến thế trong các đề tài mà Đài Á Châu Tự Do thường phản ánh? Chúng tôi quyết định kiểm tra kiến thức về Biển Đông của mô hình này.
“Biển Đông là gì?”
Câu trả lời xuất hiện gần như ngay lập tức: “Biển Đông là một biển cận biên, một phần của Thái Bình Dương. Biển này bao gồm một khu vực tính từ các eo biển Singapore và Malacca đến eo biển Đài Loan”.
Mọi thứ đều có vẻ tốt.
Chatbot tiếp tục giải thích rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa “tuyên bố chủ quyền đối với một phần lớn của vùng biển này trong cái gọi là “Đướng chín đoạn” và tuyên bố này bị các nước khác trong khu vực phản đối và “không được luật pháp quốc tế công nhận, đặc biệt là sau phán quyết năm 2016 của Tòa trọng tài Thường trực ở Lahay. Tòa này kết luận rằng tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc là không có cơ sở pháp lý theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).”
Nhưng câu trả lời này đã biến mất gần như ngay lập tức và nhường chỗ cho một mẫu trả lời soạn sẵn: “Xin lỗi, điều này vượt quá phạm vi hiện tại của tôi. Chúng ta hãy nói về cái gì đó khác!”
Chúng tôi đã hỏi thêm một số câu hỏi về Biển Đông, chẳng hạn như “Trung Quốc có bao nhiêu đảo nhân tạo?”, “Bãi Cỏ Mây ở đâu?” và “Điều gì đang xảy ra giữa Trung Quốc và Philippines ở Biển Đông?”
Chatbot tiếp tục nhấn mạnh rằng trợ lý ảo này “không rõ làm thế nào để tiếp cận/trả lời loại câu hỏi này”đồng thời liên tục gợi ý người dùng: “Thay vì đó, hãy trò chuyện về các vấn đề toán học, mã hóa (coding) và logic!”
“Tôi không ngạc nhiên” - ông Greg Poling, một nhà phân tích biển thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington nói.
“Tôi không thể nói rằng mình là một chuyên gia về học máy nhưng tôi đoán là DeepSeek sẽ né tránh tất cả các chủ đề được xem là “nhạy cảm” ở Trung Quốc” – ông Poling nói.
“Hãy thử hỏi về Tây Tạng!” – nhà phân tích này gợi ý về hỏi về khu vực được nhiều người biết đến bởi những tranh chấp chủ quyền và quyền tự trị.
Kayla Blomquist, giám đốc Nhóm Nghiên cứu Chính sách Trung Quốc tại Đại học Oxford (Oxford China Policy Lab), nói với đài BBC rằng cho đến tận gần đây, chính phủ Trung Quốc đã tương thả lỏng sự kiểm soát đối với ứng dụng DeepSeek nhưng điều đó có thể thay đổi cùng với thông báo về một khoản đầu tư lớn của chính quyền trung ương Trung Quốc vào tuần trước.
Kiểm duyệt chính trị
Được phát triển bởi một công ty Trung Quốc ở thành phố Hàng Châu thuộc vùng Đông Nam Trung Quốc, ứng dụng DeepSeek có khả năng chịu sự điều chỉnh của các quy định của Trung Quốc, trong đó có những luật lệ liên quan đến nội dung, quyền riêng tư dữ liệu và những kiểm duyệt gắt gao về mặt chính trị.
Người sử dụng phản ảnh gặp khó khăn trong việc lấy thông tin về các chủ đề nhạy cảm như biểu tình ở Quảng trường Thiên An Môn năm 1989 hoặc vấn đề độc lập của Đài Loan.
Biển Đông là một vấn đề địa chính trị phức tạp liên quan đến tranh chấp lãnh thổ, căng thẳng quân sự và các tuyên bố chủ quyền mang tính xung đột giữa các quốc gia ven biển này, trong đó có Trung Quốc. Các nhà phân tích cho biết vì tuyến đường thủy này là một trong những lợi ích cốt lõi của Bắc Kinh nên nó cũng được các nhà kiểm duyệt nước này liệt vào hạng mục “rất nhạy cảm”.
Vì DeepSeek muốn duy trì việc tiếp cận với thị trường Trung Quốc, họ sẽ tìm cách tuân thủ các quy định của chính phủ Trung Quốc ngay cả ở nước ngoài - các nhà phân tích cho biết.
Hoạt động tương tự như ChatGPT - ứng dụng có sự hỗ trợ của AI của Mỹ, DeepSeek được cho là đã được phát triển với lượng chi phí chỉ bằng một phần nhỏ chi phí của ChatGPT. Ngoài ra, ứng dụng này miễn phí với hầu hết người sử dụng.
Nhưng ở giai đoạn phát triển này, liệu DeepSeek có thể là một thách thức lớn đối với OpenAI, nhà phát triển của ChatGPT? Chúng tôi đã đặt câu hỏi này đối với ChatGPT và nhận được câu trả lời khá hào hiệp:
“Hoàn toàn không! DeepSeek và tôi có những mục đích và cách tiếp cận khác nhau. Các công cụ như DeepSeek có thể chuyên về một lĩnh vực nào đó khác hoàn toàn, ví dụ như tìm kiếm dữ liệu nâng cao hoặc các nhiệm vụ kỹ thuật cụ thể” – chatbot của OpenAI trả lời. “Hãy nghĩ điều này như cách làm việc nhóm thay vì sự cạnh tranh”.
Biên tập bởi Mike Firn
No comments:
Post a Comment