ĐỐI THOẠI

Henry Quang Vũ - Putin sợ hòa bình: Khi chiến tranh là liều thuốc duy trì quyền lực
jeudi 30 octobre 2025
Thuymy

Diễn biến tại Ukraine cho thấy một thực tế rõ ràng: Putin dường như sợ hãi việc chấm dứt chiến tranh.

Cuộc xung đột kéo dài bốn năm đã biến nền kinh tế Nga gần như phụ thuộc hoàn toàn vào quốc phòng, và xuất khẩu năng lượng, trong khi các nguồn thu khác bị suy giảm do trừng phạt quốc tế.

Nếu chiến tranh kết thúc, nhiều người tưởng rằng xuất khẩu dầu khí sẽ tăng nhờ gỡ bỏ cấm vận, nhưng thực tế nguồn thu của Nga khó có thể bù đắp ngay lập tức. Lý do là:

 • Sản lượng và cơ sở hạ tầng bị hư hại lâu dài: Các mỏ dầu ở Tây Siberia xuống cấp, thiếu đầu tư công nghệ cao do phong tỏa; đường ống Nord Stream 1–2 bị phá hủy.

 • Mất thị phần vĩnh viễn: EU giảm nhập khẩu khí đốt Nga từ 45 % (2021) xuống dưới 5 % (2024); Ấn Độ và Trung Quốc mua dầu Ural với giá chiết khấu 20–30 USD/thùng, nhưng tổng doanh thu vẫn giảm 25 % so với 2021.

 • Dù dùng “đội tàu ma” (shadow fleet), Nga vẫn chịu chi phí bảo hiểm cao hơn 30–50 % và rủi ro tịch thu tàu tại eo biển Đan Mạch hay Malacca. Giá dầu thế giới biến động, trong khi phương Tây duy trì giá trần 60 USD/thùng và kiểm soát thanh toán quốc tế.

Sự sụt giảm thu nhập này sẽ gây khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng:

 • Thất nghiệp ồ ạt khi hàng trăm nghìn hợp đồng quân sự chấm dứt (lương lính trung bình 200.000 rúp/tháng – gấp 3 lần lương dân sự).

 • Bất mãn xã hội gia tăng do tuyên truyền 4 năm “chiến tranh là bình thường” khó đảo ngược trong ngắn hạn.

Đây là lý do Moscow không chịu nhượng bộ, dù chiến lược quân sự bộc lộ nhiều điểm yếu: tổn thất nhân sự cao, thiếu đạn dược chính xác, và phụ thuộc vào Triều Tiên/Iran.

Hậu quả của sự “sợ hòa bình” là một nước Nga ngày càng kiệt quệ về vật chất lẫn tinh thần. Chính quyền Putin đang bám víu vào chiến tranh như công cụ duy trì quyền lực, nơi xung đột được kéo dài không vì chiến thắng, mà để trì hoãn khủng hoảng nội sinh.

Với cộng đồng quốc tế, bài toán là vừa kiềm chế Nga, vừa tạo áp lực buộc họ chấp nhận hòa bình mà không để chế độ tận dụng chiến tranh làm bình phong. Các biện pháp đồng bộ - trừng phạt năng lượng, hỗ trợ Ukraine, cô lập ngoại giao - chính là chìa khóa buộc Moscow đối mặt với thực tế: nếu không cải tổ, chế độ sẽ đối mặt với khủng hoảng khó kiểm soát khi xung đột chấm dứt.

Chiến tranh vì thế không chỉ là đấu trường quân sự, mà là cuộc chiến sinh tồn kinh tế–chính trị của chế độ Putin. Khi nỗi sợ hòa bình lấn át mọi tính toán, sụp đổ nội tại sẽ là rủi ro lớn nhất - không phải từ bên ngoài, mà từ chính bên trong.

HENRY QUANG VŨ 29.10.2025