Trung Quốc nỗ lực thuyết phục Hà Nội cho phép máy bay COMAC hoạt động tại Việt Nam
Reuters
21/01/2025
VOA
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính (phải) gặp Phó chủ tịch COMAC Ngụy Anh Tiêu tại thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, vào ngày 6 tháng 11 năm 2024.Trung Quốc được cho là đang nỗ lực thuyết phục Việt Nam chấp thuận để bay máy bay chở khách khu vực C909 của họ hoạt động tại quốc gia Đông Nam Á này, Reuters dẫn hai nguồn tin am tường về các cuộc đàm phán cho biết hôm 21/1.
Kế hoạch của công ty nhà nước Trung Quốc COMAC tại Việt Nam cho thấy một chiến lược tiếp thị có chủ đích đối với các cơ quan quản lý và các hãng hàng không khi họ muốn cạnh tranh quốc tế với các nhà sản xuất máy bay hàng đầu phương Tây là Airbus và Boeing.
Sau nhiều tháng đàm phán, hãng hàng không tư nhân hàng đầu của Việt Nam là VietJet dự kiến sẽ bắt đầu hợp đồng thuê ngắn hạn cho một tuyến bay nội địa gồm hai máy bay phản lực khu vực C909 do phi hành đoàn của Chengdu Airlines của Trung Quốc khai thác vào ngày 15/1, theo các tài liệu mà Reuters có được, cung cấp thông tin chi tiết về chiến lược của hãng.
Tuy nhiên, cơ quan quản lý hàng không của Việt Nam vẫn chưa phê duyệt thỏa thuận này, và tỏ ra thận trọng về việc bật đèn xanh cho một chiếc máy bay mà hiện mới chỉ được Trung Quốc và Indonesia chứng nhận, hai nguồn tin trên và một nguồn thứ ba nói với Reuters.
Việc cho thuê đã được truyền thông Việt Nam đưa tin, tuy nhiên, sự chậm trễ trong việc phê duyệt, chiến lược dài hạn của VietJet đối với máy bay phản lực COMAC và những nỗ lực của nhà sản xuất máy bay nhằm giành được sự chấp thuận của cơ quan quản lý, bao gồm cả việc đưa ra các điều khoản tài chính và đào tạo thuận lợi, vẫn chưa được đưa tin trước đó.
Máy bay C909 có sức chứa lên đến 90 chỗ ngồi, vốn trước đó cho đến tháng 11 được gọi là ARJ21, là máy bay phản lực đầu tiên của Trung Quốc được sản xuất thương mại và đi vào hoạt động vào năm 2016, với khoảng 160 chiếc đã được giao cho đến nay.
Máy bay phản lực khu vực này không nổi tiếng bằng máy bay thân hẹp tiên tiến hơn là C919 của COMAC, nhưng nó sẽ cho phép nhà sản xuất máy bay này có được chỗ đứng tại một trong những thị trường hàng không phát triển nhanh nhất thế giới và tăng cường khả năng hiển thị của mình bên ngoài Trung Quốc trước khi tăng cường sản xuất C919.
Nó cũng sẽ gửi một thông điệp tới các đối thủ.
VietJet đã đàm phán với một bên cho thuê nước ngoài trong nhiều tháng để thuê hai máy bay phản lực khu vực E190 do Embraer của Brazil chế tạo, nhà sản xuất máy bay phản lực 90 chỗ hàng đầu thế giới, các nguồn tin riêng biệt quen thuộc với các cuộc thảo luận cho Reuters biết, với một nguồn tin cho biết thêm rằng các phi công đã trong quá trình được thuê mướn cho những chiếc máy bay đó.
Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã đổ vỡ vào cuối năm ngoái, truyền thông Việt Nam đưa tin. VietJet dự định sử dụng máy bay Embraer hoặc COMAC để kết nối các thành phố chính của Việt Nam với đảo du lịch Côn Đảo, nơi các máy bay phản lực lớn hơn không thể hạ cánh.
Hai người biết về các cuộc đàm phán của VietJet với COMAC cho hãng thông tấn Anh biết lời đề nghị của Trung Quốc có các điều khoản tài chính rất hấp dẫn mà một trong những người đó nói là “quá tốt để cưỡng lại”.
Những người này từ chối nêu tên vì các cuộc đàm phán không được công khai.
VietJet, một trong những hãng hàng không giá rẻ lớn nhất châu Á với đội bay gồm khoảng 100 máy bay Airbus và khoảng 200 máy bay Boeing 737 MAX đang được đặt hàng, đã từ chối bình luận với Reuters.
COMAC, cơ quan hàng không dân dụng Việt Nam và Chengdu Airlines cũng không trả lời yêu cầu bình luận.
TẤN CÔNG THEO KIỂU KHUYẾN DỤ
Trung Quốc và Việt Nam có mối quan hệ kinh tế sâu sắc và trong những tháng gần đây đã bắt tay vào hợp tác trong các lĩnh vực như quốc phòng và cơ sở hạ tầng giao thông vốn trước đây được coi là không khả thi do lịch sử xung đột giữa hai nước láng giềng do cộng sản lãnh đạo, đôi khi vẫn xảy ra xung đột về ranh giới Biển Đông.
Trong khi rõ ràng là VietJet sẽ không nhận được sự chấp thuận của cơ quan quản lý kịp thời để bắt đầu cho thuê C909 vào tuần trước và được hưởng lợi trong giai đoạn đi lại nhộn nhịp vào dịp Tết Nguyên đán, bắt đầu vào tuần tới, chính quyền Trung Quốc đã phát động một cuộc tấn công theo kiểu khuyến dụ rất rõ ràng.
Giám đốc Hội đồng quản trị COMAC Tan Wangeng đã đến thăm Hà Nội vào thứ Tư tuần trước và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gọi với nhà lãnh đạo Việt Nam Tô Lâm cùng ngày, trong đó ông kêu gọi các nước “tăng cường kết nối”, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin.
Các nhân viên quản lý và VietJet đã lên lịch đến các cơ sở của COMAC tại Thượng Hải từ ngày 14/1 để tham gia khóa đào tạo kéo dài 10 ngày về các tiêu chuẩn, hoạt động và bảo dưỡng C909, theo các tài liệu của VietJet.
Không rõ khi nào Việt Nam có thể phê duyệt thỏa thuận này, nhưng ngay sau cuộc gọi của ông Tập Cận Bình và ông Tô Lâm, chính phủ Việt Nam đã công khai tuyên bố rằng họ đang nỗ lực xóa bỏ các rào cản pháp lý để cho phép máy bay COMAC hoạt động tại quốc gia này.
Rob Morris, giám đốc tư vấn toàn cầu tại Cirium, nói thỏa thuận cho thuê có thể không cần cơ quan quản lý của Việt Nam xem xét chứng nhận đầy đủ đối với máy bay phản lực C909.
“Do đó, tôi nghĩ rằng thỏa thuận này có khả năng được thực hiện nhanh chóng”, ông nói với Reuters.
KẾ HOẠCH TOÀN CẦU
Việc VietJet thuê ngắn hạn hai máy bay phản lực COMAC là một thỏa thuận nhỏ mà các nguồn tin trong ngành cho biết không có ý nghĩa thương mại truyền thống đối với một hãng hàng không giá rẻ lớn.
Nhưng rồi VietJet sau đó sẽ tìm cách đưa thêm máy bay vào hoạt động, bao gồm cả các tuyến bay đến Trung Quốc, một tài liệu của VietJet ngày 17/12 cho biết.
Theo một nguồn tin riêng biệt có hiểu biết về vấn đề này, các cuộc đàm phán của VietJet với COMAC bao gồm mục tiêu cuối cùng là sử dụng C919 trong tương lai.
Hiện tại, C909 và C919 chỉ được các hãng hàng không Trung Quốc khai thác, ngoại trừ một hãng hàng không Indonesia đang khai thác C909.
Cả hai máy bay đều có hồ sơ an toàn vững chắc, không có tai nạn nào được biết đến, nhưng chúng có ít giờ bay hơn nhiều so với các mẫu máy bay đối thủ và chưa được các cơ quan quản lý phương Tây nào chứng nhận.
COMAC đã trưng bày máy bay của mình lần đầu tiên vào tháng 2 năm ngoái bên ngoài Trung Quốc tại Singapore, bao gồm một điểm dừng chân tại Việt Nam, đánh dấu một cách tiếp cận thay đổi so với việc chỉ giới hạn sự tham gia của công chúng bên ngoài Trung Quốc trước đây.
COMAC đã tiếp cận các hãng hàng không, cơ quan quản lý và các công ty hàng không vũ trụ trên khắp châu Á và xa hơn nữa. Công ty cho biết trong tháng này rằng họ muốn C919 bay đến Đông Nam Á vào năm tới.
Khoảng 16 chiếc C919 đang bay với các hãng hàng không Trung Quốc, trong khi COMAC đặt mục tiêu sản xuất 30 chiếc trong năm nay.
COMAC đang theo đuổi chứng nhận EU cho C919, nhưng việc thiếu chứng nhận cho máy bay của hãng này từ các cơ quan quản lý bên ngoài Trung Quốc đại lục vẫn là rào cản quan trọng để COMAC được các hãng hàng không nước ngoài chấp nhận.
Hai nguồn tin đầu tiên cho Reuters biết thêm rằng cơ quan quản lý của Việt Nam muốn đảm bảo bất kỳ giấy phép nào cũng sẽ không gây nguy hiểm cho việc tuân thủ các cơ quan quản lý hàng không nước ngoài, bao gồm cả Hoa Kỳ.
