ĐỐI THOẠI

Donald Trump tuyên bố sẽ ban hành số sắc lệnh nhiều kỷ lục ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức TT Mỹ
Thùy Dương
Đăng ngày: 19/01/2025 - 12:05
RFI

Hai ngày trước khi chính thức trở lại Nhà Trắng, tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump hôm 18/01/2025 hứa sẽ ban hành các sắc lệnh tổng thổng, với số lượng nhiều kỷ lục, trong ngày đầu tiên của nhiệm kỳ, ngay sau khi ông tuyên thệ nhậm chức vào thứ Hai 20/01.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trả lời báo giới tại Nhà Trắng, ngày 09/09/2019. AP - Andrew Harnik

Theo AFP, trao đổi qua điện thoại với đài NBC News, Donald Trump hôm thứ Bảy 18/01, không nêu rõ cụ thể số sắc lệnh tổng thống mà ông định ban bố, nhưng ước tính ít nhất là 100.

Về hồ sơ di dân, trong một cuộc mit-tinh, Donald Trump từng đặc biệt nhấn mạnh : « Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, tôi sẽ phát động chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử hoa Kỳ ». Và hôm qua, ông khẳng định là đợt trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp, được ước tính khoảng 11 triệu người, « sẽ bắt đầu rất, rất nhanh chóng ». Ông Trump không nói rõ việc này sẽ diễn ra ở những thành phố nào, sau khi một nhân vật trong chính quyên Trump tới đây hôm thứ Sáu nói đến Chicago, thành phố theo phe Dân Chủ.

Bất chấp Hiến pháp Mỹ ghi nhận quyền nơi sinh, tức là bảo đảm cho những di dân sinh ra trên lãnh thổ Mỹ được quyền nhập quốc tịch Mỹ, trừ một số trường hợp cá biệt, vị tổng thống thứ 47 của Mỹ tuyên bố muốn chấm dứt quyền này ngay sau khi ông trở lại Nhà Trắng.

"Ông nội của Donald Trump cũng là người nhập cư"

Donald Trump muốn thay đổi quy định, theo đó chỉ những ai khi sinh ra có ít nhất cha hoặc mẹ có thẻ cư trú, tức là sống hợp pháp ở Mỹ, thì mới có thể được nhập quốc tịch Mỹ. Theo ông Trump, đây là biện pháp để ngăn chặn việc nhập cư trái phép vào Mỹ. Tuy nhiên, tuyên bố của ông Trump lại vấp phải nhiều chỉ trích dữ dội, nhất là từ cộng đồng người nhập cư.

Từ Gainseville, bang Georgia, thông tín viên RFI Edward Maille hôm nay 19/01/2025 gửi về bài phóng sự, ghi nhận nỗi lo ngại của di dân :

« Trước một cửa hàng tạp hóa trong khu phố vốn dĩ có đông người gốc Mỹ La-tinh, một hiệp hội đã đặt một chiếc bàn với các tờ rơi để cung cấp thông tin cho những di dân không có giấy phép cư trú về các quyền của họ. Thông báo của Donald Trump đang bị chỉ trích gay gắt.

Joe sinh ra ở Hoa Kỳ, gia đình anh đến từ Nicaragua. Joe nói : « Nhiều người trong gia đình tôi đã đến đây vì muốn có một cuộc sống tốt đẹp hơn và để con cái của họ sẽ có những cơ hội giống như tôi chẳng hạn. Nhưng bây giờ thì họ biết rằng có thể sẽ mất quyền này, ngay cả tôi cũng có thể bị như vậy, điều này thật là điên rồ ».

Edgar, mặc một chiếc áo thun có mũ chùm đầu, thì lo lắng về chính sách có thể được ban hành này. Anh nhận xét : « Tôi nghĩ rằng tuyên bố của Donald Trump là một dấu hiệu của chủ nghĩa phát xít. Các sử gia đã viết về những dấu hiệu cảnh báo, và đây là một trong số các dấu hiệu đó, ngoài ra còn có sự tấn công vào giáo dục, cấm đoán một số thông tin nhất định và đối thoại với một số nhóm đối tượng ».

Trong khi đó, ông Israel bước ra khỏi cửa hàng tạp hóa với những túi hàng trên tay. Sinh ra ở Mêhicô, Israel đang trong quá trình làm thủ tục xin quốc tịch Mỹ. Anh không hiểu nổi thông báo của vị tổng thống tương lai : « Tôi thấy điều này thật điên rồ, bởi vì ông nội của ông ta (Donald Trump) đã đến Mỹ từ một nước khác cơ mà. Việc bỏ quyền quốc tịch theo nơi sinh thật là vô nghĩa ».

Nhiều chuyên gia nhận định là biện pháp này không thể được áp dụng, bởi vì sắc lệnh hành pháp của tổng thống không thể làm thay đổi Hiến pháp, trong đó ghi nhận quyền nơi sinh ».

Hôm qua, ông Trump từ Florida đã đến Washington để chuẩn bị cho lễ nhậm chức. Trong khi đó, nhiều hiệp hội bảo vệ quyền công dân và công lý xã hội đã tổ chức cuộc biểu tình mang tến « Cuộc tuần hành của nhân dân », quy tụ nhiều ngàn người tham gia, để phản đối ông Trump trong hành loạt hồ sơ, như quyền phá thai, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, quyền của di dân …