Monday, January 20, 2025

Những điều Trump có thể làm trong ngày đầu tiên ở Nhà Trắng
Laura Blasey & Jessica Murphy
BBC News, Washington
20 tháng 1 2025



Donald Trump đã hứa rằng ông sẽ "làm mọi người chóng mặt" và tăng hết tốc lực thực hiện chương trình nghị sự đầy tham vọng của mình sau lễ nhậm chức tổng thống vào thứ Hai (20/1).


Thông tin trên báo chí cho biết ông có thể công bố tới 100 sắc lệnh hành pháp chỉ trong vài giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức với tư cách là tổng thống thứ 47 của Mỹ.


Những chỉ thị tổng thống này, dành cho các cơ quan liên bang, có thể ảnh hưởng đến mọi lĩnh vực, từ chính sách nhập cư và biên giới, đến hành động về khí hậu, năng lượng và thậm chí cả tiền kỹ thuật số.


Dù các sắc lệnh này không cần sự phê chuẩn của Quốc hội, chúng có hiệu lực như luật và sẽ được duy trì cho đến khi bị hủy bỏ, thu hồi, tạm dừng hoặc hết hiệu lực.


Đảng Cộng hòa của Trump hiện đang kiểm soát vững chắc Quốc hội, nhưng các nhóm vận động và các thống đốc bang thuộc Đảng Dân chủ đã cam kết sẽ thách thức ít nhất một số kế hoạch của Trump tại các tòa án và những nơi khác.


Dưới đây là những điều có thể diễn ra.



Nhập cư và biên giới

Trục xuất

Trump đã cam kết sẽ "khởi động chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ," bắt đầu từ ngày đầu tiên.

Tom Homan, người sẽ đảm nhiệm vai trò "trùm biên giới" trong chính quyền của Trump, đã đề xuất lập một đường dây nóng để người dân Mỹ báo cáo về những người nhập cư không có giấy tờ mà họ cho rằng đã phạm tội. Trump cũng tuyên bố sẽ chấm dứt một chính sách lâu năm ngăn cản các cơ quan di trú liên bang thực hiện truy quét tại nhà thờ và trường học.

Bất kỳ chương trình trục xuất quy mô lớn nào cũng dự kiến sẽ gặp phải khó khăn về hậu cần và hàng loạt thách thức pháp lý từ các tổ chức bảo vệ quyền nhập cư và nhân quyền.

Chính sách 'Ở lại Mexico'

Trump có thể nhanh chóng tái áp dụng chính sách "Ở lại Mexico" của ông, theo đó khoảng 70.000 người xin tị nạn đã bị trả về Mexico để chờ các cuộc điều trần.

Chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh

Trump đã gọi quyền công dân theo nơi sinh, một quyền hiến định tồn tại suốt 150 năm qua, là "ngớ ngẩn" và cam kết sẽ hủy bỏ nó ngay ngày đầu tiên.

Tuy nhiên, việc này khó khăn hơn nhiều, không phải chỉ cần ban hành một sắc lệnh hành pháp là xong. Vì quyền công dân theo nơi sinh được đảm bảo rõ ràng bởi Hiến pháp Mỹ, việc loại bỏ nó sẽ đòi hỏi một quá trình thay đổi phức tạp về mặt lập pháp đối với văn kiện nền tảng này.

Đóng cửa biên giới vì lý do y tế

Một biện pháp năm 1944 mang tên Bộ luật 42 (Title 42) cho phép chính phủ Mỹ hạn chế nhập cư để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Bộ luật này từng được sử dụng lần gần nhất trong đại dịch Covid-19, nhưng báo chí Mỹ cho biết chính quyền sắp tới đang tìm kiếm một bệnh dịch để hợp thức hóa cho kế hoạch đóng cửa biên giới phía nam.

Xây dựng bức tường

Khi Trump lần đầu đắc cử tổng thống, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp để xây dựng bức tường biên giới. Mặc dù một số phần của bức tường đã được xây, vẫn còn rất nhiều phần chưa hoàn thành, và ông có thể sẽ cố gắng hoàn tất dự án mà mình đã khởi xướng.

Thương mại và kinh tế
Play video, "Ông Trump sẽ làm gì trong ngày đầu tiên nhậm chức?", Thời lượng 1,01
01:01
Chụp lại video,                              BBC: Xem video

Ông Trump sẽ làm gì trong ngày đầu tiên nhậm chức?


Thuế quan

Trump đã cam kết áp đặt thuế quan nặng nề đối với hàng hóa nhập khẩu như một phần trong lời hứa ưu tiên cho sản xuất nội địa của Mỹ.

Trump đã đưa ra các biện pháp thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, bao gồm một số thuế đối với Trung Quốc mà Joe Biden đã duy trì.

Tuy nhiên, lần này ông đang hứa hẹn sẽ áp thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu, 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico, và 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Ông đã nói rằng sẽ bắt đầu ký các sắc lệnh hành pháp để áp các mức thuế này ngay từ ngày đầu tiên.

Các chuyên gia cho rằng thuế quan có thể làm tăng giá hàng tiêu dùng và có thể gây lạm phát. Một số quốc gia đang cân nhắc áp đặt thuế quan trả đũa.

Kho tiền kỹ thuật số

Trump đã ủng hộ tiền kỹ thuật số và việc ông thắng cử đã giúp giá trị Bitcoin tăng 30%.

Một số người tin rằng Trump sẽ nhanh chóng tạo ra một "kho Bitcoin" liên bang – một kho dự trữ chiến lược tương tự như kho vàng và dầu của Mỹ – mà ông đã nói sẽ là "tài sản quốc gia vĩnh viễn để mang lại lợi ích cho tất cả người dân Mỹ". Những người ủng hộ tiền kỹ thuật số đã ca ngợi kế hoạch trên cũng như những nỗ lực giảm giám sát đối với ngành này.

Khí hậu và năng lượng

Hủy bỏ các chính sách khí hậu của Joe Biden

Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden coi loạt chỉ thị, luật và chương trình tài trợ mà ông đã thúc đẩy nhằm tạo ra việc làm xanh, kiểm soát ô nhiễm và tài trợ cho hạ tầng là một trong những thành tựu lớn nhất của mình.

Trump đã nêu rõ rằng ông hy vọng sẽ hủy bỏ phần lớn những chính sách ấy. Ông dự kiến sẽ sử dụng sắc lệnh hành pháp để dỡ bỏ các hạn chế khoan dầu trên đất liên bang – thực hiện lời hứa "khoan đi, cưng ơi, khoan đi" và tăng cường sản xuất năng lượng và độc lập năng lượng của Mỹ. Ông cũng đã cam kết sẽ cấm các dự án điện gió mới và hủy bỏ các yêu cầu bắt buộc về xe điện.

Rút khỏi Hiệp định Paris (một lần nữa)

Trong vòng sáu tháng sau khi nhậm chức vào năm 2017, Trump đã rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris – một thỏa thuận quốc tế mang tính bước ngoặt nhằm hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.

Biden đã hành động để tái gia nhập hiệp định này ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức vào năm 2021, nhưng Trump được dự đoán sẽ lại rút khỏi hiệp định khi trở lại ghế tổng thống.

Bạo loạn Đồi Capitol

Những "con tin" ngày 6 tháng 1

Hàng trăm người bị kết án sau vụ bạo loạn tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ vào năm 2021 đang chờ đợi khả năng được ân xá vào thứ Hai (20/1), khi Trump trở lại phủ tổng thống.

"Tôi thiên về khả năng ân xá cho nhiều người trong số họ," ông nói với CNN hồi hè năm ngoái. "Tôi không thể nói sẽ làm cho tất cả, vì một vài người trong số họ có lẽ đã mất kiểm soát."

Vào đầu tháng này, nhân kỷ niệm bốn năm vụ bạo loạn tại Quốc hội Mỹ do những người ủng hộ Trump thực hiện, Bộ Tư pháp cho biết đã bắt giữ 1.583 cá nhân liên quan đến sự kiện này. Hơn 600 người đã bị kết án về tội tấn công hoặc cản trở các nhân viên công lực liên bang.



Chính sách ngoại giao

Cuộc chiến ở Ukraine

Trump đã tuyên bố trong chiến dịch tranh cử rằng ông sẽ chấm dứt cuộc xung đột này ngay từ ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống. Tuy nhiên, ông sau đó cho biết có thể sẽ cần tới sáu tháng. Hiện chưa rõ ông sẽ làm gì trong những ngày đầu tiên.

Gaza và Israel

Trump đã nhận công về lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực một ngày trước khi ông nhậm chức. Trong khi Biden gọi tuyên bố của Trump là "một trò đùa", các thông tin báo chí gợi ý rằng tổng thống đắc cử và các nhà đàm phán của ông đã giúp đạt được thỏa thuận.

Cuba và Venezuela

Trump có thể sử dụng sắc lệnh hành pháp để đảo ngược quyết định gần đây của Biden về việc đưa Cuba ra khỏi danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố. Ông cũng có thể tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Venezuela. Cả hai quốc gia này đã là mục tiêu thường xuyên của sự chỉ trích từ Trump trong nhiệm kỳ đầu của ông, và điều này dự kiến sẽ không thay đổi.

Greenland và Canada

Liệu Trump có cố gắng sáp nhập Greenland, một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch và là hòn đảo lớn nhất thế giới, nơi Mỹ đã có căn cứ quân sự và nhiều binh sĩ? Liệu Canada có trở thành tiểu bang thứ 51, như ông đã nhiều lần nói đùa?

Cả hai kế hoạch này dường như không thực tế. Tuy nhiên, tổng thống đắc cử đã khiến giới chức tại các thủ đô toàn cầu tròn xoe mắt khi gần đây ông trêu chọc các đồng minh thân cận của Mỹ với ý tưởng mở rộng lãnh thổ.



Sự đa dạng và giới


Đa dạng, công bằng và bao hàm


Trong những năm gần đây, các trường học và doanh nghiệp trên khắp Mỹ đã áp dụng các chính sách nhằm hỗ trợ phụ nữ và các nhóm dân tộc thiểu số.


Những thực hành này, thường được phân loại dưới cụm từ "đa dạng, công bằng và bao hàm" (DEI), đã khiến nhiều người bảo thủ tức giận và đối mặt với các thách thức pháp lý. Trump đã cam kết dẹp chuyện này, và nhiều tập đoàn lớn như Meta, Walmart và Amazon đã bắt đầu rút lại các sáng kiến liên quan kể từ khi ông đắc cử.


Trump có thể sử dụng sắc lệnh hành pháp để cấm việc cấp ngân sách liên bang cho các trường học hoặc tổ chức khác có chương trình DEI. Ông cũng có thể cấm tài trợ cho các trường học dạy " Lý thuyết Chủng tộc Phê phán" (CRT).


Phá thai


Giống như hầu hết các tổng thống Đảng Cộng hòa trước ông, Trump được dự đoán sẽ tái áp dụng "chính sách Mexico City", cấm viện trợ liên bang cho các tổ chức quốc tế cung cấp tư vấn phá thai.


Ông cũng được cho là sẽ tái áp dụng một quy định về phá thai, vốn cấm các nhà cung cấp dịch vụ y tế liên bang thuộc chương trình Title X - một chương trình kế hoạch hóa gia đình cho gia đình có thu nhập thấp - đề cập đến phá thai với bệnh nhân, ngay cả khi họ có hỏi về vấn đề này. Sự thay đổi này đã khiến các tổ chức cung cấp dịch vụ phá thai hoặc giới thiệu bệnh nhân đến các dịch vụ này mất hàng chục triệu đô la.


Quyền của người chuyển giới


Trump đã nhiều lần chỉ trích những gì ông gọi là "sự điên rồ của người chuyển giới" trong trường học và chăm sóc sức khỏe, và đã cam kết cấm phụ nữ chuyển giới tham gia thi đấu thể thao dành cho nữ.

Trump đã nhiều lần chỉ trích những gì ông gọi là "sự điên rồ của người chuyển giới" trong trường học và chăm sóc sức khỏe, và đã cam kết cấm phụ nữ chuyển giới tham gia thi đấu thể thao dành cho nữ.

Liên minh Trump-Musk làm phương Tây suy yếu15 tháng 1 năm 2025
Hạ viện Mỹ thông qua dự luật cấm TikTok, Trung Quốc cảnh báo 'gậy ông đập lưng ông'14 tháng 3 năm 2024
Trump ký lệnh cấm TikTok, WeChat7 tháng 8 năm 2020

TikTok

Vào sáng Chủ nhật (19/1), Trump đã hứa trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social của mình rằng ông sẽ ban hành một sắc lệnh hành pháp hoãn việc thực thi luật cấm TikTok.

Ông cho biết lệnh này sẽ cho TikTok thời gian để tìm một đối tác Mỹ mua lại 50% cổ phần của công ty.

"Tôi muốn Mỹ sở hữu 50% cổ phần trong một liên doanh. Bằng cách làm như vậy, chúng ta cứu TikTok, giữ nó trong bàn tay người tốt và cho phép nó tiếp tục tồn tại. Nếu không có sự phê duyệt của Mỹ, TikTok sẽ không thể tồn tại. Với sự phê duyệt của chúng ta, nó sẽ có giá trị hàng trăm tỷ đô la – có thể lên tới hàng ngàn tỷ," ông nói trong bài đăng của mình.

Trump từng ủng hộ việc cấm TikTok, nhưng gần đây đã thay đổi quan điểm, chỉ ra hàng tỷ lượt xem mà ông nói rằng các video của mình thu hút được trên nền tảng này trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm ngoái.

Chủ đề liên quan

By at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)