Những tham vọng « đế quốc » của Donald TrumpPhan Minh
Đăng ngày: 10/01/2025 - 14:00Sửa đổi ngày: 10/01/2025 - 14:55
RFI
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump họp báo tại Mar-a-Lago ở Palm Beach, bang Florida, Hoa Kỳ, ngày 07/01/2025. AP - Evan VucciNhật báo thiên hữu nhận định những tuyên bố của Donald Trump khiến giới phân tích vừa ngạc nhiên vừa bối rối. Một số chuyên gia cho rằng đây là một chiến thuật đàm phán, trong khi một số khác nhận định đây là cách nhà tỷ phú thu hút sự chú ý của truyền thông. Tuy nhiên, Le Figaro nhấn mạnh những tuyên bố của Donald Trump phản ánh một quan điểm cá nhân về thế giới, với sức mạnh, lợi ích quốc gia và sự thống trị địa chính trị phớt lờ các chuẩn mực ngoại giao.
Donald Trump dường như muốn hồi sinh một kiểu « chính sách áp đặt quyền lực » mà ông coi là đặc trưng của Hoa Kỳ từ thế kỷ XIX, khi Washington mở rộng lãnh thổ từ bờ Đại Tây Dương sang Thái Bình Dương. Với logic này, Groenland có tầm quan trọng chiến lược với vị trí địa lý đi kèm với tài nguyên thiên nhiên, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Nga và Trung Quốc ngày càng quan tâm đến Bắc Cực. Trump cũng nhấn mạnh Groenland sẽ trở thành một tài sản quý giá cho quốc phòng và an ninh quốc gia Hoa Kỳ.
Trong khi đó, kênh đào Panama là một khu vực nhạy cảm do sự hiện diện mạnh mẽ của Trung Quốc trong khu vực, với những khoản đầu tư lớn vào các cảng ở hai đầu kênh đào. Donald Trump đã bày tỏ sự bất mãn đối với sự hiện diện của Bắc Kinh và bày tỏ mong muốn tiếp quản lại tuyến đường chiến lược này. Về việc sáp nhập Canada, mặc dù những tuyên bố của Donald Trump ban đầu có thể hiểu như một câu đùa với thủ tướng Justin Trudeau, nhà tỷ phú dường như đang thực sự xem xét khả năng này, chủ yếu do mối quan hệ kinh tế và quân sự chặt chẽ giữa hai quốc gia.
Groenland : Phản ứng của Đan Mạch sau tuyên bố của Trump
Nhật báo Le Monde trên trang nhất ghi nhận chuyến thăm Groenland của Donald Trump Junior hôm 07/01 chỉ kéo dài vỏn vẹn 5 tiếng đồng hồ, nhưng thu hút sự chú ý đặc biệt. Lý do là trong cuộc họp báo diễn ra cùng ngày tại West Palm Beach, bang Florida, cha của ông, Donald Trump, đã có những tuyên bố gây tranh cãi. Ông đề cập đến khả năng dùng vũ lực để giành quyền kiểm soát Groenland. Donald Trump không biết Đan Mạch có quyền kiểm soát Groenland hay không, nhưng nếu có, nước này phải từ bỏ quyền đó vì an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Tổng thống đắc cử cũng cảnh báo nếu Copenhagen từ chối, Washington sẽ áp đặt thuế quan cao đối với các sản phẩm do Đan Mạch xuất khẩu.
Sự quan tâm của Hoa Kỳ dành cho Groenland không phải là điều mới mẻ. Với tài nguyên khoáng sản phong phú và vị trí chiến lược ở Bắc Cực, Groenland luôn được « để mắt ». Vào năm 2019, Donald Trump từng đề xuất mua lại hòn đảo này, dẫn đến một cuộc khủng hoảng ngoại giao sau khi thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen gọi đề nghị này là « vô lý ». Tuy nhiên, nhà tỷ phú không từ bỏ suy nghĩ và vào cuối tháng 12/2024, tiếp tục khẳng định Groenland rất quan trọng đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ mà Washington phải kiểm soát.
Những tuyên bố này thực sự gây sốc tại Đan Mạch, một quốc gia thành viên Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO). Jens Ladefoged Mortensen, giáo sư tại đại học Copenhagen, cho rằng Đan Mạch luôn xem mối quan hệ với Hoa Kỳ mang tính chiến lược, nhưng giờ đây Đan Mạch lại đứng trước nguy cơ bị Mỹ tấn công. Điều này khiến nhiều chuyên gia lo ngại về những tác động kinh tế gây ra bởi một cuộc chiến tranh thương mại xuyên Đại Tây Dương.
Về phần mình, thủ tướng Frederiksen đã tìm cách làm xoa dịu tình hình. Bà nhấn mạnh Hoa Kỳ là đồng minh quan trọng của Đan Mạch và Groenland thuộc về người Groenland. Bà khẳng định mọi cuộc thảo luận về tương lai của Groenland phải bắt đầu và kết thúc tại thủ phủ Nuuk, chứ không phải tại Copenhagen hay Washington. Các quốc gia châu Âu khác như Pháp và Đức đã lên tiếng ủng hộ Đan Mạch, khẳng định không quốc gia nào có thể can thiệp vào chủ quyền biên giới của nước này.
Tờ báo nhắc lại, theo một đạo luật năm 2009, Groenland có thể đòi độc lập với Đan Mạch bất cứ lúc nào, và hiện người dân đang suy nghĩ về tương lai của mình. Chính phủ Groenland, do thủ tướng Mute Egede lãnh đạo, đã khẳng định hòn đảo « không bao giờ có thể được rao bán ». Người dân ở đây muốn tự quyết định về tương lai của mình mà không có sự can thiệp từ bên ngoài. Mặc dù họ hoan nghênh các khoản đầu tư từ Mỹ, song họ từ chối bất kỳ hình thức kiểm soát nào từ Washington hay Copenhagen.
Le Monde kết luận rằng vào thời điểm Hoa Kỳ tiếp tục bày tỏ sự quan tâm chiến lược đối với Groenland, tình hình đang trở nên hết sức phức tạp. Hòn đảo đang đối diện với những quyết định quan trọng về tương lai của mình, và rõ ràng không có quốc gia nào, dù là Mỹ hay Đan Mạch, có thể quyết định thay họ.
Sự giàu sang không bảo vệ được con người trước biến đổi khí hậu
Vẫn về Hoa Kỳ, trang nhất và bài xã luận của tờ Libération chú ý đến hỏa hoạn thảm khốc ở bang California. Các địa điểm nổi tiếng của Los Angeles như Mulholland Drive, Sunset Boulevard, Malibu và Santa Monica được biết đến như những biểu tượng của thành công, vẻ đẹp, tình yêu và vinh quang. Tuy nhiên, những nơi này hiện đang bị tàn phá bởi các vụ hỏa hoạn, khiến hàng trăm nghìn người phải bỏ nhà ra đi. Chỉ trong vòng chưa đầy 48 giờ, hơn 10.000 ha đất đã bị phá hủy ở Los Angeles và vùng phụ cận. Lửa vẫn có nguy cơ lan rộng, do gió mạnh, hạn hán đi kèm với tình trạng thiếu nước. Mặc dù California đã bước vào mùa đông, song đồi Hollywood vẫn bốc cháy do tác động của biến đổi khí hậu. Bầu trời, đầy những đốm than nóng, vẫn tối tăm ngay cả vào ban ngày, tạo ra một bầu không khí như tận thế.
Thảm họa thiên nhiên này đi kèm với một cuộc tranh cãi chính trị. Tổng thống đắc cử Donald Trump cáo buộc thống đốc California Gavin Newsom đã chuyển nguồn nước vốn dành cho người dân California sang chỗ khác để bảo vệ một loài cá đang bị đe dọa, ám chỉ đến kế hoạch mới của chính quyền địa phương trong việc quản lý con sông Colorado.
Nhật báo thiên tả khẳng định tình hình hiện nay cho thấy rõ về tác động của khủng hoảng khí hậu. Trong một bài tiểu luận năm 1968, nữ sĩ Joan Didion đã viết : « Khí hậu của Los Angeles chính là khí hậu của thảm họa và tận thế. » Giờ đây, các nhà khí hậu học vẫn không ngừng cảnh báo mọi người về hiểm họa của khủng hoảng khí hậu, và hỏa hoạn tại Hollywood chứng minh rằng sự giàu có, vẻ đẹp và danh tiếng không thể bảo vệ con người khỏi sự trả thù của thiên nhiên đối với sự thờ ơ của chúng ta trước hiện tượng biến đổi khí hậu.
Thiệt hại do hỏa hoạn gây ra
Vẫn về hỏa hoạn tại California, trang nhất của nhật báo kinh tế Les Echos quan tâm đến thiệt hại do thiên tai gây ra. Hơn 100.000 người đã được yêu cầu sơ tán khẩn cấp, và các vụ cháy đã khiến ít nhất 10 người thiệt mạng. Thiệt hại tài chính đạt mức nghiêm trọng, với ước tính từ 52 đến 57 tỷ đô la, có thể sánh ngang với những thiệt hại do các cơn bão thảm khốc nhất gây ra. Để so sánh cụ thể, cơn bão Milton tàn phá Florida vào tháng 10 năm ngoái đã gây thiệt hại gần 60 tỷ đô la.
Chi phí tổng thể có thể tiếp tục tăng nếu các công trình tiếp tục bị thiêu rụi trong những ngày tới, và một số chuyên gia cho rằng những đám cháy này có thể trở thành thảm họa cháy rừng tồi tệ nhất lịch sử hiện đại của California. Vụ cháy lớn trước đó, « Camp Fire » vào năm 2018, đã gây thiệt hại hơn 30 tỷ đô la.
Theo dự đoán của JPMorgan, thiệt hại cho các công ty bảo hiểm có thể lên tới 10 tỷ đô la, mặc dù một số dự báo khác ước tính thiệt hại chỉ rơi vào khoảng 8 tỷ đô la. Tuy nhiên, các đám cháy này có thể làm căng thẳng thị trường bảo hiểm, đặc biệt là chương trình bảo hiểm công « Fair Plan » do chính quyền California khởi xướng. Các chuyên gia dự đoán chương trình này có thể sẽ bị quá tải do các yêu cầu bồi thường.
Những đám cháy này chủ yếu tác động đến các khu dân cư đắt đỏ, với giá trị trung bình vượt quá 2 triệu đô la một ngôi nhà. Trong số các tài sản bị phá hủy có những ngôi nhà của nhiều người nổi tiếng như Laeticia Hallyday và Paris Hilton ở Malibu. Tại Hollywood, các đám cháy đang đe dọa các khu vực đồi núi, nơi có những ngôi nhà của gia đình Kardashian-Jenner.
Pháp : Nạn bài Do Thái vẫn hoành hành 10 năm sau vụ Charlie Hebdo và Hyper Cacher
Về thời sự nước Pháp, bài xã luận của nhật báo Công Giáo La Croix chú ý đến nạn bài Do Thái vẫn hoành hành trong nước. Ngày 09/01, một buổi lễ được tổ chức tại Paris để tưởng niệm bốn nạn nhân trong vụ tấn công khủng bố tại siêu thị Hyper Cacher cách đây 10 năm. Buổi lễ do Hội đồng đại diện các tổ chức Do Thái ở Pháp (Crif) và Charlie Hebdo tổ chức, nhằm vinh danh Yohan Cohen, Yoav Hattab, Philippe Braham và François-Michel Saada, những người bị sát hại chỉ vì là người Do Thái.
Mặc dù hàng triệu người Pháp đã thể hiện sự đoàn kết sau vụ tấn công đẫm máu hồi tháng 01/2015, nạn bài Do Thái vẫn là một vấn đề nghiêm trọng. Vào năm 2023, các hành vi chống Do Thái đã gia tăng mạnh mẽ, với mức tăng 400% các sự cố được ghi nhận, lên 1.676 trường hợp. Sự gia tăng này chính là do cuộc xung đột giữa Israel và Hamas. Hơn nữa, nhiều người thân của các nạn nhân và những người sống sót sau vụ thảm sát tại Hyper Cacher đã rời khỏi Pháp, cho thấy cộng đồng người Do Thái đang trở nên dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết.
Yonathan Arfi, chủ tịch Crif, nhấn mạnh nguyên nhân xảy ra các vụ tấn công chống Do Thái vào năm 2015 là hệ quả của « hồ sơ » chưa được giải quyết trước đó, dẫn chứng vụ thảm sát tại Toulouse vào năm 2012, với bốn người, trong đó có ba trẻ em, bị giết trong một trường học Do Thái. Mặc dù mối đe dọa đã bị đánh giá thấp vào thời điểm đó, nhưng giờ đây rõ ràng các hành động bạo lực này vẫn tồn tại và mọi người cần phải nhận thức đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của chúng.
No comments:
Post a Comment