ĐỐI THOẠI

Lãnh đạo ngoại giao Châu Âu: Đảo chính ở Gabon hoàn toàn khác đảo chính ở Niger
Thùy Dương|Thanh Hiếu
Đăng ngày: 31/08/2023 - 13:41
RFI

Sau khi hủy bỏ kết quả bầu cử, phế truất tổng thống Ali Bongo Ondimba vừa tái đắc cử, tuyên bố “chấm dứt chế độ hiện tại” ở Gabon và đóng cửa biên giới, quân đội Gabon hôm qua 30/08/2023 đưa tướng Brice Oligui Nguema, lãnh đạo lực lượng Vệ binh Cộng hòa, lên làm tổng thống lâm thời.

Nhiều người dân xuống đường ủng hộ phe đảo chính trên đường phố Libreville, Gabon, ngày 30/08/2023. REUTERS - STRINGER

Vệ binh Cộng hòa là một lực lượng tinh nhuệ của quân đội Congo. Khác với vụ đảo chính ở đất nước Tây Phi Niger, vốn bị quốc tế lên án mạnh mẽ, vụ đảo chính của quân đội nước Trung Phi Congo cũng bị quốc tế chỉ trích, nhưng ở mức độ vừa phải hơn.

Lãnh đạo ngành ngoại giao châu Âu, Josep Borell, hôm nay 31/08 đã nêu lên những khác biệt giữa vụ đảo chính ở hai nước châu Phi Niger và Congo. Josep Borell nhấn mạnh vụ đảo chính của quân đội Gabon không phải là giải pháp, nhưng cuộc bầu cử tổng thống vừa qua ở Gabon có đầy « những bất thường » và bầu cử « giả mạo » cũng có thể bị xem là « một vụ đảo chính hiến định », bởi « các lá phiếu đã bị đánh cắp ».

Anh Quốc hôm qua đã lên án vụ đảo chính của quân đội Gabon là « vi hiến », nhưng cũng thừa nhận kỳ bầu cử vừa qua ở Gabon, với kết quả ông Ali Bongo tái đắc cử, là « đáng lo ngại ». Luân Đôn kêu gọi « tái lập một chính phủ hợp hiến ».

Về phần Hoa Kỳ, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Matthew Millern kêu gọi quân đội Gabon « duy trì chế độ dân sự ».

AFP nhắc lại, hơn nửa thế kỷ dưới sự lãnh đạo của gia đình Bongo, Gabon tuy là một quốc gia giàu dầu lửa, nhưng bị nạn tham nhũng « mang tính hệ thống » tàn phá.

Gabon : Bắc Kinh kêu gọi "đảm bảo an toàn" cho tổng thống Ali Bongo

Trung Quốc là một trong nhiều quốc gia lên tiếng phản đối cuộc đảo chính quân sự tại Gabon. Bắc Kinh kêu gọi tất cả các bên tại Gabon đảm bảo an toàn cho tổng thống Ali Bongo.

Từ Bắc Kinh,  thông tín viên  Stéphane Lagarde tường trình:

Trong chuyến thăm vào tháng 4 năm ngoái tại Gabon, chủ tịch Tập Cận Bình coi tổng thống Ali Bongo là “người bạn cũ của Trung Quốc”. Theo truyền thông Trung Quốc, mối quan hệ giữa Libreville và Bắc Kinh “vững như bàn thạch” và gần đây đã được nâng lên cấp “đối tác chiến lược toàn diện”. Trung Quốc coi Gabon là đối tác quan trọng ở khu vực Trung Phi.

Do đó, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Uông Văn Bân (Wang Wenbin) đã kêu gọi "các bên liên quan ở Gabon giải quyết những xung đột của họ thông qua đối thoại, nhằm khôi phục trật tự bình thường càng sớm càng tốt và một cách hiệu quả để đảm bảo an toàn cho tổng thống Ali Bongo".

Từ một thập niên nay, Trung Quốc là đối tác thương mại chính của Gabon, với những khoản đầu tư đáng kể, đặc biệt là trong ngành khai thác gỗ. Bắc Kinh lo ngại cho sự an toàn của tổng thống Ali Bongo cũng như của những công dân Trung Quốc ở Gabon làm việc trong nhiều lĩnh vực.  Đại sứ Trung Quốc tại Libreville cho biết trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc: “Do tình hình hiện tại ở Gabon, sứ quán Trung Quốc đã kích hoạt cơ chế khẩn cấp. Sứ quán khuyến cáo tất cả công dân Trung Quốc tại Gabon không ra ngoài và trong trường hợp khẩn cấp, hãy liên hệ ngay với sứ quán.”