ĐỐI THOẠI

Mai Quốc Ấn – « Dựa » vào phản biện

vendredi 7 novembre 2025
Thuymy

“Biết lắng nghe phản biện, dựa vào dân, vì dân” bên cạnh sự quyết đoán, là kỳ vọng của ông Tô Lâm khi phát biểu về việc lựa chọn cán bộ trong Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Hội nghị Trung ương 14).

Lâu nay, phản biện được hiểu theo nghĩa… phản động, bởi những người nhận thức thấp về chính trị và hàm lượng tri thức thấp. Không ít lần, họ còn tấn công những người phản biện một cách vô minh về việc phản biện thay đổi thể chế ; bị họ hiểu lầm là thay đổi nhà nước, cũng do trình độ nhận thức kém.

Và trong đó có không ít cán bộ !

Không ít lần tôi thắc mắc với những cán bộ (có cả cấp ủy viên trung ương). Rằng vì sao lại có những cán bộ cấp tỉnh, cấp huyện (cũ), cấp xã hay cán bộ các bộ ngành lại có thể nhận định những người phản biện rất chừng mực và khoa học trên mạng xã hội là… phản động ? Các anh chỉ lắc đầu bất lực và cười trừ, cho rằng đây là một quán tính kéo dài về nhận thức rất cũ kỹ và mang màu sắc… đấu tố.

Nhưng…

Chí ít tôi biết có rất nhiều cán bộ tìm phản biện trên mạng xã hội, lắng nghe phản biện, thực hiện theo và thậm chí là gặp mặt cảm ơn người đã lên tiếng phản biện. Lấy ví dụ về ông Nguyễn Văn Nên, trong đại dịch Covid đã tổng hợp các phương án chống dịch “ngược chủ trương” từ những bác sĩ.

Với tư cách Bí thư Thành ủy TPHCM, ông gọi điện rất cầu thị để nghe phân tích sâu vì sao và áp dụng để dân Sài Gòn đỡ chết thêm. Hết phong tỏa, không chỉ ông Nguyễn Văn Nên mà cả ông Phan Văn Mãi (Chủ tịch TPHCM) đã mời những bác sĩ ấy đến dùng cơm cảm ơn (và có cả phong bì cho chất xám “thực chiến”).

Chỉ ít người biết rằng trong số các bác sĩ “ngược chủ trương” ấy có người từng bị an ninh mời uống trà, có người bị đăng lên báo Đảng chính thống với danh “phản động”. Họ không làm phiền ông Nên, ông Mãi (chỉ một cuộc gọi thôi) mà chấp nhận “cuộc trà an ninh”, xú danh phản động” một cách nhẹ nhàng.

Xin nói thẳng, nếu không áp dụng những phương thức chống dịch đầy khoa học và kinh nghiệm ấy, có khi những người từng “áp danh phản động” cho các bác sĩ dám phản biện ấy không biết sẽ ra sao hay thành phố TPHCM sẽ ra sao….

Nhìn từ một việc “dựa” vào phản biện của ông Nguyễn Văn Nên để thấy hiệu quả của việc dựa vào dân, vì dân. Và thấy rằng thực sự việc “dựa” vào phản biện đâu có xa lạ mà đó chính là các cứ lý khoa học. Nghe dân, vì dân vốn chẳng mới mẻ gì vì cán bộ cũng là “công bộc của dân”, nói như ông Hồ.

Việc đòi hỏi cán bộ phải nghe dân, vì dân phải chăng là do nhiều năm nay điều đó rất yếu. Và kỹ năng “dựa” vào phản biện cũng thiếu trong thời gian dài nhường chỗ cho sự duy ý chí ?

Chí ít, những điều cơ bản để một chính thể có thể sinh tồn đã được nhắc lại bởi người đứng đầu bộ máy. Còn có thực hiện hay không hãy nhìn vào những kết quả sau phát ngôn ấy.

MAI QUỐC ẤN 07.11.2025