VNTB – Lật lại hồ sơ Tô Lâm thời kỳ tại Bộ Công an và một số thuộc cấp: Giết cụ Lê Đình Kình (bài 3)
Quang Nguyên
06.07.2025 11:23
VNThoibao
Vụ công an Việt Nam tấn công vào làng Đồng Tâm và giết cụ Lê Đình Kình, 84 tuổi, cũng như 57 tuổi đảng và sau đó ruồng bố, bắt giữ nhiều người là một vết nhơ lớn, không thể rửa sạch của ngành công an VN nói riêng, đảng và chính quyền nói chung. Tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an đã để cho cấp dưới của ông tham gia đột kích, dùng nhục hình tra tấn trong lúc điều tra dân làng Đồng Tâm và tùy tiện bắt giữ những người người đã đặt câu hỏi về tính chính đáng của cuộc đột kích. Cuộc đột kích được cho là được thực hiện theo một kế hoạch tuyệt mật số 419a, phê duyệt bởi BCA (1). Ba sĩ quan cảnh sát thiệt mạng trong cuộc đột kích đều là thành viên của BCA. Sau cuộc đột kích ngày 14/1/2020, Bộ công an đã tổ chức lễ tưởng niệm những người thiệt mạng, do Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang chủ trì (2). Hơn thế nữa, Tướng Tô Lâm không thể khẳng định không biết gì về vụ việc sau khi có thông tin từ Đặc phái viên LHQ.
Năm 1980, chính phủ VN đã thu hồi 47,36 ha đất nông nghiệp của người dân làng Đồng Tâm, ngoại ô Hà Nội, để xây dựng sân bay quân sự. Có 47,6 ha đất nông nghiệp này là một phần của cánh đồng Sênh, một khu đất rộng 59 ha, nơi dân làng đã trồng trọt qua nhiều thế hệ. Dân làng ủng hộ việc sử dụng đất vì mục đích quốc phòng. Tuy nhiên, sân bay dự định chưa bao giờ được xây dựng. Năm 2014, Bộ Quốc phòng quyết định giao khu đất này cho Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel), công ty viễn thông thuộc sở hữu của Bộ Quốc phòng để xây dựng nhà máy. Dân làng tìm ra qua các văn bản, hồ sơ từ trước, thấy việc thu đất nông nghiệp của họ trái thỏa thuận ban đầu với bộ quốc phòng và muốn lấy lại đất của họ (3). Ngày 16 tháng 4 năm 2017, giả vờ dở trò đo đạc để phân định ranh giới giữa “đất quân sự” và “đất nông nghiệp”, công an đã bắt giữ bốn đại diện của thôn Đồng Tâm, trong đó có cụ Lê Đình Kình – một trong những chủ sở hữu đất.. Công an đánh đập dã man và làm gãy chân cụ (4). Lo sợ bị tấn công vào làng, dân làng đã bắt giữ 38 người gồm 28 cảnh sát cơ động, Phó trưởng công an huyện Mỹ Đức, đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra công an huyện Mỹ Đức và một số người khác có liên quan. (5)
Sau một tuần đàm phán với Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung, dân làng đã thả các con tin để đổi lấy lời hứa không bị trừng phạt, không truy tố tội bắt giữ con tin của ông Nguyễn Đức Chung. Ông Chung cũng viết giấy lời hứa giải quyết thỏa đáng khiếu nại về đất đai của dân làng trong vòng 45 ngày (6). Nhưng Chủ Tịch Thành Phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung, nguyên là thiếu tướng công an, đã nuốt lời. Dân làng Đồng Tâm ngày càng lên tiếng đòi công lý và nhận được sự ủng hộ ngày càng tăng của công chúng. Khuya 9 tháng 1 năm 2020, công an đột kích vào làng, giết ông Lê Đình Kình (7) và bắt giữ 29 người trong làng, trong đó có 19 nam và 10 nữ (8). Một người dân trong làng đã gọi điện thoại cho ông Trịnh Bá Tư, người chuyên bênh vực quyền của dân oan vì đất đai, kể lại vụ tàn sát đang diễn ra. Ông Tư sau đó đã bị bắt (9). Theo báo cáo, có ba sĩ quan cảnh sát (10) đã chết trong cuộc đột kích; cảnh sát cho rằng một số dân làng đã đổ xăng vào người họ và thiêu chết (11). Ngày 14/1, Bộ Công an tổ chức họp báo, Đại tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an, nay là bộ trưởng, xác nhận công an vào thôn Đồng Tâm nhưng không có lệnh bắt ai. (12)
Bạo lực do lực lượng công an thực hiện đã được tóm tắt trong một thông cáo từ nhiều Thủ Tục Đặc Biệt của Liên Hiệp Quốc, UN Special Procedures, gửi chính phủ Việt Nam:
“Trong các cuộc đột kích, ông trưởng thôn 85 tuổi Lê Đình Kình đã bị giết khi công an xông vào nhà ông khi ông và gia đình đang ngủ. Ông Lê Đình Kình bị giữ ở nhà trong khi gia đình ông bị bắt đi và bị đánh đập. Khi họ trở lại thì phát hiện ông đã bị giết. Nhà chức trách cho rằng ông Lê Đình Kình dùng lựu đạn đe dọa công an. Ba sĩ quan cảnh sát được cho là đã thiệt mạng trong cuộc đột kích. Chính quyền nói rằng họ đã bị dân làng địa phương tấn công và đốt cháy. Tuy nhiên toàn cảnh về cái chết của ba công an này vẫn chưa rõ ràng.” (13)
Sau cuộc đột kích chết người, gia đình ông Kình và những người dân làng khác đã bị xét xử trong những phiên tòa dối trá, dẫn đến hai bản án tử hình và án tù từ 15 tháng đến 16 năm (14). Mọi con đường vào làng đều bị phong tỏa không cho người dân đến dự đám tang ông Kình (15). Một người dân cố gắng quay phim đám tang đã bị cảnh sát đe dọa hành hung. (16)
Người lãnh đạo của làng đã bị giết chết và những người dân làng bị bắt đã trở thành đối tượng của một chiến dịch bôi nhọ của chính phủ (17). Chính phủ cáo buộc khuôn mặt bầm tím của những người bị bắt là dấu hiệu “bề ngoài thừa nhận tội” của họ và đổ lỗi cho ông Kình “tiếp tay” cho họ đánh lại và giết hại công an.” (18, 19)
Theo ghi chép của Điều Tra Viên Bộ Công An Trần Việt Dũng, Thượng tá Đặng Việt Quảng kể lại việc ông ta bắn ông Kình:
“Tôi thấy cửa mở, tôi quỳ xuống, giơ khẩu súng PM12 nòng ngắn. Đúng lúc đó, tôi nhìn thấy một đối tượng nam tóc bạc, tay phải cầm lựu đạn, vung về hướng phòng khách, quay lưng về phía tôi… Đối tượng hét lên:
‘Tôi sẽ để thứ này phát nổ và giết chết tất cả các người’. Sau đó tôi ngay lập tức bắn hai phát về phía đối tượng” (20). Báo Tiếng Dân viết về lời khai này, “ngay lúc này tôi thấy 01 đối tượng nam giới cao tuổi tóc bạc tay phải cầm 01 quả lựu đạn dơ lên hướng về phía phòng khách quay lưng về phía tôi, đối tượng đứng ngay trước cửa phòng 2 và phía ngoài phòng khách các đồng chí công an vẫn đang làm nhiệm vụ thì đối tượng này hô lên “tao cho nổ chúng mày chết”, tôi thấy thế nên ngay lập tức nổ súng về phía đối tượng 02 lần và đối tượng dựa người vào trong phòng đồng thời tôi rút ra ngoài. (20)
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã nhận được những mô tả sự kiện từ các nhà hoạt động nhân quyền, bày tỏ nghi ngờ lời cáo buộc của Thượng tướng Quảng:
“Các nhà hoạt động nhân quyền bày tỏ nghi ngờ về tính hợp pháp của cuộc đột kích cũng như các báo cáo chính thức của cảnh sát rằng ông Kình được trang bị một quả lựu đạn cầm tay, lưu ý rằng ông 84 tuổi, đã bị tàn tật.” (21)
Theo lời khai trước tòa của ông Bùi Viết Hiểu, một người già trong làng ở cùng phòng với ông Kình khi ông bị bắn, ông Kình không cầm lựu đạn khi bị công an bắn hai phát vào ngực từ khoảng cách khoảng một mét (22). Theo ông Hiểu, ông Kình vẫn phải chống gậy đi lại do bị công an gây thương tích ở chân vào năm 2017 (23). Ngày 15/4/2017, công an đã dụ ông Kình đến cánh đồng Sênh với lý do là cùng nhau đi khảo sát khu đất đang tranh chấp. Một công an bất ngờ xô, đá ông khiến ông bị gãy chân trước khi bắt giữ (24).
Ngày 13/1, video lời khai của bà Dư Thị Thành, vợ Lê Đình Kình xuất hiện trên Facebook, với bản dịch tiếng Anh do The Project 88 cung cấp, trong đó bà đưa tin rằng:
Sau cuộc đột kích, bà và những người dân làng khác bị đưa đến Công an Miếu Môn ở Hà Nội, nơi bà bị công an tát liên tục trong khi chứng kiến những người khác bị tra tấn. (25)
“Chồng tôi vẫn còn sống khi tôi bị bắt. Tôi nhìn thấy cảnh sát đánh đập các con tôi một cách thô bạo trong nhà trước khi đưa chúng đến đồn công an Miếu Môn. Ở đồn, tôi còn thấy họ đánh đập con tôi nhiều hơn. Tôi tưởng con trai tôi, Công, sắp chết; Tôi không nghĩ anh ấy sẽ sống sót.
“Họ liên tục tát tôi. Tôi không thấy con trai Chức của tôi ở đâu. Tôi thấy công an đánh và tra tấn người dân, dùng bút kẹp ngón tay, bảo họ không được la hét, v.v. Khi việc đánh đập dừng lại, công an buộc họ phải ký vào một bản cam kết rằng họ không bị tra tấn hay ép buộc. Sau đó, họ được đưa lên một chiếc xe bán kem [?] và chở đi đâu đó; Tôi không có ý kiến.”
Tại phiên tòa, khi Viện kiểm sát chiếu video clip các bị cáo thú nhận dùng vũ lực, nhiều người bị bầm tím, sưng tấy trên mặt (26). Luật sư bào chữa Đặng Đình Mạnh yêu cầu bị cáo giơ tay nếu chưa bị đánh.
Chỉ có 10 người giơ tay trong khi 19 người còn lại ngồi im, nghĩa là họ đã bị tra tấn. (27)
Tại phiên tòa, Luật sư Lê Văn Luân, thành viên tổ bào chữa cho biết, vụ tấn công của công an được thực hiện theo Phương án số 419a/KHPV01-PV02-MP do Công an TP Hà Nội soạn thảo và được Bộ Công an phê duyệt (28). Yêu cầu của nhóm luật sư bào chữa về việc công bố bản kế hoạch đó làm tang vật đã bị tòa án từ chối (29). Một thành viên nhóm luật sư bào chữa sau đó giải thích với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, VOA, rằng khi đọc hồ sơ vụ án này, nhóm của ông đã tìm thấy sự đề cập đến Kế hoạch số 419a/KHPV01-PV02-MP như một phần tuyên bố của Bộ Công an, các sĩ quan biện minh cho cuộc đột kích vào làng Đồng Tâm là thực hiện mệnh lệnh của cấp trên. (30)
“Theo luật sư bào chữa, nếu kế hoạch này được công khai thì các bên liên quan và người dân sẽ thấy rõ việc Chính quyền điều động lực lượng công an vào thôn Hoành có phải là công vụ của họ hay không; nếu đúng như vậy thì phạm vi của cuộc hành quân đó là gì và liệu nó có bao gồm việc ủy quyền thực hiện các biện pháp dẫn đến tử vong hay không?”
Tại phiên điều trần kháng cáo vào tháng 3 năm 2021, nhóm luật sư bào chữa nêu lên lo ngại rằng họ đã bị từ chối tiếp cận các bằng chứng cấp nhà nước cần thiết để bảo vệ thân chủ của mình một cách hiệu quả.
Dựa theo Báo cáo nhân quyền năm 2021 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (31), “Thẩm phán bác bỏ tuyên bố của các luật sư bào chữa rằng tòa án không cấp cho họ đủ quyền tiếp cận với khách hàng của họ trước và trong phiên tòa ban đầu. Đồng thời, ngăn cản họ tiếp cận bằng chứng của nhà nước, do đó cản trở nỗ lực bào chữa khả thi của họ.”
Ngày 14/9/2020, TAND nhân dân tuyên án tử hình hai con trai ông Kình và một cháu trai chung thân, già thứ hai trong làng 16 năm tù và 25 dân làng từ 15 tháng tù treo đến 16 năm tù (32).
________________
Tham khảo:
(3) https://www.thevietnamese.org/2020/09/dong-tam-report-trying-to-find-transparency/
(4) Ibid.
(5) https://www.bbc.com/news/world-asia-39666114
https://vnexpress.net/cong-an-ha-noi-khoi-to-vu-bat-giu-38-nguoi-o-dong-tam-3599204.html
(6) https://apnews.com/article/d94b482a6884477f95f91cd5b7f78166
(8) https://www.rfa.org/english/news/vietnam/dong-tam-08252020150730.html
(9) https://www.youtube.com/watch?v=AMyhxt-rfuk
(10) https://www.bbc.com/news/world-asia-51105808
(11) Ibid.
(12) https://www.thevietnamese.org/2020/01/tensions-mount-in-aftermath/
(13) https://spcommreports.ohchr.org/TMResultsBase/DownLoadPublicCommunicationFile?gId=25680
(14) https://www.bbc.com/news/world-asia-54090407
(15) https://drive.google.com/file/d/1lyghZgxJomcZM8CPTd2nWlhnRKz9paZQ/view
(16) Ibid.
(17) https://www.iseas.edu.sg/wp-content/uploads/2020/04/ISEAS_Perspective_2020_60.pdf
(18) https://drive.google.com/file/d/1lyghZgxJomcZM8CPTd2nWlhnRKz9paZQ/view
(19) https://www.thevietnamese.org/2020/01/tensions-mount-in-aftermath/
https://safeguarddefenders.com/sites/default/files/Dong%20Tam%20report.pdf
(20) https://safeguarddefenders.com/sites/default/files/Dong%20Tam%20report.pdf
(21) https://www.state.gov/report/custom/d0520cb543/
(22) https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/dong-tam-cac-bi-cao-bac-bo-cao-trang-video-clip-sai-su-that/
(23) Ibid
(24) Ông Lê Đình Kình kể lại vụ bị hành hung ‘vì đất nông nghiệp’ (Mr. Lê Đình Kình recounts his being physically assaulted “because of agricultural land”), BBC, June 19, 2017, https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-40320819
(26) https://www.bbc.com/news/world-asia-54090407
(27) https://safeguarddefenders.com/sites/default/files/Dong%20Tam%20report.pdf
(28) http://xuandienhannom.blogspot.com/2020/09/luat-su-le-van-luan-loi-bien-ho-cho-cac.html
(29) https://www.voatiengviet.com/a/vu-dong-tam-luat-su-bao-chua-doi-cong-bo-ke-hoach-toi-mat-419a/5578165.html
(30) Ibid.
(31) https://www.state.gov/reports/2021-country-reports-on-human-rights-practices/vietnam/
No comments:
Post a Comment