ĐỐI THOẠI

Nguyễn Văn Tuấn – « Tác động vật lý » hay « hành hung », gọi cho đúng !
samedi 5 juillet 2025
Thuymy

Có một kênh YouTube bảo là phục vụ bà con người Việt ở Úc, nhưng mà cách dùng từ của họ lại khiến tôi bật cười : « tác động vật lý » ! Nghe cứ như đang nói về bài kiểm tra môn vật lý, phải không ?

Cách nói « tác động vật lý » thoạt đầu làm cho người ta cười cợt và chế giễu, nhưng trong thời gian gần đây nó gần như đã đi vào ngữ vựng tiếng Việt ở trong nước. Đọc báo sẽ thấy nhan nhản những cách viết như :

« Làm rõ vụ cô giáo ‘tác động vật lý’ học sinh lớp 1 thâm tím quầng mắt ».

« Triệu tập đối tượng tác động vật lý dẫn đến gãy mũi nam sinh lớp 11 ».

« Người phụ nữ bị chồng cũ 'tác động vật lý' đến mức nhập viện ».

Nghe/đọc xong, tự dưng mình thắc mắc : « Tác động vật lý » là cái gì mà ghê gớm vậy cà ? Tím mắt, gãy mũi, nhập viện luôn ? Chẳng lẽ là siêu năng lực nào đó trong phim khoa học viễn tưởng ?

Rồi tôi thử đào bới từ tiếng Anh để hiểu thêm. « Tác động » thì thường là impact hoặc effect. Còn « vật lý » là physics. Nhưng khoan, tính từ của physics là physical, và từ này có nhiều nghĩa lắm nghen ! Physical có thể là thuộc về vật lý (như định luật vật lý), hoặc liên quan đến cơ thể (như physical health - sức khỏe thể chất, hay physical harm - tổn thương thể chất).

Vậy « tác động vật lý » có thể hiểu là physical impact, đúng không ?

Nhưng mà physical impact nghe chung chung quá, kiểu như va chạm nhẹ hay gì đó. Chớ làm sao mà « tác động » kiểu này lại gây thương tích nặng đến mức nhập viện được ? Rõ ràng, cái cách nói/viết này là một uyển ngữ, cố tình làm nhẹ vấn đề, nghe cứ như… né tránh drama !

Trong tiếng Anh, có một cách nói đúng hơn : « physical assault ». Từ này, « physical assault » được định nghĩa là hành động dùng võ lực hoặc bạo lực đối với người khác, với ý định gây tổn hại hoặc thương tích (act of using physical force or violence against another person, with the intent to cause harm or injury).

« Tác động vật lý » chính là hành động dùng võ lực hoặc bạo lực để tấn công người khác, với ý định gây tổn thương. Nghe quen không ? Đúng rồi, tím mắt, gãy mũi, nhập viện -- đó chính là physical assault ! « Tác động vật lý » chính là « physical assault ».

Mà tiếng Việt mình đã có một từ rất gọn, rất chuẩn : hành hung. Hành hung chính là physical assault, có nghĩa là dùng võ lực, hành động thô bạo để tấn công, làm tổn thương người khác. Ngắn gọn, dễ hiểu, đúng trọng tâm ! Vậy tại sao phải vòng vo với « tác động vật lý » làm gì vậy cà ?

Cái kênh YouTube kia nói là phục vụ cộng đồng người Việt ở Úc, nhưng mà bắt chước kiểu dùng uyển ngữ trong nước như vầy (dù bất cứ biện minh nào), coi chừng làm bà con ở đây… ngơ ngác nghen !

Thôi thì, cứ gọi đúng tên đi : Hành hung là hành hung, rõ ràng, dễ hiểu, khỏi phải « tác động » lòng vòng.

NGUYỄN VĂN TUẤN 05.07.2025