ĐỐI THOẠI

VinFast, mạng xã hội Việt Nam và “giao tiếp bạo lực”

Nguyễn Quốc Tấn Trung
30-1-2024
Tiengdan

Donut Media là một kênh được ưa thích của giới chơi xe Hoa Kỳ với gần 9 triệu lượt người đăng ký.

Đây không phải là một kênh “review” xe theo các mô-tuýp thông thường như Topgear hay Carwow. Họ thường có những show “phá xe”, “độ xe” khá thú vị như: Dùng hàng trăm ngàn Mỹ kim để độ một chiếc Honda cỏ trị giá … 500 Mỹ kim; hay loại bỏ tất cả các thiết bị làm mát động cơ của xe và chạy cho đến khi quá tải nhiệt để xem điều gì xảy ra (?!).

Nếu bạn yêu thích xe hơi, đây có thể sẽ là một kênh thú vị để bạn theo dõi.

***

Tuy nhiên, trở lại vấn đề chính, cách đây năm tháng, kênh này đăng tải một video có tên gọi “Chúng tôi chạy thử chiếc xe bị review tệ nhất nước Mỹ”, đạt hơn năm triệu lượt view. Chiếc xe đó, chính là VinFast VF8 – dòng xe cao cấp mà hãng này mang đến Bắc Mỹ.

Và video này có thể nói là một nhát dao chí mạng vào hình ảnh VinFast nói chung, đối với dân chơi xe Hoa Kỳ.

Từ các vấn đề cơ bản được mô tả bao gồm:

(1) Hệ thống cảm biến thiếu hiệu quả và không có khả năng phân biệt giữa các nguy hiểm thật sự với sự hiện diện bình thường của phương tiện bên cạnh;

(2) Hệ thống treo, khung gầm, phuộc và khả năng điều tiết điện tử… kém, khiến cho cảm giác lái tệ và làm cho người lái có cảm giác say xe, mệt mỏi chỉ sau một tiếng lái xe;

(3) Chân ga thiếu độ nhạy;

(4) Chức năng hỗ trợ lái, chuyển làn… có những “can thiệp” được cho là “nguy hiểm cao độ” trong quá trình lái.

***

Với những chỉ trích này, VinFast Bắc Mỹ đã có một động thái không thể chuyên nghiệp hơn:

Họ dành sáu tháng để mày mò sửa lỗi, và sau khi sửa xong, họ nhắn tin cho Donut Media đề nghị rằng: “Chúng tôi đã sửa các lỗi mà các anh phát hiện. Các anh có thể review nó lại lần nữa không?”

Donut Media chiều lòng công ty. Họ review lại chiếc VF8, và công nhận rằng chiếc xe đã có nhiều tiến bộ đáng kể, nếu không nói là đã trở thành một chiếc xe “chấp nhận được.” Tuy nhiên, anh chàng host vẫn không chấp nhận lắm cảm giác lái, các tiện ích và mức giá đi kèm 53 nghìn Mỹ kim. Anh vẫn cho rằng đây vẫn nên là một chiếc EV gia đình giá rẻ ở mức 35 nghìn Mỹ kim.

Dù gì đi chăng nữa, đây là một tin tương đối tốt cho VinFast Bắc Mỹ, mình chúc mừng họ. Song cũng có thể nói là một thái độ không thể tìm thấy ở Việt Nam của hãng.

Nếu chưa kể những lần cơ quan công an, tòa án được sử dụng như một “ông kẹ” thường trực phủ bóng lên các bình luận chỉ trích, phê bình nhắm tới Vinfast nói riêng và toàn bộ tập đoàn nói chung; cá nhân mình cũng là một đối tượng của thói quen giao tiếp “không khoan nhượng” của Vin ở Việt Nam.

Dù mình viết về nhiều thứ trên đời, với những chủ đề có thể nói là nhạy cảm hơn về mặt pháp lý lẫn chính trị, thứ duy nhất khiến mình bị réo tên ở một trang thông tin điện tử chủ yếu dùng để chỉ trích, đấu tố giới hoạt động, xã hội dân sự ở Việt Nam, lại là vì một bài viết về… VinFast.

Bài viết gốc về Vinfast thì người đọc có thể xem ở đây, nhưng nó chủ yếu chỉ nói về chủ nghĩa dân tộc sản xuất/ chủ nghĩa dân tộc dựa trên sản xuất xe hơi (Auto-nationalism), và vì sao mình thất vọng về các quyết định của Vinfast dưới góc độ chính sách cũng như phương pháp họ vận dụng chủ nghĩa dân tộc vào sản phẩm của mình.

***

Ở một mặt, sự nhạy cảm của những người quản trị VinFast thật ra là có thể hiểu được.

Mạng xã hội Việt Nam, cho đến thời điểm này, chỉ giao tiếp với nhau bằng các biện pháp bạo lực.

Bóc phốt, drama, ăn theo drama để chửi bới một bên, sau khi có thông tin mới thì chửi bới bên còn lại. Chửi như một phần của sáng tạo nội dung… đã là đời sống thường nhật tại Việt Nam.

Phản ứng tự vệ đôi khi là cần thiết, bởi không phải ai cũng có thể im lặng trước tất cả những tấn công ác ý có chủ đích.

Tuy nhiên, thái độ khác biệt một trời một vực giữa VinFast đối với các Youtubers người Mỹ với một video hàng triệu views gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chén cơm manh áo của họ tại một thị trường khốc liệt như ở Hoa Kỳ, với một vài nhà quan sát nhỏ ở Việt Nam có tệp người đọc chỉ gói gọn ở mức vài trăm, vài ngàn… đặt ra câu hỏi, liệu rằng thói quen giao tiếp của VinFast tại Việt Nam có phải là một sản phẩm cơ chế và các đặc quyền lịch sử hay không.