Nguyễn Văn Tuấn - Phân tích bài viết của tổng bí thư Tô Lâm bằng phương pháp Thematic Analysis
jeudi 1 mai 2025
Thuymy
Thematic Analysis, có lẽ dịch là Phân tích chủ đề, là một phương pháp nghiên cứu định tính nhằm xác định và diễn giải các mô hình hoặc chủ đề (themes) trong dữ liệu. Dữ liệu ở đây là văn bản, chữ viết, chứ không phải con số. Phương pháp này rất có ích trong xã hội học và tâm lý học. Y khoa cũng ứng dụng thematic analysis để hiểu bệnh nhán tốt hơn.
Quay lại bài viết của tổng bí thư Tô Lâm, ông từng nói những câu thuận lòng người. Lần này, người ta muốn biết xem chữ viết của ông có nhứt quán với lời nói.
Một cách ngắn gọn, tôi nghĩ nhứt quán.
Trong bài viết, ông dùng những chữ trung tính, chứ không "đối đầu" như các vị tiền nhiệm. Không có những từ như "thù địch", "xâm lược", "đế quốc Mỹ". Bài viết của ông cũng không có những từ mang tính xúc phạm như "ngụy" hay "tay sai". Ông đề cập đến chánh thể Việt Nam Cộng Hòa là "những người ở phía bên kia". Nhìn chung, nếu văn là người, thì cách dùng chữ như vậy gởi một tín hiệu cho thấy ông là người có cái nhìn mới và tích cực.
Những từ ông dùng nhiều trong bài viết là (Biểu đồ 1): "dân tộc" (30 lần), "thống nhất" (20), "độc lập" (18), "đoàn kết" (16), "hòa bình" (12), "phát triển" (10). Qua những từ ngữ đó và qua phương pháp phân tích thematic analysis, chúng ta có thể nhận ra 3 chủ đề chánh (Biểu đồ 2):
Chủ đề 1: Đoàn kết dân tộc
Bài viết nhấn mạnh sự thống nhứt của Việt Nam về lãnh thổ, con người, và tinh thần như một nguyên tắc cốt lõi, không thể chia cắt. Ông trích câu nói "Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một" như là một tuyên ngôn cho chủ đề đoàn kết dân tộc.
Ông xem sự kết thúc chiến tranh là “non sông thu về một mối”, tượng trưng cho sự thống nhứt đất nước. Danh từ “đại đoàn kết” xuất hiện nhiều lần, nhấn mạnh sự đồng lòng của mọi tầng lớp nhân dân trong thời chiến và xây dựng đất nước.
Chủ đề 2: Hòa hợp dân tộc
Bài viết kêu gọi hòa hợp dân tộc, vượt qua các chia rẽ lịch sử, và xây dựng sự đoàn kết giữa tất cả người Việt, bất kể quá khứ hay nơi sinh sống. Bài viết đề cập đến chánh sách "hòa hợp dân tộc" được xác định là trụ cột chiến lược của đảng và nhà nước.
Bài viết thuật lại câu chuyện về cuộc gặp gỡ của ông với người Việt ở nước ngoài, bao gồm những người từng ở "phía bên kia", về sự hòa giải giữa cựu chiến binh Việt Nam và Mỹ, cùng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Mỹ.
Chủ đề 3: Tiến bộ và phát triển
Bài viết chuyển từ việc ôn lại lịch sử sang định hướng xây dựng một Việt Nam hiện đại, thịnh vượng, và hội nhập quốc tế. Ông kêu gọi xây dựng “Việt Nam hòa bình, thống nhất, hùng mạnh, văn minh, thịnh vượng.”
Ông đề cập đến các thách thức hiện nay như chuyển đổi số, kinh tế xanh, biến đổi khí hậu, và nhu cầu cải cách thể chế.
Ông mời gọi người Việt ở nước ngoài đóng góp tri thức, sáng tạo, và kết nối toàn cầu cho sự phát triển đất nước.
Ngoài ba chủ đề trên, bài viết của ông tổng bí thưcòn nói đến chủ nghĩa anh hùng và sự hy sinh trong thời chiến. Ông mô tả “hàng triệu người con ưu tú của dân tộc đã anh dũng chiến đấu, hy sinh” và hình ảnh các bà mẹ tiễn con, vợ tiễn chồng ra trận.
Tóm lại, phân tích themic bài viết của tổng bí thư Tô Lâm phát hiện ba chủ đề cốt lõi: đoàn kết, hòa hợp, và phát triển. Các chủ đề này không chỉ khắc họa một chút lịch sử, mà còn vạch ra con đường cho tương lai, kêu gọi toàn dân tộc chung tay xây dựng một đất nước hòa bình, thịnh vượng, và có vị thế trên trường quốc tế.
Ghi thêm 02/05/2025: Phân tích bài nói chuyện ngày 30/04/2025
Luật sư Khanh xúi tôi phân tích bài nói chuyện của ông Tô Lâm hôm 30/04/2025. Tôi vẫn dùng phương pháp thematic analysis, và câu hỏi tôi quan tâm là bài nói của ông tổng bí thư có nhứt quán với bài viết. Câu trả lời là YES.
Bài nói chuyện có hơn 4.000 chữ, nhưng chỉ 1.050 từ.
Bài nói chuyện không có những từ “ngụy” hoặc “tay sai”. Có từ “xâm lược” được đề cập 2 lần để mô tả lịch sử chiến tranh chống Mỹ, nhưng không mang tính công kích hiện tại.
Những từ hay dùng là (xem biểu đồ 3):
Dân tộc (25 lần), Thống nhất (18), Độc lập (15), Đoàn kết (14), Hòa bình (12), Phát triển (10), Hòa hợp (7)
Phân tích theme cũng nhận ra 4 chủ đề chánh:
Đoàn kết dân tộc: Mệnh đề “đại đoàn kết toàn dân tộc” xuất hiện nhiều lần, nhấn mạnh sức mạnh tập thể.
Độc lập và tự quyết: Bài nói chuyện xem ngày 30/04 đánh dấu “kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.”
Hòa hợp dân tộc và hàn gắn: Ông nói về “hòa hợp, hòa giải dân tộc” với tinh thần “chúng ta đều mang dòng máu Lạc Hồng.” Ông kêu gọi “khép lại quá khứ, tôn trọng khác biệt, hướng tới tương lai.”
Tiến bộ và phát triển: Ông nói về định hướng xây dựng một Việt Nam hiện đại, thịnh vượng, và hội nhập quốc tế, và đặt mục tiêu “Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.” Ông nhấn mạnh “khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số” và “kinh tế tư nhân” là động lực phát triển. Ông kêu gọi người Việt hải ngoại đóng góp tri thức và kết nối toàn cầu.
Nói chung, những chủ đề trong bài nói chuyện ngày 30/04/2025 khá nhứt quán với chủ đề trong bài viết trước đó của ông tổng bí thư. Trong khoa học, cái này người ta gọi là reproducible / tái lập, một đặc điểm tốt.
NGUYỄN VĂN TUẤN 01.05.2025
No comments:
Post a Comment