ĐỐI THOẠI

Khai mạc thượng đỉnh CPE: Châu Âu và Ukraina thách thức Nga

Thanh Hà
Đăng ngày: 01/06/2023 - 14:09
RFI

Thượng đỉnh 47 nước tham gia Cộng Đồng Chính Trị Châu Âu (CPE) khai mạc hôm nay 01/06/2023 tại Moldova. Trong bối cảnh chiến tranh Ukraina, sự hiện diện của tổng thống Zelensky và việc chọn địa điểm hội nghị, lâu đài Mimi cách thủ đô Chisinau 35 km và không xa biên giới Ukraina, được coi là nhằm thách thức tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky và tổng thống Moldova Maia Sandu tại Chisinau, Moldova, ngày 01/06/2023. REUTERS - VLADISLAV CULIOMZA

Trước ống kính truyền hình quốc tế và báo giới, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tuyên bố ông « vui sướng » có mặt tại Moldova và gửi lời cảm ơn chân thành đến nhân dân quốc gia châu Âu nhỏ bé này đã mở rộng vòng tay « đón nhận người tị nạn Ukraina ngay từ những ngày đầu chiến tranh ». Trong cương vị chủ nhà, tổng thống Moldova Maia Sandu nhấn mạnh : Một lần nữa thượng đỉnh Cộng Đồng Chính trị Châu Âu khẳng định « hỗ trợ hoàn toàn » Ukraina đang phải « đối mặt với cuộc xâm lược ».

Cộng đồng Chính Trị Châu Âu bao gồm 27 nước thành viên Liên Âu cùng với hầu hết các quốc gia tại châu lục này, ngoại trừ Nga và Belarus.

Đặc phái viên RFI Anastasia Becchio ghi nhận, việc chọn Moldova làm nơi tổ chức thượng đỉnh CPE là một quyết định táo bạo của châu Âu và cũng là một thông điệp mạnh Châu Âu gửi tới Matxcơva:

« Táo bạo, bởi vì tổ chức thượng định cả là một kỳ công đối với Moldova, một trong những quốc gia nghèo nhất châu Âu, với những cơ sở hạ tầng yếu kém. Nhưng đây là cả một biểu tượng. Hội nghị diễn ra tại lâu đài Mimi, trung tâm văn hóa của Moldova nằm trong một vùng trồng nho trên con đường dẫn tới cảng Odessa của Ukraina. Quân Nga thường xuyên oanh kích hải cảng Odessa vốn chỉ cách trung tâm hội nghị có 160 cây số. Moldova có một đường biên giới dài cả ngàn km với Ukraina và nhiều lần mảnh vỡ tên lửa của Nga đã rơi xuống lãnh thổ Moldova. Hơn nữa, quốc gia này luôn nơm nớp lo sợ bị Nga khuynh đảo. Lâu đài Mimi cũng chỉ cách biên giới với vùng ly khai Transnistria thân Nga chưa đầy 20 km. Đây là nơi Matxcơva triển khai 1500 quân và có nhiều kho đạn dược. 

Moldova nguyên là một nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa, luôn bị giằng co giữa Nga và khối Tây phương. Cho đến tận hôm nay, điện Kremlin vẫn duy trì nhiều liên hệ tại Moldova. Chính vì thế mà theo quan điểm của tổng thống Maia Sandu, tổ chức thượng đỉnh tại Moldova là điều rất quan trọng để chứng tỏ đất nước của bà thực sự hướng về Liên Hiệp Châu Âu.

Tương tự như Ukraina, năm ngoái Moldova đã được chấp nhận là ứng viên xin gia nhập Liên Hiệp Châu Âu. Cũng tại thượng đỉnh lần này, tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ hội đàm với lãnh đạo Serbia và Kosovo về những sự cố tại khu vực bắc Kosovo gần đây. Ngoài ra, lãnh đạo Ajerbaijan và Armenia cũng sẽ có một cuộc trao đổi về xung đột tại vùng Thượng Karabakh.

Ông Charles Michel đại diện cho Liên Âu cùng với Pháp và Đức tham gia cuộc họp. Châu Âu mong muốn tiến thêm tới hòa bình giữa Ajerbaizan và Armenia. Tại thượng đỉnh CPE lần trước ở Praha, thủ tướng Nikol Pachiniuan và tổng thống Ilham Aliev cũng đã có một cuộc trao đổi. Riêng tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan, vừa tái đắc cử, sẽ vắng mặt hôm nay. Hiện tại, chưa thấy thủ tướng Hungary Viktor Orban xác nhận ông có đến dự hội nghị hay không. »