Người Sài Gòn – Nhân chuyện bảo vật quốc gia ở Huế bị xâm hạilundi 16 juin 2025
Thuymy
Nhiều bạn bè, cả trong và ngoài nước điện thoại hỏi thực hư vì quá bất ngờ và nhiều điều vô lý. Nếu là người tâm thần, chắc chắn có biểu hiện và hành vi bất thường từ đầu chứ không chờ tới điện Thái Hòa mới quậy ? Không ai nghi và tin là bảo vật quốc gia lại được quản lý lỏng lẻo và bảo vệ bất lực như vậy !
Theo khoản 7, Điều 4, Luật Di sản Văn hóa (2011) “Bảo vật quốc gia là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị đặc biệt quý hiếm, tiêu biểu của đất nước về lịch sử, văn hóa, khoa học ; được bảo vệ và bảo quản theo chế độ đặc biệt”.
Việc trưng bày bảo vật quốc gia không có tủ kính ngăn bụi, không gian và nhiệt độ bình thường nên nhanh chóng hư hỏng do oxy hóa. Lực lượng bảo vệ không có kinh nghiệm lẫn nghiệp vụ xử lý vi phạm. Bình thường, chỉ cần một hành vi càn quấy của du khách, bảo vệ đã có thể không chế, ngăn chặn. Cả điện Thái Hòa không chỉ có một bảo vệ. Thậm chí có thể nhờ du khách khác hỗ trợ để khống chế hành vi càn quấy. Khi bị hỏng là vật gốc mất vĩnh viễn, chỉ còn vật phục chế.
Hệ thống camera an ninh nối máy tổng để giám sát, có dấu hiệu bất thường là xử lý ngay chứ không đợi vi phạm, du khách quay clip phát tán khắp thế giới, mới báo cáo và trích xuất để xử lý. Quy trình lạc hậu và vô cảm. Không thể đổ tại thiếu kinh phí, bị bất ngờ. Ở đây là ý thức trách nhiệm, từ Bộ chủ quản, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho đến từng nhân viên. Đừng vội trách du khách kém văn hóa. Ở bảo tàng các nước, chỉ cần khách bước qua giới hạn cho phép, lập tức bị ngăn chặn.
Có người còn bảo nhờ du khách xâm hại, cả nước mới giật mình vì thực trạng rất đáng báo động của việc quản lý và bảo vệ bảo vật quốc gia hiện nay. Luật Di sản văn hóa đã qui định trách nhiệm cụ thể về bảo vật quốc gia nhưng hình như không ai nhớ, hoặc nhớ nhưng không thực hiện. Cố đô Huế là di sản văn hóa thế giới còn vậy, nói chi các địa phương khác.
Bảo vật quốc gia còn cỡ đó, các hiện vật bình thường có khi như vô chủ. Không ít di tích quốc gia không có người trực, nên chẳng ai bảo vệ. Khách muốn tham quan, phải điện thoại báo trước. Cả nước đang chuyển mình vào kỷ nguyên mới, ngành văn hóa đáng lẽ phải tiên phong.
Không quốc gia nào đem tổ tiên ra kinh doanh kiểu nhạo báng, trừ Việt Nam và Trung Quốc. Ở các nước, nhiều bảo tàng và cung điện xưa cấm chụp hình, quy định thời gian nhìn ngắm, hạn chế trò chuyện…nhằm giữ gìn hiện vật bền vững và tính trang nghiêm. Định kỳ đóng cửa để bảo dưỡng. Không nước nào cho du khách thuê trang phục làm vua, hoàng hậu, công chúa, thái tử… giả. Họ chỉ cho thuê trang phục truyền thống, cả xưa lẫn nay.
Huế còn những quán Cơm Vua kỳ cục. Không ai cấm các nhà hàng chế biến ẩm thực hoàng gia, mời khách thưởng thức tinh hoa món ngon cung đình. Điều đáng trách là việc cho khách thuê trang phục đóng giả vua chúa, hoàng tộc. Nhân viên phục vụ cũng hóa trang thành quan lại, nô tì phục vụ. Vô tình tự hạ thấp tổ tiên. Ẩm thực vua chúa Việt Nam xưa cũng thường, giá rất mềm. Chỉ cần vài chục đô la Mỹ là có thể làm vua chúa, ăn uống no say, sai khiến phục vụ như thời phong kiến.
Huế không nghèo đến mức phải làm vậy. Càng không thể giàu nhờ kiểu kinh doanh đó.
Nhiều người và không ít du khách hỏi “Tại sao Huế vẫn tồn tại kiểu kinh doanh như vậy ?”
Tôi chịu. Ai biết trả lời giùm.
NGUỜI SÀI GÒN
No comments:
Post a Comment