Tuesday, June 17, 2025

Lưu Nhi Dũ - Nghĩ về nghề báo
mardi 17 juin 2025
Thuymy


1. Hổm rày thấy mấy “nhà báo lớn” lên truyền thông tán dóc về quyền lực thứ tư của báo chí. Tui chỉ là nhà báo quèn, có làm báo 35 năm, thấy ở nước ta làm chi có cái quyền đó? Đừng ảo tưởng và bươi ra thêm rách việc.

Trong cuốn “Một Người Việt Trầm Lặng” của nhà báo Jean-Claude Pormonti (Nguyễn Văn Sự dịch - NXB Tri Thức) có chi tiết này khá thú vị, khi ông phỏng vấn (trò chuyện) cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Lúc giải lao, Pormonti nói câu ngạn ngữ Việt Nam: “Nhà báo nói láo ăn tiền”, nghe vậy, tướng Giáp nói bằng giọng hiền hòa: “Ở nước chúng tôi thì đúng như thế nhưng ở nước ông thì chắc là không”.

Tùy các bạn suy nghĩ.

2. Báo chí hiện đại về mặt công nghệ đã có quá nhiều tiến bộ khi nhiều tờ báo đang ứng dụng công nghệ tuyệt vời, cả sử dụng AI, trong không gian truyền thông đa phương tiện rất hấp dẫn. Nhưng có điều làm băn khoăn, tại sao nhiều năm qua thể loại điều tra mất hút trên báo chí?

Thực ra là có nhưng rất ít, chỉ những bài về đời sống, tỉ như rau sạch rau bẩn, bạo hành nhà trẻ…, còn điều tra chống tiêu cực tham nhũng thì mất hút. Cơ quan chức năng cung cấp gì thì đăng nấy, báo nào cũng như báo nào, đều dẫn từ một nguồn. Do vậy việc tinh gọn báo chí là cần thiết, chớ các báo đồng thanh như vậy thì để nhiều làm gì?

Những vụ án chấn động như những chuyến bay giải cứu, vụ Việt Á… hấp dẫn như vậy, có bài điều tra nào ra hồn đâu? Có cái chi tiết 80 % cổ phần Việt Á là của ai, đến nay chưa có tờ báo nào chỉ ra được, hoặc biết mà không dám chỉ ra?

3. Tại phần 1, Điều 4 của Luật Báo chí 2016 quy định: Báo chí là cơ quan ngôn luận của cơ quan Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp; là diễn đàn của nhân dân.

Tuy nhiên trong thời gian qua báo chí gần như bỏ trống “diễn đàn của nhân dân”. Và do vậy tinh gọn báo chí cũng phải rồi.

4. “Ngành tuyên giáo và dân vận đang đứng trước ngưỡng cửa chuyển mình chiến lược. Từ truyền thống tới hiện đại, từ môi trường thực tế ra không gian mạng, từ độc quyền sang cạnh tranh thông tin… Nội dung này cần nghiên cứu để tiếp cận tổng thể, chiến lược hơn với mặt trận tư tưởng để không tụt hậu, đáp ứng được nhiệm vụ” – ngày 11-6, Tổng bí thư Tô Lâm đã nói như vậy khi làm việc với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương.

Phát biểu của Tổng bí thư Tô Lâm buộc các nhà báo phải suy nghĩ. Đáng chú ý khái niệm “từ độc quyền sang cạnh tranh thông tin”, gián tiếp xác nhận báo chí phải cạnh tranh với mạng xã hội - một loại hình báo chí công dân đó thôi, đừng để tụt hậu, ông Tô Lâm nói vậy.

5.Báo chí TPHCM vẫn chưa thể tinh giản, sắp xếp được. Rất khó, đặc biệt khi sáp nhập với Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương. Số phận hơn 2.400 nhà báo vẫn còn treo. Nghe nói báo chí thành phố sẽ hình thành tổ hợp hay tập đoàn gì đó. Điều này chưa có trong Luật Báo chí 2016. Lẽ ra kỳ họp Quốc hội lần này sửa đổi Luật Báo chí nhưng chưa thể vì quá nhiều việc, gây khó khăn trong quy hoạch báo chí.

Phải sửa đổi Luật Báo chí, vì luật này có nhiều bất cập, đặc biệt sinh ra quá nhiều tạp chí vớ vẩn, chỉ giỏi đi làm tiền doanh nghiệp. Điển hình như toàn bộ ban biệp tập, các trưởng phòng, phóng viên của tạp chí Môi trường và Đô thị (tổng cộng 43 người) vừa bị hốt trọn gói vì tội tống tiền. Một vụ án lịch sử của báo chí cách mạng Việt Nam!

Quy hoạch báo chí theo Quyết định 362/2019, đến năm 2025, TPHCM chỉ còn 1 cơ quan báo nhưng đến giờ TPHCM vẫn chưa thực hiện. Rất khó. Các báo thời sự như Tuổi Trẻ, Người Lao Động, Phụ Nữ, Pháp Luật, mỗi tờ đều có bản sắc riêng, có lượng bạn đọc riêng. Đặc biệt báo nào cũng có tài sản lớn, rất khó sáp nhập. Hơn nữa các báo này đều tự chủ tài chính, còn đóng thuế cho nhà nước nữa, tại sao phải sáp nhập?

Viết vụn cho vui. Xin nâng ly chúc mừng các nhà báo già lẫn trẻ nhân ngày báo chí cách mạng Việt Nam!

LƯU NHI DŨ 17.06.2025

No comments:

Post a Comment