ĐỐI THOẠI

Cổ tích về thành ngữ: Ngu Như Bò” và “Bò Đỏ”

Đỗ Thành Nhân
24-9-2024
Tiengdan

Nhân sự kiện tự điển mở Wikipedia bổ sung từ lóng mới “Bò đỏ”, xin kể chuyện cổ tích về thành ngữ “ngu như bò”:

Ở quê, ông chủ nuôi mấy con Bò, chiều tối lùa về nhốt trong chuồng khóa lại, chống trộm. Sáng hôm sau mở cổng chuồng cho lũ Bò ra ngoài đồng kiếm ăn.

Trên chuồng Bò có mấy thanh đà ngang, buổi tối Gà nhảy lên ngủ. Từ mờ sáng, Gà vỗ cánh gáy “ò ó o” mấy lần. Gà gáy, phương đông hừng sáng, mặt trời lên; ông chủ mở cổng chuồng cho Bò ra ngoài đồng kiếm ăn.

Vậy là Bò tôn Gà lên làm Lãnh tụ. Nào là nhờ Gà mới có ánh sáng mặt trời; nào là nhờ Gà mà Bò mới được tự do, được kiếm cái để ăn. Bò nhìn Gà với sự thành kính. Còn Gà xem Bò vẫn là “bò”. Gà nhảy lên lưng Bò mổ mổ, cào cào; còn ỉa phẹt phẹt trên đầu Bò rồi vỗ cánh phành phạch kiêu hãnh; nhưng Bò vẫn nhẫn nhịn. Cứ như vậy ngày qua ngày.

Một buổi tối, có khách đến nhà ở lại qua đêm. Không đi chợ được, ông chủ bắt con Gà làm thịt. Gà kêu oang oac lên mấy tiếng rồi nằm im.

Lũ Bò khóc than: Vậy là chúng không còn được tự do, không có cái ăn, không thấy được ánh sáng mặt trời, …

Khi lũ Bò thức dậy, thì mặt trời cũng lên và cổng chuồng đã mở: Chúng ra ngoài kiếm ăn bình thường. Chiều về, ông chủ cũng đã mua con Gà giò khác vứt vào chuồng Bò, để Gà tự nhảy lên cao tìm chỗ ngủ.

Mờ sáng, Gà giò lại tập gáy “ò ó o”. Vậy là Gà giò lại làm lãnh tụ lũ Bò: Nhờ Gà mà Bò mới thấy ánh sáng; nhờ Gà mà Bò mới được tự do … những con vật như chó, mèo mà đụng đến Gà, thì Bò húc ủi cho bằng được. Bởi dám xúc phạm đến lãnh tụ vĩ đại của Bò.

Trong khi Gà cũng chỉ là loài vật sống theo bản năng, quy luật muôn loài.

Có Gà hay không, Gà gáy hay không, thì mặt trời vẫn mọc và lặn; ông chủ cũng cho lũ Bò đi ăn, rồi nhốt vào chuồng chống trộm. Vậy mà Gà thành lãnh tụ lũ Bò, nên có câu thành ngữ: “Ngu như bò” để chỉ những kẻ sùng bái lãnh tụ một cách mù quáng.

Đến thời kỳ hiện đại, ngoài mù quáng, lũ Bò còn húc ủi hung bạo nữa, nên lại thêm từ “bò đỏ” vào từ điển mở của nhân loại.