Thursday, September 26, 2024

Thuyết phục Mỹ về « kế hoạch giành thắng lợi », nhiệm vụ khó hoàn thành của tổng thống Ukraina
Thanh Hà
Đăng ngày: 26/09/2024 - 15:04Sửa đổi ngày: 26/09/2024 - 17:10
RFI

Ukraina là một đề tài gây bất đồng sâu rộng giữa hai ứng cử viên tổng thống Dân Chủ Kamala Harris và Cộng Hòa Donald Trump. Sự mệt mỏi của một phần công luận Hoa Kỳ khiến Washington là chặng quan trọng nhất trong chuyến công du Hoa Kỳ của tổng thống Volodymyr Zelensky. Làm thế nào để Kiev thuyết phục được đồng minh quân sự quan trọng nhất của mình về một kế hoạch giúp Ukraina « giành thắng lợi » sau hơn 2 năm rưỡi bị Nga xâm lược ?

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky họp báo tại Kiev, Ukraina, ngày 20/09/2024. AP - Christoph Soeder


Trong ngày hôm nay, 26/09/2024, tổng thống Zelensky chỉ có vài giờ để thuyết phục tổng thống Joe Biden và Quốc Hội lưỡng viện Mỹ hậu thuẫn kế hoạch giúp Ukraina giành chiến thắng, chấm dứt cuộc xâm lược của Nga. Kế hoạch mà Volodymyr Zelensky mang đến Washington gồm 3 điểm chính : Kiev muốn được Hoa Kỳ tăng viện trợ quân sự để có thể đàm phán với Nga trong thế mạnh, muốn được cường quốc quân sự và kinh tế số một thế giới bảo đảm sẽ tiếp tục sát cánh cùng Ukraina trong giai doạn tái thiết đất nước một khi im tiếng súng. Để không bị láng giềng quá lớn đe dọa trong tương lai, Ukraina cần có tiếng nói của Washington để « chính thức mời » Ukraina gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Trên cả ba mục tiêu này, tổng thống Zelensky ít có khả năng được toại nguyện. Từ khi những người lính Nga đầu tiên tràn sang Ukraina, Hoa Kỳ đã cấp trên dưới 175 tỷ đô la cho Kiev dưới hình thức viện trợ quân sự và kinh tế. Ukraina là một trong những đề tài gây chia rẽ sâu rộng cử tri Mỹ, chưa đầy 50 ngày trước khi bầu chọn người thay thế ông Joe Biden. Ứng cử viên Dân Chủ Kamala Harris, đương kim phó tổng thống Hoa Kỳ, tất nhiên ủng hộ quan điểm là Mỹ có trách nhiệm « kề vai sát cánh » với một quốc gia có chủ quyền bị xâm lược, và giúp Ukraina cũng chính là nhằm bảo đảm an ninh cho nước Mỹ. Nhưng lập trường này khó thuyết phục ngay cả hàng ngũ cử tri ủng hộ đảng Dân Chủ.

Đối với đối thủ Cộng Hòa Donald Trump, Ukraina là một cái « thùng không đáy », chi bao nhiêu tiền cũng không đủ. Cựu tổng thống Trump không ngớt lời chỉ trích chính quyền Biden lấy tiền của dân Mỹ đi giúp Ukraina, một quốc gia « xa xôi », còn Volodymyr Zelensky trong mắt ông Trump thì không hơn không kém là một « nhà đại diện thương mại khá tài giỏi, cứ mỗi lần sang Mỹ là lại thu được 60 tỷ đô la », tiền của dân Mỹ. Cũng Trump từng tuyên bố chỉ cần 24 giờ ở Nhà Trắng là giải quyết xong hồ sơ Ukraina. Ông trách tổng thống Zelensky đã bỏ lỡ cơ hội đàm phán với Putin để vãn hồi hòa bình.

Trước ngày Zelensky đến Mỹ, có tin là ông sẽ gặp riêng cả hai ứng cử viên tổng thống Hoa Kỳ. Nhưng được biết là ông Trump dường như đã hủy kế hoạch tiếp tổng thống Ukraina. Điều nguy hiểm hơn nữa đối với Kiev, đối với « kế hoạch giành chiến thắng » cho Ukraina, theo giới quan sát là lập trường của ông Trump có sức thuyết phục cao đối với cử tri Mỹ và bản thân cựu tổng thống Hoa Kỳ cũng là một « con buôn » có đầu óc thực dụng, ông cũng biết kiếm phiếu của cử tri Hoa Kỳ bằng cách khai thác tâm lý mệt mỏi của dân Mỹ phải cưu mang Ukraina.

Từ khi Ukraina bị Nga xâm lược, chưa bao giờ quan hệ cá nhân giữa tổng thống Zelensky với chủ nhân Nhà Trắng lại căng thẳng như hiện nay : Vài tháng trước khi hết nhiệm kỳ, ông Biden đương nhiên không muốn mang tiếng bỏ rơi Ukraina như đã từng bỏ rơi Afghanistan, nhưng tổng thống Mỹ đương nhiệm cũng muốn tránh đẩy Washington vào thế đối đầu trực tiếp với Matxcơva. Do vậy, trước mắt Joe Biden dứt khoát từ chối cho phép Kiev sử dụng vũ khí « tầm xa » do Mỹ cung cấp để tấn công sâu vào lãnh thổ của Nga, dù chỉ là những mục tiêu quân sự. Hơn nữa, vào lúc mà Hoa Kỳ và Lầu Năm Góc còn cân nhắc được thua, tổng thống Nga hôm 25/09/2024 đã « đánh phủ đầu » bằng đòn hù dọa. Tổng thống Vladimir Putin « trịnh trọng » thông báo trên truyền hình là ông đang « xem xét lại chiến lược hạt nhân ». Theo học thuyết hạt nhân mới, Matxcơva có thể sử dụng vũ khí hạt nhân để tự vệ kể cả trong trường hợp « một cường quốc nguyên tử yểm trợ một quốc gia không có vũ khí hạt nhân » đe dọa đến an ninh của nước Nga. Đây không hơn không kém là một lời nhắn nhủ mà Vladimir Putin trực tiếp gửi đến Joe Biden trước khi tổng thống Mỹ tiếp đồng cấp Ukraina.

Cuối cùng, có một thực tế mà tổng thống Volodymyr Zelensky không thể chối cãi, đó là bất luận chính quyền Mỹ sau bầu cử tháng 11/2024 thuộc về ai, thì đảng Dân Chủ cũng như Cộng Hòa đều không muốn gây thêm thù oán với Liên bang Nga. Các đời chủ nhân Nhà Trắng đều có đầu óc thực dụng và lịch sử đã cho thấy Washington có thể dễ phủi tay ngay cả với các đồng minh một khi đấy không phải là lợi ích của Hoa Kỳ.

Điểm tương đồng duy nhất tổng thống Volodymyr Zelensky có thể dễ nhận thấy trong chuyến công du Hoa Kỳ lần này đó là cả ông và Nhà Trắng đều muốn chấm dứt chiến tranh Ukraina. Nhưng chấm dứt cuộc xung đột đó như thế nào và hệ quả ra sao, chắc chắn đấy không phải là những ưu tiên của Washington ở thời điểm này.

No comments:

Post a Comment