Vụ cháy chung cư Carina: Cháy là do… lửa?Bài bình luận của blogger Nguyễn Nhơn
21-12-23
RFA
Những tàn tích xe cháy rụi tại Chung cư Carina hôm 23/3/2018.AFP
- Không còi báo cháy.
- Không phát hiện kịp thời khi xuất hiện tia lửa điện bắt cháy đầu tiên trong hầm giữ xe dù có camera giám sát.
- Không có phương án sơ tán, cứu nạn dân cư khi xảy ra cháy nổ. Bảo vệ phải chạy bộ lên từng tầng lầu, đập cửa từng căn hộ thông báo có cháy, cho đến khi gục chết ở cầu thang tầng 3 vì ngạt khói.
- Không có loa phóng thanh hướng dẫn cứu nạn cho dân cư và thông tin tình hình đám cháy. Không có đèn chiếu sáng tại cầu thang thoát hiểm cũng như khu vực chung quanh chung cư khi điện bị cắt hết.
- Thậm chí cầu thang thoát hiểm bị mở toang cửa suốt nhiều tầng lầu, khiến khói độc tràn vào bên trong, chặn đường thoát hiểm của dân cư.
Đó là tình hình vụ cháy tại chung cư Carina tháng 3/2018. Vụ cháy gây chết 13 cư dân, bị thương 72 người. 492 xe máy, 81 ô tô, năm xe đạp bị hư hỏng, tổng thiệt hại về vật chất hơn 126 tỉ đồng.
Một số gia đình đã tử vong cả nhà trong đám cháy.
Dư chấn Carina
Mặc dù những đám cháy chung cư sau này có số người chết cao gấp nhiều lần, nhưng vụ cháy Carina là vụ cháy đầu tiên xảy ra trong một chung cư mới xây được xếp hạng khá của thành phố nhưng lại bộc lộ nhiều lỗ hổng quản lý và gây ra tổn thất nặng nề đến vậy. Nó làm lung lay gần như tận gốc niềm tin của nhiều người rằng ở chung cư (mới) là an toàn nhất, an toàn hơn ở nhà riêng dưới đất.
Về nguyên tắc, niềm tin đó có cơ sở vững chắc. Những chung cư hiện đại và mới xây chắc chắn an toàn hơn nhà riêng dưới đất rất nhiều. Luôn luôn có bảo vệ, có camera theo dõi toàn bộ những điểm trọng yếu, có thang thoát hiểm, có bình báo cháy, có ban quản lý chuyên nghiệp để vận hành chung cư an toàn. Hệ thống giao thông chung quanh chung cư cũng được xây rộng rãi hợp quy chuẩn để xe chữa cháy lưu thông và vận hành dễ dàng. So với những khu dân cư đặc nghẹt trong những hẻm sâu nhỏ ngoằn ngoèo, quả một trời một vực.
Carina là một cụm chung cư gồm 3 tòa nhà cao 12-14 tầng nằm sát nhau. Tuy nằm cách khá xa trung tâm thành phố nhưng với diện tích căn hộ rộng rãi, thoáng mát, hành lang rộng, cao và thoáng, có nhiều tiện ích và giá cả hợp túi tiền… điều kiện sống tại đây khá lý tưởng. Tuy xe máy để tất cả trong hầm nhưng chung cư có một đội bảo vệ chuyên nghiệp, có phòng điều hành riêng không cho người lạ vào, có hệ thống camera giám sát khắp các ngóc ngách. Thì yên tâm quá chứ còn gì nữa?
Thế cho nên khi đám cháy kinh hoàng xảy ra với tận Năm không như kể trên thì cư dân Carina choáng váng.
Kéo theo cả nước chấn động.
Một đợt thủy triều tổng kiểm tra các chung cư, rà soát và chỉnh đốn hệ thống báo cháy/thoát hiểm, tập kỹ năng chữa cháy tại chỗ ào ạt diễn ra khắp cả nước.
Giá chung cư sụt giảm, giá Carina và các chung cư chị em của nó ở khu vực quận 8 thì giảm sâu.
Hậu quả nhiều mặt của vụ cháy còn lớn và sâu hơn gấp bội lần khoản thiệt hại vật chất hơn trăm tỉ kia.
Thế nhưng mặc dù đã rõ rành rành những nguyên nhân mà tận 5 năm sau, các cơ quan chức năng vẫn chưa thể điểm đủ mặt những người đã góp phần gây ra nó.
Cháy không do ai, cháy là do lửa
Tại phiên tòa xét xử lần đầu tiên vào đầu tháng 4/2023, các bị cáo gồm trưởng ban quản lý chung cư Carina, giám đốc công ty chủ đầu tư chung cư Carina và cán bộ quản lý địa bàn thuộc cơ quan Phòng cháy chữa cháy quận 8 đều thừa nhận hệ thống phòng cháy chữa cháy tại chung cư Carina đã trục trặc từ lâu.
Cư dân chung cư kể chi tiết: Lâu lâu còi báo cháy lại rú lên, cư dân hoảng hốt chạy lao xuống đất rồi mới biết không có gì xảy ra cả. Nhiều lần như thế hình thành tâm lý xem thường nên khi nghe còi báo cháy, cư dân không có phản ứng thoát hiểm ngay lập tức.
Hệ thống cầu thang bộ thoát hiểm còn cẩu thả bất cẩn hơn nữa. Suốt dọc nhiều tầng lầu, cánh cửa thoát hiểm lẽ ra phải luôn luôn đóng kín thì lại được chính cư dân mở ra cho dễ lên xuống. Mở ra rồi còn tính đến việc thuận lợi cho ngày nay, cho ngày mai, nên bê luôn cục đá nặng chặn lại không cho đóng.
Nhiều tàn thuốc hút dở còn vương vãi ngay trong, hoặc bên chân cánh cửa cầu thang thoát hiểm.
Đặc biệt, tại một bảng thông báo kiểm tra thiết bị phòng cháy chữa cháy của chung cư còn ghi rõ kết quả và ngày giờ kiểm tra rất tốt ở… tương lai. Vào thời điểm xảy ra thảm họa Carina, tấm ảnh này đã xuất hiện trên báo chí và truyền thông Việt Nam, nhưng không gợi lên được nhiều quan tâm (nhưng bây giờ không tìm lại được).
Có lẽ vì cũng như trong các lĩnh vực khác, việc “chạy phòng cháy chữa cháy” đã trở thành phổ biến đến mức trở thành bình thường, không còn gây ngạc nhiên cho bất cứ ai.
Và vì thế cũng không có gì đáng ngạc nhiên khi phiên tòa sơ thẩm quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ án nhằm tránh bỏ lọt tội phạm, nhưng điều tra bổ sung rồi vẫn không có thêm cá nhân nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Các cơ quan và cá nhân có trách nhiệm quản lý chung cư Carina không ai nhận đấy là trách nhiệm của mình.
Hệ thống phòng cháy chữa cháy vi phạm trầm trọng như thế nhưng ông Đỗ Văn Vinh, cán bộ quản lý địa bàn thuộc cơ quan Phòng cháy chữa cháy Công an quận 8 chỉ bị kỷ luật nhẹ hều bằng hình thức khiển trách, sau đó đổi sang địa bàn khác.
Luật sư viện lý do ông Vinh đã thực hiện 7 lần kiểm tra, trong đó 2 lần phát hiện lỗi vi phạm và đã đề nghị xử lý vi phạm hành chính, nên không đủ cơ sở xem xét trách nhiệm hình sự. Tức, ông Vinh đã làm đủ chức trách của mình nên hậu quả xảy ra vụ cháy không liên quan trực tiếp đến ông.
Nhưng lập luận như thế là lấp liếm và chạy tội. Hơn ai hết, vị cán bộ làm công tác phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp phải hiểu rõ và nhận biết nguy cơ cháy từ những vi phạm nhỏ nhất. Bổn phận của vị này là làm mọi việc trong quyền hạn của mình để đảm bảo giảm đến mức thấp nhất nguy cơ cháy nổ, chứ không chỉ là đi kiểm tra, phát hiện vi phạm rồi về viết đề nghị, đề nghị xong ai thực hiện hay không mặc kệ. Vì mỗi vi phạm nhỏ nhất trong phòng cháy chữa cháy tại một khu dân cư đông đúc như Carina đều có thể dẫn đến mất mạng người.
Nếu làm đúng chức trách, vị này phải quyết liệt bắt buộc ban quản lý chung cư khắc phục các lỗi, đề ra thời hạn khắc phục và kiểm tra nghiêm ngặt khi đến thời hạn đó. Luật pháp cho phép nếu cơ quan bị kiểm tra không chấp hành, cán bộ địa bàn có quyền báo cáo và yêu cầu cấp trên của mình trực tiếp xử lý.
Vậy mà hành vi tắc trách đó chỉ bị khiển trách, nhẹ nhõm như đập ruồi, không hề tương xứng. Vậy mà Công an cũng chỉ điều tra đến đó là dừng, chấp nhận kết quả điều tra bổ sung… không bổ sung được gì.
Công ty bảo vệ cũng phủi tay nói không có trách nhiệm quản lý, kiểm tra, bảo trì bảo dưỡng hoặc đề xuất sửa chữa hệ thống phòng cháy chữa cháy. Trong khi thực tế trụ sở làm việc của họ trong tầng hầm chung cư được trang bị hệ thống camera và báo cháy trực tiếp. Hơn nữa, cốt lõi lớn nhất của việc bảo vệ an toàn ở chung cư chính là bảo vệ khỏi cháy nổ. Nếu công ty được thuê bảo vệ lại không làm nhiệm vụ này thì ai làm? Chẳng lẽ Ban quản lý chung cư làm? Hay cư dân làm?
Nói trắng ra là chẳng có ai làm.
Nên, vị cán bộ địa bàn của đơn vị phòng cháy chữa cháy phát hiện thì cứ phát hiện, đề nghị sửa thì cứ đề nghị sửa. Nhưng, sự thật là không có ai có nhiệm vụ sửa cả. Nếu tòa án chấp nhận những biện bạch này thì nghĩa là các cơ quan có trách nhiệm vận hành và giám sát phòng cháy chữa cháy chung cư Carina chẳng người nào lỗi hết cả. Cháy, đích xác là do… lửa mà thôi!
Còn nếu tòa án cảm thấy lý lẽ trên khó nghe thì phải truy tiếp trách nhiệm của Ban quản lý chung cư. Nếu quả thực trong hợp đồng thuê công ty bảo vệ hoàn toàn không có điều khoản yêu cầu bảo vệ chung cư khỏi các nguy cơ cháy nổ thì phải tìm xem ai là người đã ký hợp đồng, ai đã đồng ý với các điều kiện (quái lạ) như thế. Cùng với cán bộ địa bàn của đơn vị phòng cháy chữa cháy, chính người/những người này phải chịu trách nhiệm cá nhân trực tiếp về thảm họa Carina.
Do mức độ quá lớn của tổn thất và thiệt hại, trách nhiệm đó phải là trách nhiệm hình sự.
*Bài viết không phản ánh quan điểm của Đài Á châu Tự do
Tham khảo:
https://tuoitre.vn/5-nam-sau-tham-hoa-carina-2-bi-cao-hau-toa-sang-nay-20230405000454966.htm
https://lifestyle.zingnews.vn/sap-mo-lai-phien-toa-vu-chay-chung-cu-carina-khien-13-nguoi-tu-vong-post1449012.html
No comments:
Post a Comment